Μητσοτάκη, κάν’ το όπως ο Νίξον

Μητσοτάκη, κάν’ το όπως ο Νίξον
FILE - President Nixon sits in his White House office on Aug. 16, 1973, as he poses for photographer after delivering a nationwide television address dealing with Watergate. Nixon repeated that he had no prior knowledge of the Watergate break-in and was not aware of any cover-up. (AP Photo, File)

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον για να παρακολουθήσει τους αντιπάλους του χρησιμοποιούσε την ομάδα των «υδραυλικών». Εκείνοι ήταν υπεύθυνοι για τη διάρρηξη στο Watergate (18/6/1972), όπου στεγάζονταν τα γραφεία των Δημοκρατικών, ώστε να τοποθετήσουν κοριούς, αλλά συνελήφθησαν συμπτωματικά από αστυνομικούς υπηρεσίας που θεώρησαν πως πρόκειται για «κοινούς» κλέφτες. 

Η διαβόητη αυτή ομάδα απαρτιζόταν από Κουβανούς εξόριστους που είχαν εκπαιδευτεί από τη CIA και ηγούνταν από τον Χάουαρντ Χαντ, πρώην πράκτορα της CIA. Ο Χαντ είχε «προσληφθεί» από τον Τσαρλς Κόλσον, στενό σύμβουλο του Νίξον ώστε να σταματήσουν οι διαρροές (αγγλ. «leaks», εξ’ ου και το λογοπαίγνιο με τους υδραυλικούς). 

Οι «υδραυλικοί»

Η ομάδα δημιουργήθηκε την επαύριον της δημοσίευσης των Pentagon Papers στον αμερικανικό Τύπο έπειτα από διαρροή του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος, Ντάνιελ Έλσμπεργκ. Στα δημοσιεύματα αποκαλυπτόταν, αφενός το βάθος της αμερικανικής εμπλοκής στο πόλεμο του Βιετνάμ, αφετέρου η συστηματική παραπλάνηση της κοινής γνώμης από τη πλευρά των κυβερνώντων. 

Η πρώτη ένδειξη για την ύπαρξη της συγκεκριμένης ομάδας ήταν η σύλληψη των διαρρηκτών του Watergate και ένας εξ’ αυτών, ο Τζέιμς ΜακΚόρντ, ομολόγησε στο δικαστήριο πως ήταν πρώην εργαζόμενος της CIA. Ωστόσο στη συνέχεια αποδείχθηκε πως δεν ήταν ένας απλός βετεράνος πράκτορας αλλά ο συντονιστής ασφαλείας για την επιτροπή επανεκλογής (1972) του Νίξον ενώ παρείχε τις υπηρεσίες του και στην Εθνική Επιτροπή των Ρεπουμπλικάνων. 

Ο Λευκός Οίκος αντιδρώντας στις αποκαλύψεις των δημοσιογράφων της Washington Post, Μπομπ Γούντγουορντ και Καρλ Μπερνστάιν, υποβάθμισε το γεγονός δηλώνοντας πως πρόκειται για μια «τρίτης κατηγορίας διάρρηξη». 

Η συνωμοσία του Watergate

Αμέσως μετά την επανεκλογή του Νίξον στο προεδρικό θώκο ο Τύπος έχασε το ενδιαφέρον του και το θέμα θα πεταγόταν στις ελληνικές καλένδες αν δεν υπήρχαν τα επίμονα και συστηματικά ρεπορτάζ των παραπάνω δημοσιογράφων. Δίπλα τους βρισκόταν μία πολύτιμη πηγή. Η τελευταία έμεινε στην Ιστορία ως το «Βαθύ Λαρύγγι» και μόλις το 2005 αποκαλύφθηκε η ταυτότητα του. Τη περίοδο εκείνη ήταν το νούμερο 2 του FBI και οι πληροφορίες που έδινε σε συνδυασμό με την δημοσιογραφική έρευνα έφτασαν τα πράγματα σε ένα σημείο που έδινε το χώρο στην αμερικανική Γερουσία να κινήσει τις διαδικασίες εναντίον του Νίξον, ο οποίος παραιτήθηκε στις 8 Αυγούστου 1973. 

Εντούτοις, ο Μπομπ Γούντγουορντ μιλώντας για την όλη υπόθεση είχε δηλώσει πως «το γεγονός της συγκάλυψης του σκανδάλου Watergate δεν είναι τόσο ενδιαφέρον όσο η διαδικασία της συγκάλυψης. Και όταν κατανοείς τη διαδικασία, τότε καταλαβαίνεις ότι ο Ρίτσαρντ Νίξον είπε ψέματα. Ότι ήταν εγκληματίας». 

