Οι εκλογές στην Ιταλία είναι πολύ πιθανό να δώσουν μια άκρως δεξιά νέα κυβέρνηση, με τα Αδέρφια της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι ως πυρήνα της και τους Σαλβίνι και Μπερλουσκόνι ως ερείσματα της κυβέρνησής της. Η δεξιά σε όλη την Ευρώπη φαίνεται να είναι σε άνοδο, και μια νίκη της Δεξιάς στην Ιταλία φαίνεται ότι θα δώσει αέρα στα πανιά των συντηρητικών δυνάμεων της Γηραιάς ηπείρου. Είναι όμως έτσι;
Οι δεξιοί παρίες της ΕΕ, οι πρωθυπουργοί της Πολωνίας και Ουγγαρίας Μοραβιέτσκι και Ορμπάν, έχουν εκφραστεί ήδη θετικά για μια ενδεχόμενη νίκη της πρώην ακροδεξιάς ακτιβίστριας σε νεοφασιστικά μορφώματα. Παράλληλα, οι παροικούντες τις Βρυξέλλες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την άνοδο μιας ευρωσκεπτικίστριας στον πρωθυπουργικό θώκο της τρίτης οικονομίας της Ευρώπης. Αν και η Μελόνι έχει λειάνει τις γωνίες του προγράμματός της για να μην τρομάξει τους ψηφοφόρους, η θέση της απέναντι στην ΕΕ δεν έχει αλλάξει, αν και αναμένεται να αποφύγει τις τριβές με την Κομισιόν για να λάβει τα χρήματα του ταμείου ανάκαμψης.
Στήριξη από εξωτερικό
Εάν η Μελόνι, όπως όλα δείχνουν, γίνει πρωθυπουργός στην Ιταλία, θα έχει τη δυνατότητα να προωθήσει την συντηρητική της ατζέντα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού η χώρα της δεν είναι τυχαία: πέρα από τρίτη οικονομική δύναμη είναι και μία εκ των έξι ιδρυτικών μελών της ΕΕ. Θα είναι σε θέση να θέσει επί τάπητος ζητήματα που μπορεί να εκτείνονται από τα δικαιώματα για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα μέχρι θέματα διάθεσης κονδυλίων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, καθώς και ζητήματα που άπτονται του σεβασμού του κράτους δικαίου και τις διαπραγματεύσεις με την Βρετανία για την μετά το Brexit εποχή.
Η ιδιαιτερότητα μιας κυβέρνησης Μελόνι δεν θα είναι ότι είναι σκεπτική απέναντι στις οδηγίες της ΕΕ, αφού δεν θα είναι η πρώτη. Ωστόσο, μια κυβέρνηση της Μελόνι θα έχει την αμέριστη υποστήριξη από άλλες δεξιές δυνάμεις στην Ευρώπη. Πέρα από τα Αδέρφια της Ιταλίας, η Μελόνι προΐσταται και της ευρωομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και το κυβερνών κόμμα της Πολωνίας «Νόμος και Δικαιοσύνη» (PiS), όπως και το ισπανικό Vox αλλά και τους Σουηδούς Δημοκράτες, δυνάμεις που αναδεικνύονται –αργά αλλά σταθερά- σε ρυθμιστικούς παράγοντες στις χώρες τους. Παράλληλα, η Μελόνι έχει παραδοσιακά στηρίξει την πολιτεία του Ορμπάν στην Ουγγαρία.
Με τις ευρωεκλογές του 2024 να αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον για το πώς θα κατανεμηθούν οι έδρες στις διάφορες πολιτικές ομάδες του ευρωκοινοβουλίου, η Μελόνι μπορεί να βρεθεί ακόμα και σε θέση να κανονίζει τους διορισμούς αξιωματούχων στην ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. Ωστόσο, η δεινή θέση της ιταλικής οικονομίας αναμένεται να την αναγκάσει να πάρει αποστάσεις ασφαλείας από τους δεξιούς παρίες, ώστε να μην διακινδυνεύσει την μακροβιότητα της κυβέρνησής της.
Ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης
Ένας περιορισμός στην ακροδεξιά ρητορική της απέναντι στην Ευρώπη αποτελεί το υπέρογκο χρέος της Ιταλίας, που πλησιάζει το 135% του ΑΕΠ, και η ανάγκη για άμεση οικονομική βοήθεια. Το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης αναμένεται να διαθέσει τα περισσότερα κεφάλαια από οποιαδήποτε άλλη χώρα μέλος της ΕΕ στην Ιταλία (περί τα 150 δισ. ευρώ), πράγμα που η Μελόνι καταλαβαίνει ότι δεν πρέπει να διακινδυνέψει. Έτσι, τουλάχιστον στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, πρόκειται να αποφύγει τη ρήξη με την Κομισιόν, η οποία ελέγχει τη διάθεση των κονδυλίων του ταμείου. Αν και η Μελόνι έχει υποσχεθεί να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους για την εκταμίευση των χρημάτων, το πιθανότερο είναι να της επιτραπεί να αλλάξει κάποιες ασήμαντες λεπτομέρειες ώστε να μπορέσει να εμφανίσει στο κοινό της μια πολιτική νίκη, χωρίς να αλλάζει πρακτικά κάτι ουσιαστικό. Άλλωστε, η στροφή της στο ρεαλισμό υπαγορεύεται και από την αντίληψη ότι η απομόνωση από την Ευρώπη θα αποβεί ζημιογόνα για το μέλλον της κυβέρνησής της, εξ ου και έχει αλλάξει τη στάση της απέναντι στο χρέος, που πλέον δεν θέλει να αυξηθεί, και έχει γίνει μεγάλη υποστηρίκτρια του ΝΑΤΟ.
Ελπίδες από Όρμπαν
Από την πλευρά του, ένα από τα «κακά παιδιά» της Ευρώπης, ο Βίκτορ Όρμπαν αναμένει με ανυπομονησία την ανάρρηση της Μελόνι στη θέση του πρωθυπουργού, καθώς πιστεύει ότι μαζί θα μπορούν να χλιαρύνουν τη στάση της ΕΕ σε θέματα που τον «καίνε», όπως ο σεβασμός στο κράτος δικαίου, η μετανάστευση και τα θέματα φύλου αλλά και να βάλει βέτο στις κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία. Αν και οι σχέσεις των δύο ηγετών έχουν παγώσει εξαιτίας της φιλικής στάσης που έχει κρατήσει η Βουδαπέστη απέναντι στη Μόσχα, η Μελόνι έχει πει στο παρελθόν ότι είναι απαράδεκτο η ΕΕ να χρησιμοποιεί το κράτος δικαίου σαν «ιδεολογικό ρόπαλο για να χτυπά όσους δεν ευθυγραμμίζονται», κατηγορώντας ότι η ΕΕ σπρώχνει την Ουγγαρία στην αγκαλιά της Ρωσίας.
Παράλληλα, η Μελόνι μπορεί να ακολουθήσει τις… οδηγίες από το εθνικιστικό εγχειρίδιο του Όρμπαν εντός της χώρας της, ώστε να μην σεβαστεί την ισχύ του κοινοτικού δικαίου έναντι του εθνικού στις διεθνείς συμφωνίες της Ιταλίας. Επίσης, η ιταλίδα ακροδεξιά πολιτικός έχει υποσχεθεί ότι θα αλλάξει το Σύνταγμα, ακόμα και μόνη της, για να περάσει πρόβλεψη ώστε να εκλέγεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας απευθείας από τον λαό. Αλλαγές στο Σύνταγμα της Ουγγαρίας έκανε και ο Όρμπαν το 2010, κάτι που του έχει επιτρέψει να μείνει στη εξουσία για 12 χρόνια.
Βέβαια, το τι πραγματικά θα πράξει η Μελόνι ως πρωθυπουργός αναμένεται να ειδωθεί.
Διαβάστε επίσης:
Ιταλία: Στον αέρα η προσπάθεια της Τζ. Μελόνι να νομιμοποιήσει το ναζιστικό παρελθόν της
Ιταλία: Υποψήφιος της Μελόνι αποπέμπεται από το κόμμα επειδή εκθείασε Χίτλερ και Πούτιν