Ο Μίλαν Τόμιτς έχει ζήσει και τα δέκα φάιναλ φορ του Ολυμπιακού μέσα από τα αποδυτήρια. Από τα τραύματα του Τελ Αβίβ και τη Σαραγόσα, στον θρίαμβο της Ρώμης και στην ανία του Μονάχου. Από το «παραλίγο» του Βερολίνου και τα σύννεφα του Παρισιού, στα θαύματα της Κωνσταντινούπολης και του Λονδίνου. Από τον χαμένο τελικό της Μαδρίτης, στον χαμένο τελικό του Παρισιού. Τέσσερα ως παίκτης, έξι ως βοηθός προπονητή. Με τον Ιωαννίδη και τον Ιβκοβιτς, με τον Γιαννάκη, τον Σφαιρόπουλο και τον Μπαρτζώκα. Δίπλα σε Πάσπαλι, Τάρλατς, Καμπούρη, Τάρπλεϊ, Σιγάλα, Φασούλα, Τζόνσον, Ρίβερς, Κόμαζετς, Παπαλουκά, Κλέιζα, Τσίλντρες, Τεοντόσιτς, Βούιτσιτς, Σπανούλη, Πρίντεζη, Παπανικολάου, Σλούκα, Χάινς, Λο, Χάντερ, Ντάνστον, Μιλουτίνοφ και άλλους διεθνείς ων ουκ έστιν αριθμός. Για πρώτη φορά φέτος θα δει ένα «κόκκινο» φάιναλ φορ από την πολυθρόνα του. Ο 49χρονος Μίλαν ανοίγει την αυλαία της γιορτής και διηγείται τα απομνημονεύματά του από τα δέκα δικά του φάιναλ φορ.
Είναι η αφρόκρεμα της σεζόν το κουαρτέτο που θα μαζευτεί την Πέμπτη στο Βελιγράδι;
Αξιζαν την πρόκριση όχι μόνο οι τέσσερις ομάδες που πέρασαν, αλλά και η Μονακό και η Μπάγερν. Το Μιλάνο επίσης – με τόσα προβλήματα και έχασε δύο νίκες μέσα από τα χέρια του. Μόνο η Μακάμπι δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, παρόλο που βρισκόταν σε καλό φεγγάρι. Δεν φανταζόμουν ότι θα έχανε με 3-0.
Είναι προτιμότερο να φτάνει μια ομάδα στο φάιναλ φορ με 3-2, όπως ο Ολυμπιακός και η Μπαρτσελόνα, ή με άνετη και ξεκούραστη «σκούπα» όπως η Ρεάλ;
Καλύτερα νομίζω να έχει σκληραγωγηθεί μια ομάδα μέσα από μάχη. Αυτός είναι ο σωστός δρόμος προς το φάιναλ φορ. Εάν ο Ολυμπιακός είχε προκριθεί με 3-0, θα προεξοφλούσαν όλοι ότι δεν χάνει με τίποτε το τρόπαιο. Και αυτή είναι επικίνδυνη νοοτροπία.
Η Εφές δεν παίζει φέτος το κυριαρχικό μπάσκετ της προηγούμενης διετίας…
Ολη τη χρονιά είχε κακή απόδοση, αλλά όταν έφτασαν τα πλέι οφ μαζεύτηκε και άναψε τις μηχανές. Ηταν σαν να είπαν «ώρα να σοβαρευτούμε». Δεν πιστεύω ότι έχασε τη δίψα της. Διαθέτει μεγάλους παίκτες με πείρα και προσωπικότητα που ξέρουν τον δρόμο γιατί τον έχουν περπατήσει. Είναι άλλωστε ίδια ομάδα με ελάχιστες αλλαγές.
