«Στην πολιτική πρέπει να ξέρεις πότε µπαίνεις, πότε µιλάς και γιατί κάνεις ό,τι κάνεις» έλεγε ένας παλιός πολιτικός. Υπάρχει όµως και µια άλλη σηµαντική γνώση. Να ξέρεις πότε αποχωρείς. Κανένας δεν είναι µόνιµος στην πολιτική, ενώ η επιτυχής πορεία κρίνεται σε βάθος χρόνου και συχνά µετά θάνατον. Οσο κοινότοπο είναι αυτό το συµπέρασµα τόσο συχνή είναι και η παραβίασή του. Αλλωστε η αντίληψη περί ισοβιότητας στην πολιτική είναι από τα στοιχεία εκείνα που κάνουν τους πολιτικούς να συµπεριφέρονται µε τρόπο που δεν έχει τίποτε οραµατικό ή ρισκαδόρικο.
Υπάρχουν περιπτώσεις που η αποχώρηση µπορεί να είναι πρόσκαιρη για να προετοιµάσει την επιτυχή επάνοδο. Ο Κωνσταντίνος Καραµανλής έφυγε από την πολιτική και την Ελλάδα για να επανέλθει έπειτα από χρόνια ως εθνικός ηγέτης και µάλιστα αποστασιοποιηµένος από το παρελθόν που τον συνέδεε µε τη βία και νοθεία και το παρακράτος. Ο Αντώνης Σαµαράς µετά την αποστασία του από τη Ν∆ έλαµψε για λίγο ως Πολιτική Ανοιξη και µετά βίωσε τον πολιτικό χειµώνα και τη χειµερία πολιτική του νάρκη για να επανέλθει ως πρωθυπουργός µε ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις.
Ο Αλέξης Τσίπρας αποχώρησε κι αυτός από την προεδρία του κόµµατός του, αλλά δηλώνει «ωσεί παρών» σε µια προβληµατική διαδικασία που οδηγεί το κόµµα του στην κατάρρευση. Αν στ’ αλήθεια έχει τη φιλοδοξία να επιστρέψει, o δρόµος είναι µακρύς και η λύση δεν βρίσκεται ούτε στο rebranding ούτε στις προσθαφαιρέσεις που προκύπτουν «εκ προσωπικοτήτων», οι οποίες µάλιστα δεν εκτιµώνται από την κοινωνία. Ο Αλέξης Τσίπρας ταύτισε τα τελευταία χρόνια της πολιτικής του δράσης µε τακτικισµούς και αναποφασιστικότητα περιµένοντας το ώριµο φρούτο της πτώσης Μητσοτάκη και αφαίρεσε έτσι από το πολιτικό του κεφάλαιο τα στοιχεία εκείνα που τον έκαναν εναλλακτική δύναµη: τον δυναµισµό και τις θέσεις που εκπροσωπούσαν τµήµα της κοινωνίας. Κανένας ψηφοφόρος δεν εµπιστεύτηκε ποτέ ηγέτη επειδή ήταν αναποφάσιστος και έψαχνε σανίδα για να πιαστεί. Οι ηγέτες που επιλέγονται δηλώνουν οι ίδιοι ότι είναι το καράβι. Ο Αλέξης Τσίπρας θεώρησε σωσίβιο το αδιόρατο κέντρο και αυτό µε τη σειρά του έκανε ό,τι κάνει πάντα: πήγε µε τον δυνατό.
Ο τελευταίος για τον οποίο θα µπορούσε να µιλήσει κάποιος για αποχώρησή του από την πολιτική είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Πήρε την κυβερνητική εξουσία για δεύτερη τετραετία και µοιάζει να παίζει µόνος του πατώντας πάνω στο δόγµα «δεν υπάρχει εναλλακτική». Η αντιπολίτευση περιλαµβάνει κόµµατα και κοµµάτια της Αριστεράς που δεν απειλούν την πολιτική του κυριαρχία κι ένα ΠΑΣΟΚ που βρίσκεται υπό τη φροντίδα και την οµηρία της Αννας ∆ιαµαντοπούλου.