Η συγκάλυψη, βέβαια, δεν αφορούσε μόνο τον Λευκό Οίκο που προσπαθούσε να καλύψει τα νώτα του καθ’όλη τη διάρκεια της διαδικασίας αλλά και τις αρχές, οι οποίες κρατούσαν μία προκλητική στάση και αρνούνταν να ερευνήσουν το θέμα. Χαρακτηριστικά, μάρτυρες – κλειδιά που βρίσκονταν στο προεκλογικό επιτελείο του Νίξον δεν είχαν ανακριθεί ποτέ, παρόλο που είχαν εντοπιστεί, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο για τους δύο ερευνητές δημοσιογράφους. Εν τέλει αποδείχθηκε πως η απάθεια του FBI δεν οφειλόταν στην οκνηρία αλλά στις ρητές εντολές του Λευκού Οίκου για περιορισμό των ερευνών, επιστρατεύοντας ακόμη και τη CIA ώστε να παρακολουθούνται οι όποιοι μάρτυρες αλλά και οι δημοσιογράφοι. 

Η απαγωγή της συζύγου του εισαγγελέα

Μία άλλη αθέατη όψη του σκανδάλου είναι η υπόθεση της απαγωγής της Μάρθα Μίτσελ, συζύγου του πρώην ανώτατου εισαγγελέα Τζον Μίτσελ. Ο Μίτσελ είχε παραιτηθεί από θέση του ώστε να οργανώσει στη προεκλογική εκστρατεία του Νίξον και όταν αποκαλύφθηκε πως πίσω από τη διάρρηξη βρισκόταν ο παλιός γνωστός της Μάρθα Τζέιμς ΜακΚόρντ, τα πράγματα πήραν μια σκοτεινή τροπή. 

Φοβούμενος πως η σύζυγος του θα επικοινωνήσει με τους δημοσιογράφους, έδωσε ρητές εντολές στους φρουρούς του να τη μεταφέρουν στη Καλιφόρνια, να τη παρακολουθούν και σε καμία περίπτωση να μην την αφήσουν να μιλήσει με το Τύπο.

Η Μάρθα Μίτσελ ήταν ένας άνθρωπος που μιλούσε με τους δημοσιογράφους προτού εμφανιστεί το Watergate και σύντομα επιχείρησε να σπάσει την ιδιότυπη «καραντίνα» που της είχε επιβληθεί. Κατά τη διάρκεια του τηλεφωνήματος της με τη δημοσιογράφο Χέλεν Τόμας του UPI, ένας φρουρός διέλυσε το τηλέφωνο. 

Αηδιασμένη η Μίτσελ απευθύνθηκε στον φρουρό και ανέφερε πως θα παραδώσει στο σύζυγο της ένα «τελεσίγραφο». Ή εκείνη ή το Νίξον. Ευθύς αμέσως οι φρουροί την ακινητοποίησαν και την έδεσαν σε ένα κρεβάτι. Έπειτα ήρθε ένας γιατρός, ο οποίος τη νάρκωσε με ηρεμιστικά. Αργότερα η Μάρθα κατάφερε να επικοινωνήσει ξανά με τη Χέλεν Τόμας και της δήλωσε πως «είμαι ένας πολιτικός κρατούμενος». 

Η αντίδραση του στρατοπέδου Νίξον στην δημοσιοποίηση της ιστορίας της Μάρθα Μίτσελ ήταν ακαριαία. Διαδόθηκαν φήμες πως ήταν «τρελή» και αλκοολική ενώ ο Τζον Μίτσελ λίγο αργότερα τη χώρισε. Μάλιστα, ο Νίξον για τη Μίτσελ δήλωσε το 1977 στη συνέντευξη του με τον Ντέιβιντ Φροστ πως «εάν δεν ήταν η Μάρθα δε θα υπήρχε Watergate». 

Το τέλος του Νίξον και τα μαθήματα που δε πάρθηκαν

Ο κλοιός γύρω από το Νίξον άρχισε να στενεύει στις 8 Ιανουαρίου 1973 όταν οι συλληφθέντες του Watergate κάθισαν στο εδώλιο. Τότε το ενδιαφέρον των Μέσων αναθερμάνθηκε συμπαρασύροντας και τη Γερουσία να ανοίξει την υπόθεση. 

Ο Νίξον όντας κατηγορούμενος για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης αντιστεκόταν για όσο μπορούσε. Παραίτησε τη συντριπτική πλειοψηφία των συνεργατών του και κρυβόταν πίσω από τις υπερεξουσίες που του έδινε το αμερικανικό σύνταγμα. Όμως το ποτάμι δε γινόταν να γυρίσει πίσω και όταν αποκαλύφθηκε πως στον Λευκό Οίκο υπήρχε ένα σύστημα «επισυνδέσεων», η Γερουσία ζήτησε τις κασέτες. Η ειρωνεία ήταν πως το σύστημα αυτό χρησίμευε εν πολλοίς για τον εντοπισμό των διαρροών, όμως ήταν αρκετό για να προκαλέσει τη παραίτηση Νίξον, ο οποίος αμνηστεύτηκε από τον αντιπρόεδρο και διάδοχο του Τζέραλντ Φορντ και γλίτωσε τα χειρότερα.

Με λίγα λόγια, ο Νίξον παρακολουθούσε όσους αντιλαμβανόταν ως εχθρούς, παραίτησε τους πιο πιστούς του συνεργάτες και στη συνέχεια προδόθηκε από το σύστημα που θεωρητικά θα τον έσωζε από τις διαρροές. Ενδεχομένως τα παθήματα του Νίξον να είναι διδακτικά για τη περίοδο που διανύουμε στην Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη. 

Documento Newsletter