Μια βίλα, 3 γυναίκες και η δικτατορία του Πινοσέτ- Η σκηνοθέτης Λητώ Τριανταφυλλίδου μιλάει στο Documento για την παράσταση «H Βίλα»

Τρεις γυναίκες που τις λένε «Αλεχάνδρα» συναντιούνται σε ένα δωμάτιο, επιφορτισμένες με το καθήκον να αποφασίσουν το μέλλον της Βίλας Γκριμάλντι, ενός υπαρκτού χώρου βασανιστηρίων και δολοφονιών της Χιλής κατά την δικτατορία του Αουγκούστο Πινοσέτ (1973-1990).

Στο έργο «H Βίλα (Ο δρόμος που δεν πήραν)» ο Χιλιανός συγγραφέας Guillermo Calderón με χιούμορ και δραματική μαεστρία, δημιουργεί τρεις σύγχρονους χαρακτήρες, που ανυποψίαστοι μπαίνουν σε ένα παιχνίδι ανάκτησης της προσωπικής τους ιστορίας. Θα πρέπει η Βίλα να γίνει ένα μνημείο για τις κτηνωδίες που συνέβησαν εκεί; Να παραμείνει ένα ερείπιο, να ξεχαστεί; Να γίνει χώρος τέχνης; Κάθε μια επιλογή εκφράζει μια διαφορετική σχέση με την Ιστορία, αλλά και μια διαφορετική ανάγκη των θυμάτων της.

Τις 3 γυναίκες της «Βίλας» ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Νατάσα Εξηνταβελώνη, Λίλα Μπακλέση και Αγγελική Πασπαλιάρη.

Η σκηνοθέτις Λητώ Τριανταφυλλίδου μιλάει στο Documento για την παράσταση «H Βίλα (Ο δρόμος που δεν πήραν)», μια υπόθεση καθαρά γυναικεία που εμπλέκει τη συλλογική μνήμη με τα προσωπικά τραύματα.

Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με το έργο «H Βίλα» του Guillermo Calderón;

Ήρθα σε επαφή με το έργο η Βίλα του Calderón το 2017, όταν είδα την παράσταση που είχε σκηνοθετήσει ο ίδιος ο συγγραφέας του έργου στην Νέα Υόρκη. Σε εκείνη την φάση ζούσα ήδη στην Νέα Υόρκη 6 χρόνια και είχα αρχίσει να σκέφτομαι ότι μπορεί να θέλω να επιστρέψω ή – τέλος πάντων – να δουλέψω στην Ελλάδα. Η «Βίλα» ήταν η πρώτη ιστορία που συνάντησα, που πίστεψα πολύ ότι πρέπει να παρουσιαστεί σε ελληνικό κοινό. Με κάποιον τρόπο αυτό το έργο με έκανε να φανταστώ την επιστροφή μου.

Και αυτό γιατί το θέμα του έργου είναι η διαχείριση της ιστορικής μνήμης, που θεωρώ ότι μας αφορά πολύ. Ζούμε, άλλωστε, στην χώρα που η πιθανότητα μιας επίδειξης μόδας στην Ακρόπολη κάνει πρωτοσέλιδα και ξυπνά πάθη. Η διαφορά, βέβαια, είναι ότι η «Βίλα» ίσως ζητάει από το κοινό της να αναλογιστεί πρόσφατα ιστορικά γεγονότα, που μάλλον δεν θα τα δούμε ποτέ σε πόστερ του ΕΟΤ.

Πως παρουσιάζεται μέσα από το έργο του Calderón η δικτατορία του Πινοσέτ και ο βασανισμός και αφανισμός τόσων ανθρώπων;

Οι χαρακτήρες του έργου μας είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον να αποφασίσουν το μέλλον της Βίλας, ενός χώρου βασανιστηρίων στην περίοδο της δικτατορίας του Πινοσέτ. Με αυτόν τον τρόπο καλούνται να διαχειριστούν τον απόηχο ενός (κοινωνικού και προσωπικού) τραύματος στις ζωές τους. Αλλά είναι μάταιο να ονειρεύεται κανείς ένα καλύτερο χθες, προκειμένου να φτιάξει ένα καλύτερο μέλλον. Αυτή η αντίφαση γεννά τους χαρακτήρες του έργου, που παλεύουν με τα φαντάσματα και τα όνειρά τους. Συχνά, όμως, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τα μεν από τα δε.

Νατάσα Εξηνταβελώνη, Λίλα Μπακλέση, Αγγελική Πασπαλιάρη — Οι πρωταγωνίστριες της παράστασης “Η Βίλα”

Τι συμβολίζει τελικά η «Βίλα»;

Στην Βίλα του Calderón με γοητεύει ο τρόπος που το πολιτικό και το προσωπικό πρόβλημα του έργου ταυτίζονται. Με μεγάλη δραματουργική μαεστρία, ο Calderón εναλλάσσει ιδιωτικό και δημόσιο λόγο, με τον τελευταίο να αποδεικνύεται συχνά πιο αποκαλυπτικός, πιο ενδόμυχος. Κι αν η Βίλα Γκριμάλντι είναι ένα μνημείο, μια υπενθύμιση μιας σκοτεινής ιστορικής στιγμής, η παράσταση δεν είναι μάθημα Ιστορίας. Οι απόλυτες πρωταγωνίστριες της σκηνής μας δεν είναι η Βίλα και οι μαρτυρικές ιστορίες που αποκαλύπτονται κατά την διάρκεια του έργου, αλλά οι τρείς γυναίκες που συγκρούονται, καθώς προσπαθούν να προχωρήσουν.

Πέρα από την αγάπη μου για το έργο, είναι οι συνεργασίες αυτής της παράστασης που με γεμίζουν χαρά. Η Βίλα είναι μια ιστορία γυναικών, που δημιουργείται με μεγάλη ευαισθησία και τόλμη από μια ομάδα που αποτελείται ως επί το πλείστον από γυναίκες καλλιτέχνες. Αν βγαίνει ένα συμπέρασμα από όλο το έργο, είναι ότι κάθε γυναίκα αντιδρά διαφορετικά μπροστά και έπειτα από μια κακοποίηση. Αντίστοιχα, η καλλιτεχνική ομάδα της Βίλας είναι απόδειξη ότι υπάρχουν γυναίκες που υποστηρίζουν και εμπιστεύονται η μία την άλλη. Υπάρχουν γυναίκες που τολμούν να γελάσουν με τα πιο σκοτεινά αστεία. Υπάρχουν γυναίκες που δημιουργούν και συνδημιουργούν ολόκληρους κόσμους.