Θεωρητικά λοιπόν ο Κυριάκος Μητσοτάκης µπορεί να παραµείνει όσο θέλει στην εξουσία και να αποχωρήσει όταν δηλώσει κι αυτός κουρασµένος. Τα πράγµατα όµως δεν είναι έτσι. Στα δεξιά της Ν∆ αναπτύσσονται κόµµατα και πολιτικές δυνάµεις που διαβάζουν τόσο την επιτυχία του Τραµπ όσο και την ακροδεξιά στροφή της Ευρώπης. Μπορούν να διεµβολίσουν το κόµµα του Μητσοτάκη σχετικά εύκολα και να τον οδηγήσουν σε περιπέτειες. Γι’ αυτό άλλωστε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τραµπαλίζεται ξαφνικά, λίγες µέρες µετά τη νίκη Τραµπ.
Ο µεγάλος κίνδυνος όµως είναι άλλος. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει αντιπολίτευση για να αντιπροσωπεύσει την κοινωνική δυσαρέσκεια και να την οριοθετήσει πολιτικά τον αφήνει έκθετο απέναντι στην οργή. Η ακρίβεια, η παράδοση του πενιχρού εισοδήµατος στο Χρηµατιστήριο Ενέργειας, η διαφθορά και η έλλειψη δικαιοσύνης χτυπάνε απευθείας τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο πολίτης δεν νιώθει ότι αντιπροσωπεύεται αποτελεσµατικά από τα κόµµατα ώστε να εµπιστευτεί την αντίδρασή τους. Σε αυτή την κατάσταση που διαµορφώνεται υπάρχουν ακόµη δύο επιβαρυντικά στοιχεία. Η φθορά της Ν∆ θα επιβαρύνει τη λειτουργία του κυβερνητικού µηχανισµού και θα φέρει γκρίνια. Ηδη τις τελευταίες µέρες υπάρχουν συνεχή δηµοσιεύµατα από φιλοκυβερνητικά µέσα ενηµέρωσης για τον προσωπάρχη του Μαξίµου Γιώργο Μυλωνάκη και την προσωπική του ατζέντα, µε την οποία, όπως του αποδίδουν, καταστρέφει την κυβερνητική πολιτική. Σε ένα από τα δηµοσιεύµατα µάλιστα γίνεται λόγος για εκβιασµούς και σοβαρές πράξεις διαφθοράς µε πρωταγωνιστές οµάδα εκδοτών και πολιτικών περί τον Μυλωνάκη.
Το άλλο επιβαρυντικό στοιχείο είναι ότι δελφίνοι στη Ν∆ συµπεριφέρονται ως διάδοχοι του Μητσοτάκη. Ο Νίκος ∆ένδιας µε δηλώσεις του επιχείρησε να µετριάσει την «ήττα» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής εξαιτίας της ταύτισης µε την Ουκρανία, εµφανιζόµενος σαν πρωθυπουργός.
Ο Μητσοτάκης δεν έκρυψε ότι σκοπεύει να δραπετεύσει προς µια θέση στην Ευρώπη. Το σενάριο αυτό δεν ευοδώθηκε, αντιθέτως έγινε περίπλοκο µετά τη σύγκρουση του παλιού φίλου και υποστηρικτή του Μητσοτάκη Μάνφρεντ Βέµπερ µε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, της οποίας όµως ο Μητσοτάκης έγινε όψιµος υποστηρικτής.
Η κυριαρχία του Μητσοτάκη µπορεί εύκολα, αλλά κυρίως γρήγορα, να µετατραπεί σε αδιέξοδο, µε τον ίδιο και µόνο τον ίδιο να φταίει.