Τι θα συναντήσει ο Ολυμπιακός την Πέμπτη στο Βελιγράδι; Πού κρύβονται οι παγίδες;
Ο Εργκίν Αταμάν προσπαθεί να παίξει παιχνίδια του μυαλού με τις προκλητικές δηλώσεις. «Aς έρθουν 15.000 οπαδοί του Ολυμπιακού, εγώ πάλι θα σηκώσω τα χέρια» λέει. Ξέρει ότι το κοινό είναι μεγάλο πλεονέκτημα για τον αντίπαλο και προσπαθεί να τραβήξει την ένταση πάνω του ώστε να βρίζουν αυτόν οι φανατικοί. Ελπίζει ότι θα σκορπίσει εκνευρισμό ώστε να έχει η εξέδρα κόντρα ρυθμό. Εάν οι φίλαθλοι αρχίσουν να γκρινιάζουν με το παραμικρό λάθος, θα μεταδώσουν στρες στην ομάδα. Είναι πονηρός ο Αταμάν, πολύ πονηρός. Το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι φίλοι του Ολυμπιακού είναι να τον αγνοήσουν.
Μπορεί να ξαφνιάσει ο ένας προπονητής τον άλλον;
Είναι πολύ δύσκολο. Στα πλέι οφ δεν είδαμε διαφορετικές άμυνες και καινούργια συστήματα. Ισως ένα δυο μικροπράγματα μόνο. Προσωπικά σημειώνω ότι η Εφές δεν χρησιμοποίησε τον Μπομπουά απέναντι στην Αρμάνι, όπως ακριβώς έκανε και πέρυσι. Μπορεί να είναι στ’ αλήθεια τραυματίας, μπορεί και όχι. Δεν θα εκπλαγώ αν τον δω να παίζει και να έχει κομβικό ρόλο στο φάιναλ φορ. Φοβάμαι ότι ίσως είναι κόλπο για να μην τον υπολογίζει ο Ολυμπιακός. Αφού το σκέφτηκα εγώ, δεν αποκλείω να το σκέφτηκε και ο Αταμάν!
Ποιο είναι τελικά το μυστικό ενός φάιναλ φορ;
Να έχεις τουλάχιστον τρεις παίκτες σε καλή μέρα σε κάθε ματς. Δεν φτάνουν ένας ή δύο. Να αποφορτίσεις την πίεση, όπως κάναμε εμείς με τον Ντούντα, που μας πήγαινε βόλτα στην παραλία της Ρώμης και βαρκάδα στο Βόσπορο. Τι θα γινόταν όμως αν χάναμε; Θα έλεγαν ότι κάναμε χαβαλέ αντί για προπόνηση και θα ήθελαν να κρεμάσουν τον προπονητή!
Ο βετεράνος Μίλαν Τόμιτς τι θα συμβούλευε έναν πρωτάρη αθλητή;
Να χαρεί το φάιναλ φορ. Να ευχαριστηθεί την ατμόσφαιρα γιορτής. Είναι υπέροχο να βρίσκεσαι εκεί. Και παράλληλα να αντιμετωπίσει τον ημιτελικό και τον τελικό σαν ένα συνηθισμένο αγώνα πλέι οφ. Το άγχος μπορεί να κόψει τα πόδια, όπως και ο φόβος. Θυμάμαι πάντοτε αυτό που είπε κάποιος σοφός: όποιος φοβάται πεθαίνει κάθε μέρα. Οι άλλοι θα πεθάνουν μόνο μία φορά.
Ποιον από τους αγώνες των προηγούμενων δέκα φάιναλ φορ ονειρεύεσαι να ξαναζήσεις;
Σίγουρα τον τελικό της Κωνσταντινούπολης. Ηταν ο τέλειος τρόπος για να κερδίσει κανείς ένα τρόπαιο. Καλύτερα με ανατροπή από το -20 παρά να νικήσεις με 30 πόντους! Και ναι, θα ήθελα να ξαναπαίξω τον τελικό του Τελ Αβίβ. Εάν μπορούσα να πάρω έναν από τους παλιούς συμπαίκτες μου και να τον εντάξω στον φετινό Ολυμπιακό, θα επέλεγα τον Ντέιβιντ Ρίβερς. Στο σημερινό μπάσκετ, όπου πάνω απ’ όλους μετράνε οι καλοί γκαρντ, αυτός θα ήταν ιδανικός.
