«Το όνομά μου στα εβραϊκά σημαίνει μικρός καταρράκτης_x000D_
αλλά εγώ αισθάνομαι φωτιά» μου είπε καταλήγοντας στη συζήτηση που είχαμε λίγο_x000D_
προτού ανέβει στη σκηνή του Yedi Kule Project, εντός του ομώνυμου βυζαντινού φρουρίου, η Ιρανοϊσραηλινή_x000D_
τραγουδίστρια Μιχάλ Ελιά Καμάλ πριν από λίγες μέρες στη Θεσσαλονίκη.
Είναι πράγματι ένα νέο χαρισματικό κορίτσι, το οποίο φλέγεται να κατακτήσει τον κόσμο με τη φωνή της. Ανεβαίνει στη σκηνή, τραγουδά παθιασμένα, χορεύει και ερμηνεύει όχι μόνο με τη φωνή αλλά με ολόκληρο το κορμί της που «μεταφράζει» τα λόγια της μητρικής της γλώσσας που δεν καταλαβαίνουμε. Ο κόσμος που τη βλέπει και την ακούει να τραγουδά, πάντα τη ρωτά από πού είναι και ποια είναι η γλώσσα των τραγουδιών του. «Είμαι Ιρανοϊσραηλινή και η γλώσσα που τραγουδώ είναι τα εβραϊκά, τους απαντώ και αντικρίζω ένα μπέρδεμα στο πρόσωπό τους. Ιδίως στην Τουρκία, το επαναλαμβάνουν για να το καταλάβουν. Και ενώ μιλάμε και με κοιτάζουν, κάτι αλλάζει σιγά σιγά. Είναι κάθε φορά μια υπέροχη στιγμή όταν σπάνε οι προκαταλήψεις! “Ναι, είμαι Ισραηλινή και Εβραία και μοιάζουμε πολύ!”». Η αλήθεια είναι ότι η εμφάνιση της Μιχάλ Ελία Καμάλ μοιάζει σαν να ξεπήδησε από παραμύθι της Σεχραζάτ. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Τελ Αβίβ αλλά κατάγεται από την Τεχεράνη. Τη δεκαετία του ’70 οι γονείς της εγκατέλειψαν το Ιράν και καθώς είναι Εβραίοι κατέληξαν στο Ισραήλ.
Το ταξίδι της «στο κόσμο των ανθρώπων», όπως της αρέσει να προσδιορίζει την καλλιτεχνική της διαδρομή, ξεκίνησε πριν από περίπου έντεκα χρόνια όταν εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο στο Τελ Αβίβ και έφυγε για την Ινδία. Παρ’ όλες τις αντιρρήσεις της παραδοσιακής οικογένειάς της που πίστευε ότι η μουσική δεν είναι δουλειά, αποφάσισε να πάρει το ρίσκο αλλά και την ευθύνη αυτού που πραγματικά ήθελε να κάνει: να ψάξει τον δρόμο της στη μουσική. Μετά την Ινδία, ταξίδεψε στην Ευρώπη και στα Βαλκάνια, έκανε δουλειές του ποδαριού και γνώριζε τον κόσμο. Κάποια στιγμή άκουσε για την Κωνσταντινούπολη και αποφάσισε να την επισκεφτεί. Από το 2010 ζει εκεί και αποτελεί πλέον την τρίτη πατρίδα της, τη μουσική της πατρίδα, όπως την ονομάζει. «Από την πρώτη στιγμή αισθάνθηκα ότι είναι το μέρος στο οποίο θα ζήσω».