Υπάρχουν πληροφορίες ότι ο πρωθυπουργός δεν παραβλέπει όσα µπορούν να συµβούν. Οπως µάλιστα λένε στο Μαξίµου, «φοβάται την πιθανότητα να υπάρξει κάποιο δυστύχηµα ή καταστροφή, όπως στα Τέµπη, γιατί θα γιγαντωθεί όλη η αντίδραση µε αιχµή ένα κοινωνικό θέµα». Ολοι άλλωστε παραδέχονται ότι το µεγαλύτερο πρόβληµα για την κυβέρνηση είναι η αδυναµία της να εξηγήσει το σκάνδαλο συγκάλυψης για το έγκληµα στα Τέµπη.
Υπάρχει πιθανότητα να αποχωρήσει ο Μητσοτάκης για να σωθεί; Ναι, υπάρχει µια τέτοια πιθανότητα. Να προχωρήσει στην αναθεώρηση του συντάγµατος και να εξασφαλίσει αλλαγές που θα δώσουν υπερεξουσίες στον πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας, θέση την οποία θα καταλάβει ο ίδιος. Υπάρχει ακόµη και το ενδεχόµενο να προωθηθεί ως πολίτευµα της χώρας η προεδρική δηµοκρατία. Ηδη σε πολλές νοµικές σχολές της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου, χωρίς να υπάρχει εµφανής λόγος, γίνονται ζυµώσεις και προτείνονται εργασίες µε αντικείµενο την προεδρική δηµοκρατία. Κάποιος δηλαδή µοχλεύει το συγκεκριµένο δίληµµα που δεν απασχολεί τη χώρα.
Αν ο Μητσοτάκης πάρει τέτοια απόφαση, τότε µε τη συζήτηση για τη συνταγµατική αναθεώρηση είναι πολύ πιθανόν να πάει σε εκλογές, εµφανίζοντας το νέο σύνταγµα ως θεσµική επιτυχία του.
Αν πρόκειται να συµβούν όλα αυτά, και µέχρι να συµβούν, τα κόµµατα της αντιπολίτευσης θα βρίσκονται σε έντονη κινητικότητα µε αντικείµενο τις «συµµαχίες». Είναι πολύ πιθανό να κατασκευαστεί µια κατάσταση «εθνικής ανάγκης» που θα οδηγήσει ακόµη και σε κυβερνήσεις συµµαχιών. Οι επανειληµµένες προκλήσεις του Αδωνη Γεωργιάδη προς το ΠΑΣΟΚ, το οποίο καλεί να είναι προσεκτικό για να συνεργαστεί µε τη Ν∆, δεν είναι τυχαίες. Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, την κατάλληλη στιγµή, το κατάλληλο πρόσωπο, δηλαδή η Αννα ∆ιαµαντοπούλου, µπορεί κάλλιστα να προωθήσει «την αναγκαιότητα τεχνοκρατικών λύσεων και υπεύθυνων κυβερνήσεων» για να (ξανα)σωθεί η χώρα.
∆εν υπάρχει καµιά αµφιβολία ότι σε µια τέτοια περίπτωση, στο σενάριο διάσωσης (κυρίως του Μητσοτάκη) θα συµβάλουν και κόµµατα της Αριστεράς προκειµένου να υπάρξει ταυτόχρονη διάσωση των φιλόδοξων παραγόντων τους. Αλλά όλα αυτά είναι σενάρια και η ελληνική πολιτική σκηνή έχει αποδείξει ότι µπορεί να τα κάνει και χειρότερα.
Διαβάστε επίσης
Πού το πάει ο Μητσοτάκης με τη διαγραφή Σαμαρά
Η διαγραφή Σαμαρά τινάζει στον αέρα την ηγεμονία Μητσοτάκη
«Μύλος» στη ΝΔ: Θα καλέσουν τον Σαμαρά σε… απολογία;
Σκληρή απάντηση Σαμαρά σε Μητσοτάκη: «Οδηγεί ένα κόμμα που λίγο πια μοιάζει με τη Νέα Δημοκρατία»
Τα «πιστόλια» της ΑΑΔΕ του Πιτσιλή – Την Κυριακή στο Documento