Γεννημένη στο Μπουρούντι, η 50χρονη Νιάμκο Σαμπούνι μόλις εκλέχτηκε αρχηγός των Σουηδών Φιλελεύθερων
Οι προβολείς έπεσαν στο χρώμα του δέρματος και στην καταγωγή της. Δεν ήταν όμως αυτοί οι λόγοι που η 50χρονη Νιάμκο Σαμπούνι εκλέχτηκε την περασμένη εβδομάδα πρόεδρος του κεντροδεξιού κόμματος Φιλελεύθεροι της Σουηδίας και έγινε η πρώτη Αφροσουηδή αρχηγός ενός παραδοσιακού σουηδικού κόμματος του συντηρητικού χώρου.
Οι Φιλελεύθεροι (έως το 2015 Λαϊκό Κόμμα) περνάνε κρίση ταυτότητας και ιδεολογίας, όπως και τα περισσότερα μικρά κεντρώα κόμματα στην Ευρώπη, καθώς τα στελέχη τους βαδίζουν χωρίς πυξίδα πατώντας στη δεξιά και κοιτώντας στην αριστερή πλευρά της πολιτικής σκηνής. Πάντα μικρό κόμμα, οι Φιλελεύθεροι κινούνται εκλογικά σε ποσοστό από 5% έως 10% και βρίσκονται συνήθως στο κέντρο, με κεντροδεξιά οικονομική ατζέντα και κεντροαριστερή κοινωνική ευαισθησία.
Την οκταετία 2006-14 συμμετείχαν στην κυβέρνηση συνασπισμού που είχαν σχηματίσει το δεξιό με τα κεντροδεξιά κόμματα της Σουηδίας και η Σαμπούνι ήταν υπουργός. Από την περασμένη άνοιξη στηρίζουν –χωρίς να συμμετέχουν– την κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών.
Σύντροφος πολιτικού αρχηγού; Μακριά από την TV!
Ο νυν σύντροφος της Σαμπούνι, ο 64χρονος πολιτικός αναλυτής Λέναρτ Πέρσον, ήταν μόνιμος συνεργάτης της Δημόσιας Τηλεόρασης της Σουηδίας (SVT) αλλά η συνεργασία διακόπηκε τον περασμένο Απρίλιο, όταν ανακοινώθηκε η υποψηφιότητα της συντρόφου του για την ηγεσία των Φιλελευθέρων. Επικράτησε η δημοσιογραφική δεοντολογία. Λόγω της προσωπικής τους σχέσης, ο Πέρσον δεν εκπλήρωνε πλέον τα αυστηρά κριτήρια αντικειμενικότητας που απαιτεί η SVT από τους συνεργάτες της.
Κόρη πολιτικού από το Μπουρούντι, η Σαμπούνι εκλέχτηκε με συντριπτική πλειοψηφία. Από τις 21 ψήφους της επιτροπής των αντιπροσώπων των οργανώσεων πήρε 18 θετικές ψήφους, ενώ μία ήταν λευκή. Υποχρέωσή της είναι να ανανεώσει και παράλληλα να κρατήσει ενωμένο το κόμμα. Στην παρθενική της ομιλία ως αρχηγού κόμματος έθεσε τρεις στόχους που θα πρέπει να μπουν σε άμεση προτεραιότητα προκειμένου να συνεχιστεί η κυβερνητική συνεργασία με τους Σοσιαλδημοκράτες:
01 Να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των εταιρειών, ειδικά τώρα που το Brexit αφήνει περιθώρια ώστε να οριστούν νέες συντεταγμένες στον ευρωπαϊκό εμπορικό χάρτη.
02 Να περιοριστούν οι εκπομπές αερίων στο περιβάλλον από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων και τη βιομηχανία και
03 Να δοθούν περισσότερα χρήματα για την υγεία και την περίθαλψη.
Κριτική από αρθρογράφους και παρατηρητές
Αν και καθένα ξεχωριστά απ’ αυτά τα σημεία δεν είναι δύσκολο να επιτευχθεί, και τα τρία μαζί ορίζουν όλο το φάσμα της πολιτικής σκηνής και αυτός είναι ένας από τους λόγους που η Σαμπούνι δέχεται έντονη κριτική από Σουηδούς αρθρογράφους και παρατηρητές. Στον σουηδικό Τύπο δημοσιεύονται τις τελευταίες ημέρες άρθρα που θυμίζουν ότι «δεν θέλει να χαρακτηρίζεται φεμινίστρια ούτε εκπρόσωπος των μειονοτήτων», όπως επίσης ότι κατά το παρελθόν είχε ζητήσει να ακολουθήσει η Σουηδία σκληρή μεταναστευτική πολιτική και να επιβάλει γρήγορα βήματα για την ενσωμάτωση των ξένων. Και –ξεχνώντας πώς η ίδια έφτασε και έμεινε στη χώρα– να εξετάζονται με πολύ μεγαλύτερη αυστηρότητα οι όροι για την επανένωση των οικογενειών.
Στο «πορτρέτο» που της κάνει η Μπεατρίς Λούντμπεργκ στην εφημερίδα «Dagens Nyheter», αφού αναφέρει τις κατά καιρούς ταλαντεύσεις της σε διάφορα πολιτικά θέματα, τονίζει: «Σε ένα θέμα δεν έχει ταλαντευτεί ποτέ η Νιάμκο Σαμπούνι: στον στόχο της να γίνει μια μέρα πρωθυπουργός».
Δασκάλα, ασφαλίστρια, ιδιοκτήτρια γυμναστηρίου
Η Νιάμκο Σαμπούνι είναι 50 ετών. Γεννήθηκε στο Μπουρούντι όπου η οικογένειά της ζούσε εξόριστη από το Κονγκό (Κινσάσα). Στην αρχή ο πατέρας της, αριστερός πολιτικός στη χώρα του, και μετά όλη η οικογένεια ζήτησαν και πήραν πολιτικό άσυλο στη Σουηδία, στις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Από νεαρή ηλικία ενεπλάκη με τα κοινά. Ιδρυσε την Ομοσπονδία Αφροσουηδικών Συλλόγων και διατέλεσε για χρόνια πρόεδρός της ενώ εκλέχτηκε βουλευτής το 2002. Στις εκλογές του 2010 δεν επανεκλέχτηκε, όμως διορίστηκε υπουργός Ενσωμάτωσης και Ισότητας στην πρώτη κυβέρνηση που σχημάτισαν τα δεξιά και κεντρώα κόμματα της Σουηδίας (2006-10.) Στην αμέσως επόμενη κυβέρνηση, επίσης συνασπισμού συντηρητικών κομμάτων, ήταν υπουργός Ισότητας και αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας (2010-14).
Εχει εργαστεί ως δασκάλα και ασφαλίστρια, ενώ κάποια περίοδο της ζωής της ήταν ιδιοκτήτρια και διευθύντρια επιχείρησης με γυμναστήριο και σολάριουμ.