Παράθυρο ευκαιρίας αλλά και ανακούφισης δημιουργεί για εκατοντάδες χιλιάδες μικροεπαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους, ανέργους και απειλούμενους από την ανεργία, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (π.χ. Ρομά) ο νέος θεσμός των μικροχρηματοδοτήσεων που εισάγεται στο πλαίσιο της νέας αναπτυξιακής στρατηγικής της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σύντομα θα κατατεθεί από την κυβέρνηση σχετικό νομοσχέδιο που θα ορίζει τους δικαιούχους, τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων που θα ενταχθούν, το ύψος και τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης.
Μέχρι 25.000 ευρώ – Γιατί χορηγούνται
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται και στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το ύψος της χρηματοδότησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ. Οι κατηγορίες χρηματοδότησης μέχρι 25.000 ευρώ είναι οι εξής:
1. Επιχειρηματικές μικροχρηματοδοτήσεις για κάλυψη επενδυτικών αναγκών ή κεφαλαίου κίνησης για:
α) Επενδύσεις σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες για το περιβάλλον, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κοινωνική οικονομία (ΚΟΙΝΣΕΠ, συνεταιριστικές επιχειρήσεις κ.λπ.), τον πολιτισμό, την πρόνοια και σε επιχειρηματικές δραστηριότητες μη κερδοσκοπικών φορέων, μη αποκλεισμένων και ευπαθών ομάδων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και σε μη κερδοσκοπικές και συνεταιριστικές δραστηριότητες.
β) Αγορά αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων υλών που είναι απαραίτητες για την παραγωγή αγαθών ή υπηρεσιών.
γ) Αποζημίωση υπαλλήλων ή συνεργατών.
δ) Πληρωμή μαθημάτων επαγγελματικής κατάρτισης.
ε) Προϊόντα χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) για απόκτηση εξοπλισμού.
στ) Αυτοτελείς εγγυήσεις έως 25.000 ευρώ.
2. Προσωπικές μικροχρηματοδοτήσεις που είναι:
α) Προσωπικά δάνεια για εκπαιδευτικούς σκοπούς μέχρι 10.000 ευρώ.
β) Ενίσχυση πολιτικών του δημόσιου τομέα (μέχρι 25.000 ευρώ) για την κοινωνική ένταξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και ειδικότερα για την αντιμετώπιση των εξής καταστάσεων:
· Ανεργία.
· Αναστολή ή μείωση του χρόνου εργασίας που δεν οφείλεται στη βούληση του χρηματοδοτουμένου.
· Ανικανότητα προς εργασία.
· Σημαντική πτώση του εισοδήματος ή αύξηση των αναγκαίων δαπανών του νοικοκυριού όχι μόνο του χρηματοδοτούμενου αλλά και μέλους του νοικοκυριού του.
Ο εισαγόμενος νέος θεσμός μπορεί να αποτελέσει σοβαρό εργαλείο αντιμετώπισης και οξύτατων κοινωνικών προβλημάτων που προκάλεσε η κρίση, αν και υπάρχουν σημαντικά θέματα εξασφάλισης των παρεχομένων κεφαλαίων καθώς δεν απαιτούνται εγγυήσεις και οι φορείς της χρηματοδότησης είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις με ιδιωτικά κεφάλαια.
Ποιοι είναι δικαιούχοι
Δικαιούχοι της πρώτης κατηγορίας είναι:
· Πολύ μικρές επιχειρήσεις.
· Φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών επιχειρήσεων.
· Αυτοαπασχολούμενοι.
· Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Τέτοιοι φορείς είναι: α. Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚΟΙΝΣΕΠ). β. Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ) γ. Οι συνεταιρισμοί εργαζομένων. δ. Οποιοδήποτε άλλο μη μονοπρόσωπο νομικό πρόσωπο, εφόσον σωρευτικά: i) αναπτύσσει δραστηριότητες συλλογικής και κοινωνικής ωφέλειας, ii) μεριμνά για την πληροφόρηση και τη συμμετοχή των μελών του και εφαρμόζει δημοκρατικό σύστημα λήψης αποφάσεων, σύμφωνα με την αρχή ένα μέλος μία ψήφος, ανεξάρτητα από τη συνεισφορά κάθε μέλους, iii) το καταστατικό του προβλέπει περιορισμούς στη διανομή κερδών, iv) εφαρμόζει σύστημα σύγκλισης στην αμοιβή της εργασίας, v) αποβλέπει στην ενδυνάμωση των οικονομικών δραστηριοτήτων του και τη μεγιστοποίηση της παραγόμενης κοινωνικής ωφέλειας μέσω της οριζόντιας και ισότιμης δικτύωσης με άλλους φορείς κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας (ΚΑΛΟ).
Δικαιούχοι της δεύτερης κατηγορίας των προσωπικών μικροχρηματοδοτήσεων θεωρούνται:
· Φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών.
· Δικαιούχοι προγραμμάτων εφαρμογής δημόσιας πολιτικής.
· Ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με στόχο την κοινωνική ένταξη.
Ευάλωτες κοινωνικές ομάδες όπως αυτές ορίζονται στη σχετική νομοθεσία (ν. 4430/2016). Είναι οι ομάδες εκείνες του πληθυσμού που η ένταξή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή εμποδίζεται από σωματικά και ψυχικά αίτια ή λόγω παραβατικής συμπεριφοράς. Σε αυτές ανήκουν: α) τα άτομα με αναπηρία οποιασδήποτε μορφής (σωματική, ψυχική, νοητική, αισθητηριακή), β) τα άτομα με προβλήματα εξάρτησης από ουσίες ή τα απεξαρτημένα άτομα, γ) οι ανήλικοι με παραβατική συμπεριφορά, οι φυλακισμένοι/ες και αποφυλακισμένοι/ες.
Οι όροι και οι φορείς
Σύμφωνα με πληροφορίες στο υπό επεξεργασία νομοσχέδιο οι βασικοί όροι αφορούν:
· Το ύψος της χρηματοδότησης που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ.
· Τη δυνατότητα ύπαρξης τριτεγγυητή.
· Την ελάχιστη διάρκεια χρηματοδότησης που ορίζεται σε δώδεκα μήνες, ενώ η μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής για μεν τις επιχειρήσεις δεν θα υπερβαίνει τα πέντε έτη για δε τα φυσικά πρόσωπα τα δέκα έτη.
· Την αποπληρωμή που θα γίνεται με σχέδιο επιτοκίων το πολύ τρίμηνο.
Αυστηρότατοι όροι προβλέπονται για την ίδρυση και τη λειτουργία της νέας κατηγορίας χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που θα παρέχουν τις προαναφερθείσες κατηγορίες πιστώσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες τις σχετικές άδειες θα χορηγεί η Τράπεζα Ελλάδας που θα έχει και την εποπτεία της λειτουργίας τους. Ως ελάχιστο όριο κεφαλαίου για την ίδρυση τέτοιας επιχείρησης ορίζεται το 1.000.000 ευρώ. Αν οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας χορηγούν δάνεια που προέρχονται μόνο από ίδια κεφάλαια –και δεν λειτουργούν ως διαχειριστής κεφαλαίων που προέρχεται από ιδιωτική τοποθέτησή πόρων της ΕΕ– το αρχικό τους κεφάλαιο πρέπει να είναι τουλάχιστον 4.500.000 ευρώ.
Δεν μπορούν να ασκούν τέτοια δραστηριότητα οι τράπεζες όλων των κατηγοριών ή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Τα ιδρύματα μικροχρηματοδότησης θα απαγορεύεται να δέχονται καταθέσεις ή να αντλούν κεφάλαια με έκδοση ομολογιακών δανείων.