Μαζί με τον Γάλλο κιθαρίστα Ζουλιέν Ντεμπάργκ και τον Τούρκο σαντουρίστα Μεταχάν Σίφτσι από την πρώτη στιγμή που συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και για έναν ολόκληρο χρόνο έπαιζαν καθημερινά στον δρόμο, στην ξακουστή Ιστικλάλ που καθημερινά διασχίζουν περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι. Εκείνη τραγουδούσε τους στίχους στα εβραϊκά και όλοι μαζί έπαιζαν τη μουσική. Οι επιρροές τους προέρχονται από τη μεσογειακή μουσική, την τουρκική παράδοση και την εβραϊκή ποίηση και κατατάσσουν τη μουσική τους στο πεδίο της world music. «Από την πρώτη μας στιγμή στον δρόμο στάθηκαν πολλοί να μας ακούσουν. Μετά τα δύο πρώτα τραγούδια φτιάχτηκαν οι Light in Babylon».
Πολύ σύντομα ηχογράφησαν τα πρώτα τους τραγούδια. «Αρχίσαμε να πουλάμε τον δίσκο και ήταν σαν να πουλάμε ψωμί. Ολοι τον αγόραζαν! Ηταν συναρπαστικό. Η Ιστικλάλ ήταν η πρώτη σκηνή που ανεβήκαμε και ήταν το καλύτερο σημείο εκκίνησης που θα μπορούσαμε να έχουμε. Τον πρώτο χρόνο δώσαμε και οι τρεις όλη μας την ενέργεια στον δρόμο και αυτός μας την ανταπέδωσε γενναιόδωρα. Ο κόσμος μάς θαύμαζε σαν να είμαστε ήρωες! Η Ιστικλάλ ήταν το «wild west» της Ανατολής για εμάς. Μέχρι σήμερα συνεχίζουμε μαζί με τον κόσμο τη διαδρομή μας που ξεκίνησε εκεί πριν από οχτώ χρόνια. Ο κόσμος αγοράζει τους δίσκους μας, ζητά από τα φεστιβάλ στα οποία πηγαίνουμε να μας καλέσουν, έρχεται στις συναυλίες μας, τραβά βίντεο, τα ανεβάζει στο διαδίκτυο και η μουσική μας ταξιδεύει παντού. Κάποιοι μας βοηθούν να κάνουμε τα βιντεοκλίπ μας, άλλοι μας βοήθησαν να φτιάξουμε την ιστοσελίδα μας, άλλοι να κάνουμε επαγγελματικές φωτογραφήσεις, κάποιοι μου στέλνουν τα φορέματα που φοράω στις συναυλίες, Τούρκοι και Ιρανοί σχεδιαστές μόδας. Ο κόσμος θέλει να γίνει μέρος των Light in Babylon και γίνεται. Δεν είναι μόνο μουσική, είναι ιδεολογία. Κάθε άνθρωπος που ασχολείται με την τέχνη ή παράγει κάτι θετικό είναι ο ίδιος «φως στη Βαβυλώνα». Γιατί αν παραμείνεις απορροφημένος από το σύστημα που το κυριεύει το σκοτάδι, στο τέλος θα τυφλωθείς. Κάποιες φορές χρειάζεται απλώς να σταθείς, να κοιτάξεις τον ήλιο και να δεις τις λύσεις, γιατί υπάρχουν. Μπορεί να συμβεί με πολλούς τρόπους στον καθένα. Ο δικός μας είναι μέσω της μουσικής».