1994 – Τελ Αβίβ
Πολύς κόσμος και μεγάλος ενθουσιασμός, αλλά ζήσαμε το χάος. Κανένας δεν έλεγε «πάρτε το ευρωπαϊκό». Τους φιλάθλους τους ενδιέφερε μόνο να νικήσουμε τον Παναθηναϊκό. Οταν το καταφέραμε (7772) αδειάσαμε, σωματικά και ψυχικά. Ενα τραγικό επτάλεπτο όπου δεν μπορούσαμε να βάλουμε καλάθι με τίποτε έδωσε το κύπελλο στην Μπανταλόνα (57-59). Ηταν καλή ομάδα, αλλά όχι καλύτερη από τον Ολυμπιακό. Ο Ιωαννίδης είχε το ταμπεραμέντο του, αλλά δεν νομίζω ότι μας μετέδωσε άγχος. Μάλιστα εμείς οι νεότεροι, εγώ, ο Σιγάλας,ο Νάκιτς, παίξαμε καλά. Ο δε Πάσπαλι δεν καταλάβαινε τίποτε. Ο μεγάλος παίκτης ξέρει να συγκεντρώνεται και δεν τον νοιάζει αν ο προπονητής φωνάζει ή όχι. Μου έμεινε η εικόνα του Αργύρη Καμπούρη να κλαίει στα αποδυτήρια σαν μικρό παιδί…
1995 – Σαραγόσα
Πάλι είχαμε μπροστά μας τον Παναθηναϊκό, πάλι υπήρχε αυτή η ένταση και κόντρα που δεν τελειώνουν ποτέ. Αλλά η Ρεάλ ήταν ανώτερη και μας νίκησε δίκαια στον τελικό (61-73). Είχε τον Σαμπόνις και τον Αρλάουκας που έκαναν τα πάντα μέσα στο γήπεδο από τις θέσεις 4 και 5, είχε τον Ομπράντοβιτς στον πάγκο, έπαιζε και σε ισπανικό έδαφος. Ο κόσμος βέβαια ικανοποιήθηκε με τη νίκη επί του Παναθηναϊκού στον ημιτελικό (58-52) και αδιαφορούσε για το κύπελλο. Και οι Παναθηναϊκοί τα ίδια θα έλεγαν! Δεν ξέρω τι θα γινόταν αν τότε κατακτούσαμε δύο ευρωπαϊκούς τίτλους. Μπορεί να χανόταν η δίψα και να ακολουθούσαν αποτυχίες. Η διαχείριση της νίκης είναι πιο δύσκολη. Ο κανόνας στη ζωή είναι ότι μαθαίνουμε από τις ήττες.
1997 – Ρώμη
Με τον Ιβκοβιτς προπονητή παίζαμε άσχημα όλη τη χρονιά. Μάλιστα στο πρώτο ματς χάσαμε από την Αλμπα με 20 πόντους μέσα στο ΣΕΦ. Ολα άλλαξαν στα πλέι οφ, όπου δύο τεράστιες εκτός έδρας νίκες επί της Παρτίζαν και του Παναθηναϊκού μας γέμισαν με αυτοπεποίθηση. Οταν περνάς από έδρες τόσο καυτές δεν φοβάσαι τίποτε. Ημασταν πολύ δεμένοι ως ομάδα. Δεκαπέντε νικητές και όχι κλαψιάρηδες. Σε κάθε ήττα κοιτάζαμε παρακάτω. Στον ημιτελικό με την Ολίμπια Λιουμπλιάνας δυσκολευτήκαμε (74-65) επειδή βγήκε ο Ρίβερς νωρίς με πέντε φάουλ, αλλά με την Μπαρτσελόνα όλα ήταν πιο εύκολα (73-58). Δύο λεπτά πριν από το τέλος μου είπε ο Φασούλας «πάμε να ανάψουμε το πούρο». Του λέω «περίμενε, ρε μαλάκα, δεν είδες τι πήγε να πάθει ο Παναθηναϊκός πέρυσι στο Παρίσι;».
