Μίλαν Κούντερα: «Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη»

«Η πηγή του άγχους βρίσκεται στο μέλλον. Αν μπορείς να κρατήσεις το μέλλον έξω από το μυαλό σου, μπορείς να ξεχάσεις τις στεναχώριες σου» έλεγε ο Μίλαν Κούντερα, ο οποίος έφυγε χτες από τη ζωή έπειτα από μακροχρόνια ασθένεια, πλήρης ημερών, σε ηλικία 94 χρόνων, στο Παρίσι όπου ζούσε περίπου πέντε δεκαετίες.

Γόνος μεσοαστικής και ιδιαίτερα καλλιεργημένης οικογένειας στο Μπρνο της Τσεχοσλοβακίας (γεννήθηκε την 1η Απριλίου 1929) και διδάχθηκε πιάνο από τον πατέρα του και αργότερα σπούδασε μουσικολογία και σύνθεση. Εξού και οι μουσικολογικές επιρροές που εντοπίζονται συχνά στο έργο του κυρίως στην «Αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι», ένα από τα βιβλία που εκτόξευαν τη φήμη του μαζί με «Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης» και «Το αστείο».
Ανήκε σε μια γενιά Τσέχων συγγραφέων που διαθέτοντας ελάχιστη έως ανύπαρκτη σχέση με την προπολεμική Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας, η ιδεολογία τους επηρεάστηκε δραστικά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη γερμανική κατοχή. Βαθιά επηρεασμένος από τους στοχαστές της κεντρικής Ευρώπης -τον Νίτσε, τον Κάφκα, τον Μούζιλ και τον Μπροχ- «ήταν ένας συγγραφέας ο οποίος προσέγγισε ολόκληρες γενιές αναγνωστών σε όλες τις ηπείρους και κέρδισε παγκόσμια φήμη» δήλωσε για εκείνον ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα. Ο Κούντερα, όπως ο Μπροχ προσπάθησε να ανακαλύψει όπως έλεγε «αυτό που μόνο το μυθιστόρημα μπορεί να ανακαλύψει», συμπεριλαμβανομένου αυτού που ονόμασε «την αλήθεια της αβεβαιότητας».

Διαβάστε επίσης: Πέθανε ο σπουδαίος συγγραφέας Μίλαν Κούντερα

Από την εφηβεία του ήδη ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας και είχε ενεργή κοινωνική και πολιτική δράση, ενώ λίγο αργότερα διαγράφηκε από το κόμμα. Λίγα χρόνια μετά την Άνοιξη της Πράγας και συγκεκριμένα το 1975, μετανάστευσε στη Γαλλία. Τέσσερα χρόνια μετά του αφαιρέθηκε η τσεχική υπηκοότητα και το 1981 έγινε Γάλλος πολίτης. Πολλά από τα πλέον διάσημα βιβλία του γράφτηκαν στα γαλλικά, ενώ το έργο του ήταν απαγορευμένο στην πατρίδα του μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του 1980.

Ζούσε πάντα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις που είχε δώσει (στην εφημερίδα ZEIT) σχετικά με το αν υπήρχε περίπτωση επιστροφής στη χώρα του είχε πει: «Αυτό το όνειρο της επιστροφής δεν υπάρχει. Έχω πάρει μαζί μου την Πράγα, τη μυρωδιά, τις γεύσεις της, τη γλώσσα, τα τοπία, τον πολιτισμό της».

Ετικέτες