Τη ρωτώ για την κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη σήμερα και μου απαντά ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει και κάποιοι φίλοι της δυσκολεύονται αλλά η ίδια δεν είχε καμία άσχημη εμπειρία. «Ισως γιατί δεν πιστεύω στην πολιτική, πιστεύω στους ανθρώπους. Ο Ερντογάν, ο Νετανιάχου, ο Τραμπ, σε λίγα χρόνια δεν θα είναι εδώ. Ας μην σπαταλάμε τον χρόνο μας ακολουθώντας την άρρωστη και διεφθαρμένη πολιτική τους. Ας είμαστε απλώς άνθρωποι. Αυτό είναι και το μήνυμα της δικής μας μουσικής. Και δεν είναι κλισέ, είναι η ιδεολογία μας. Στο συγκρότημα σήμερα είμαστε μια Ιρανοϊσραηλινή, ένας Τούρκος, ένας Γάλλος, ένας Αγγλος και ένας Σκωτσέζος. Ολοι μας ζούμε στην Κωνσταντινούπολη και επιχειρούμε με τον τρόπο μας να θυμίζουμε ότι οι άνθρωποι έχουμε μόνο κοινά και τίποτε να χωρίσουμε. Σε όποια χώρα παίζουμε έρχονται μουσουλμάνοι, μερικές φορές γυναίκες που φοράνε χιτζάμπ είναι στο κοινό ανάμεσά μας, ακούν τη μουσική μας – τα περισσότερα τραγούδια μας είναι στα εβραϊκά– και ξέρουν τους στίχους! Μια μέρα με σταμάτησε στην Ιστικλάλ μια γυναίκα από τη Σαουδική Αραβία, φορούσε μπούρκα και έβλεπα μόνο τα μάτια της, και μου λέει ότι αγαπάει τη μουσική μας και ζήτησε να βγάλουμε μια φωτογραφία».
Από όταν σταμάτησαν να παίζουν στον δρόμο, εδώ και μια επταετία, ταξιδεύουν με τη μουσική τους σε διάφορα φεστιβάλ στον κόσμο. Εχουν πάει σε όλη την Ευρώπη, στη δυτικά και ανατολικά της Τουρκίας, στην Ινδία. Τον Ιούλιο ετοιμάζονται για δύο μεγάλες συναυλίες στο Βερολίνο και το Αμβούργο. Θα ακολουθήσει μια μεγάλη περιοδεία στην Ευρώπη, ενώ τον Σεπτέμβριο θα επισκεφτούν για πρώτη φορά τη Ρωσία. Στην Ελλάδα έχουν εμφανιστεί στην Κέρκυρα, την Αρτα, στις Σέρρες, στο Ηράκλειο της Κρήτης, στην Υδρα και δύο φορές στη Θεσσαλονίκη.
Αν και γυρίζει τον κόσμο, η Μιχάλ δεν μπορεί να επισκεφτεί τη δεύτερη πατρίδα της, την Τεχεράνη. Μου απαντά ευθέως όμως ότι ως φυσικό πρόσωπο της απαγορεύεται μόνο, γιατί η φωνή της είναι παντού στο Ιράν. «Ενα κομμάτι μου είναι ήδη εκεί. Οι Ιρανοί εκείνοι που θαυμάζουν τη μουσική μας ανοίγουν το κομπιούτερ και ακούνε τη φωνή μου. Και αυτή είναι η δική μου επανάσταση, η δική μου μάχη για την ενότητα των ανθρώπων». Το Ιράν είναι χώρα που δεν επιτρέπει σήμερα στις γυναίκες να τραγουδούν. Η Μιχάλ έγραψε ένα τραγούδι που λέγεται «The woman in Teheran» και μιλάει για την ομορφιά της γυναικείας φωνής και το λέει σε κάθε τους συναυλία. «Εχω αυτό το μεγάλο όνειρο: να πάω μια μέρα στην Τεχεράνη για να τραγουδήσω» μου λέει κλείνοντας.
INFO
Οι Light in Babylon, Μιχάλ Ελιά Καμάλ – φωνή, Ζουλιέν Ντεμπάργκ – κιθάρα, Μεταχάν Σίφτσι – σαντούρι , Τζακ Μπάτλερ – μπάσο και Στιούαρντ Ντίξον – σετ κρουστών, εμφανίστηκαν στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο του Yedi Kule Project, μία από τις εκδηλώσεις του Διεθνούς Φεστιβάλ SKG Bridges Festival που φιλοξένησε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης στο Γεντί Κουλέ (Επταπύργιο).
Περισσότερες πληροφορίες για τους Light in Babylon καθώς και το πρόγραμμα της καλοκαιρινής τους περιοδείας μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα τους https://www.lightinbabylon.com/