1999 – Μόναχο
Παίζαμε φοβερό μπάσκετ όλη τη χρονιά, πήγαμε στο φάιναλ φορ με καλύτερες προοπτικές απ’ ό,τι το 1997, αλλά εκεί δεν κάναμε τίποτε. Η Ζαλγκίρις έπαιζε το μπάσκετ του μέλλοντος και δεν μας ταίριαζε καθόλου (7187). Τα πάντα πήγαν στραβά σε αυτό το φάιναλ φορ. Οι φίλαθλοι άργησαν να φτάσουν στο γήπεδο, υπήρχε πρόβλημα με τα εισιτήρια. Δεν ισχύει πάντως το αφήγημα ότι οι προπονητές προγραμματίζουν την ομάδα τους για να είναι έτοιμη μετά τον Ιανουάριο. Τα πάντα είναι ζήτημα συγκυρίας.
2009 – Βερολίνο
Ίσως το πιο δυνατό φάιναλ φορ, με τέσσερις μεγάλες ομάδες και τρομερά ονόματα: Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΤΣΣΚΑ, Μπαρτσελόνα. Ηταν τέτοια η ποιότητα των αγώνων ώστε δεν υπήρχε όρεξη ούτε για επεισόδια ανάμεσα στους Ελληνες οπαδούς. Ισως επειδή η Γερμανία δεν σηκώνει παλικαριές! Θυμάμαι με πόσο φόβο κοίταζαν τα παιδιά μου τους Γερμανούς αστυνομικούς. Εκείνοι βέβαια φέρονταν ανθρώπινα, άλλη νοοτροπία. Με προπονητή τον Παναγιώτη Γιαννάκη παγιδεύσαμε τον Παναθηναϊκό, που ήταν πληρέστατη ομάδα, αλλά χάσαμε στο τελευταίο σουτ του Μπουρούση (82-84). Και μετά εκείνος πήρε το κύπελλο πάλι στον πόντο (73-71), αν και νικούσε με 20 πόντους στο πρώτο ημίχρονο του τελικού! Ηταν μεγάλη η απογοήτευση στο Βερολίνο, όχι μόνο για την ήττα αλλά και για τον τρόπο που χάθηκε ο ημιτελικός.
2010 – Παρίσι
Είχαμε τότε Κλέιζα, Τσίλντρες, Τεοντόσιτς, Παπαλουκά, Βούιτσιτς, Σχορτσανίτη. Ισως να ήταν λάθος για τη χημεία της ομάδας η τακτική των ακριβών μεταγραφών. Ολοι οι προπονητές ονειρεύονται προϋπολογισμό 40 εκατομμυρίων, αλλά χρειάζεται πολλή προσοχή ώστε να ταιριάζουν οι παίκτες μεταξύ τους, να υπάρχουν ρόλοι, να ικανοποιούνται όλοι. Πιστεύω ότι πρέπει να είσαι ειλικρινής εξαρχής με τον παίκτη, να του εξηγείς με ακρίβεια τον ρόλο που θα έχει. Αλλιώς θα το βρεις μπροστά σου. Στο Παρίσι είχαμε προβλήματα πειθαρχίας και επαγγελματισμού. Αλλά δεν χάσαμε από αυτό. Η Μπαρτσελόνα ήταν ομαδάρα (68-86), ενώ και η Παρτίζαν στον ημιτελικό έπαιξε εξαιρετικά. Την κερδίσαμε στην παράταση 83-80 με το κάρφωμα του Τσίλντρες μετά το αίρμπολ του Τεοντόσιτς. Τον πειράζαμε μετά τον Μίλος. «Ωραία πάσα του έδωσες» λέγαμε.
2012 – Κωνσταντινούπολη
Κάναμε δύο φοβερές μεταγραφές που άλλαξαν την ψυχολογία και τη χημεία στα μέσα της χρονιάς, τον Ντόρσεϊ και τον Λο που ήταν παιχτάρα και γεννημένος νικητής. Είναι απίστευτο και ανεξήγητο αυτό που συνέβη στο -19 του τελικού. Δεν θέλω να χρησιμοποιήσω μεταφυσικές εκφράσεις, αλλά νιώσαμε ένα κύμα θετικής ενέργειας από την εξέδρα. Σαν να είπαν όλοι μαζί «πάμε για να το πάρουμε». Οταν πιστέψαμε ότι θα χάναμε λύθηκαν τα χέρια. Η ΤΣΣΚΑ έπαθε μπλακάουτ, δεν ήξεραν τι τους γινόταν. Ο Σισκάουσκας του 90% έχασε δύο βολές – απίστευτο. Ο Βασίλης έχτισε την τελευταία φάση με τα μάτια του, ήρεμα, ώριμα, χωρίς πανικό. Συνήθως από το άγχος σουτάρουν τρίποντο ή τους φεύγει η μπάλα από τα χέρια. Για τον Πρίντεζη, που είχε γυρίσει διψασμένος από τη Μάλαγα, ήταν εύκολο σουτ (62-61).
2013- Λονδίνο
Ημασταν ανώτεροι της ΤΣΣΚΑ στον ημιτελικό (69-52), αλλά στον τελικό ξεκινήσαμε άσχημα και χάναμε από τη Ρεάλ με 17 πόντους. Ο Σπανούλης ήταν σε κακή κατάσταση, αλλά οι άλλοι παίκτες βοήθησαν να πλησιάσουμε: ο Χάινς, ο Αντιτς, ο Περπέρογλου, ο Λο. Στο ημίχρονο οι προπονητές έλεγαν να μη τον βάλουμε να παίξει! Επιασα τον Γιώργο Μπαρτζώκα και του είπα ότι έπρεπε να τον βοηθήσουμε: «Αποκλείεται να παίξει άσχημα μέχρι το τέλος ο Βασίλης. Μην του πεις τίποτε και άσε τον να κάνει το παιχνίδι του. Ζήτα από τους ψηλούς να κάνουν καλύτερα σκριν». Ετσι κι έγινε. Προπονητικό κόλπο. Ολη τη χρονιά μας κουβαλούσε στις πλάτες του, τώρα έπρεπε να τον βοηθήσουμε εμείς. Και πήρε φόρα ο Βασίλης και έβαλε 5/5 τρίποντα! Η ομάδα έγινε πύραυλος και νικήσαμε 100-88.
2015 – Μαδρίτη
Πάλι τα ίδια με την ΤΣΣΚΑ! Χάναμε με 7 πόντους στο 36΄, αλλά τότε πήρε μπρος ο Σπανούλης και έβαζε τα καλάθια σωρηδόν, με διαφορετικούς μάλιστα αντιπάλους (70-68). Γεννημένος νικητής, που έκανε τα πάντα μέσα στο γήπεδο χωρίς να παραμελεί την άμυνα. Είναι εξοντωτικό να παίζει κάποιος 20 πικ εντ ρολ σε κάθε ματς. Στο πέμπτο οι περισσότεροι δεν μπορούν να περπατήσουν! Στον τελικό με τη Ρεάλ (59-78) μας τσάκισε ο Κάρολ με τρία απίθανα τρίποντα στη γ΄ περίοδο. Εάν έχανε τα δύο, πιστεύω θα κερδίζαμε.
2017 – Κωνσταντινούπολη
Είναι μεταφυσικό αυτό που γινόταν με την ΤΣΣΚΑ. Εχανε κάθε φορά από τον Ολυμπιακό ενώ έπαιζε καλύτερα από εμάς. Περνάει και στην ψυχολογία των παικτών αυτός ο μύθος. «Δεν χάνουμε με τίποτε» σκέφτονταν οι δικοί μας. «Αντε να τελειώσει το ματς γιατί κάτι θα γίνει πάλι και θα μας νικήσουν» σκέφτονταν οι Ρώσοι. Και έπειτα έπεφτε ο ουρανός στο κεφάλι τους από το άγχος και τον φόβο. Κερδίσαμε πάλι στο τελευταίο πεντάλεπτο (82-78) και προκριθήκαμε στον τελικό, με προπονητή τον Γιάννη Σφαιρόπουλο πλέον, αλλά η Φενέρ ήταν ανώτερη και γηπεδούχος (6480). Αντιμετωπίσαμε πολλά προβλήματα, αλλά το παλέψαμε μέχρι την τρίτη περίοδο. Σημασία έχει ότι η ομάδα έμεινε στην κορυφογραμμή. Δεν πήρε άλλο κύπελλο, αλλά έπαιξε δύο τελικούς σε τρία χρόνια.
