«Φίλε δεν υπάρχει ελπίδα, ο καθένας μόνος του». Αυτή είναι η συνηθισμένη επωδός των συζητήσεων επί παντός επιστητού εδώ στα Κύθηρα, όπως και σε όλη την Ελλάδα. Συζητήσεις καλοκαιρινής ραστώνης που κινούνται ανάμεσα στην ακρίβεια, την πολιτική, την «ανεξάρτητη» δικαιοσύνη, τη Γάζα, την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών, την «πισίνα» του Κασσελάκη, τους τσαμπουκάδες του Άδωνι κλπ. Μαζί με το κλίμα απογοήτευσης υπάρχουν και τα σημεία που όλοι συμφωνούν:
-«Η δικαιοσύνη καθορίζεται από τους ισχυρούς». Το Ισραήλ καθορίζει το «δίκαιο» στη Γάζα, η Ρωσία στην Ουκρανία, η κυβέρνηση Μητσοτάκη στις υποκλοπές, τα καρτέλ στην ακρίβεια, οι κάθε είδους νταβατζήδες καθορίζουν τη ζωή μας.
-«Δεν υπάρχει εναλλακτική». Ίσως είναι λίγο παλιό το γνωστό ΤΙΝΑ (there is no alternative), αλλά αυτό κυριαρχεί. Η Καμάλα Χάρις ελπίζουμε να είναι μια πιο θετική προοπτική από τον Τράμπ στην Αμερική, αλλά η θητεία της ως αντιπροέδρου του Μπάϊντεν δεν έπεισε, ίσως θα έχουμε «μια από τα ίδια»… Στην Ευρώπη υπάρχει πάλι η Ουρσουλα Φον Ντερ Λαιεν, στην Γαλλία απειλεί η Λεπέν ενώ ο Μακρόν κάνει πως δεν καταλαβαίνει, στην Ιταλία έχουμε Μελόνι και στη Γερμανία οι σοσιαλδημοκράτες απέτυχαν. Σε ότι αφορά την Ελλάδα όλοι συμφωνούν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολύ λίγων αλλά «και ποιον ψηφίσουμε ρε φίλε, τον Κασελάκη ή τον Ανδρουλάκη, αυτοί δεν μπορούν να κουμαντάρουν τα κόμματα τους, θα καταφέρουν να κυβερνήσουν την Ελλάδα»;
-«Κάθε πέρυσι και καλύτερα». Ίσως υπάρχει υπερβολή σε αυτό, αλλά η διαφαινόμενη πτώση του τουρισμού μαζί με την απαξίωση που φέρνει ο υπερτουρισμός σε λίγα νησιά της χώρας μας (μην το γενικεύουμε, είναι λάθος), οδηγεί σε απαισιόδοξες σκέψεις για το μέλλον. Η ακρίβεια (αποτέλεσμα κυρίως της κερδοσκοπίας, αλλά και της κατακόρυφης αύξησης του κόστους ενέργειας) έχει οδηγήσει τους παραθεριστές στο να μαγειρεύουν σπίτι και όταν πηγαίνουν σε μια ταβέρνα να παίρνουν λίγα και φθηνά… Γενικά το διαθέσιμο εισόδημα είναι λιγότερο από πέρυσι, ειδικά στη νεολαία.
-«Από που να ενημερωθώ, τα ΜΜΕ είναι πουλημένα». Εδώ υπάρχει περίπου ομοφωνία. Με εξαίρεση ελάχιστα ΜΜΕ, οι πολίτες θεωρούν ότι όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται στην ενημέρωση. «Καιγόταν η Ελλάδα, καίγεται και η τσέπη μας, δεν τολμάμε να πάμε σούπερ μάρκετ και μας έδειχναν τις διακοπές του Μητσοτάκη και την πισίνα του Κασελάκη, δεν ντρέπονται λιγάκι»… Εδώ άκουσα και για ορισμένους δημοσιογράφους που «είναι τζούκ-μποξ, δηλαδή βάζεις ευρώ και σου παίζουν το τραγούδι που επιλέγεις»… Ευτυχώς έκαναν προσωπικές αναφορές σε συγκεκριμένους, ονόματα δεν λέμε, το μήνυμα όμως το πήραμε!
Όλα μαύρα λοιπόν; Όχι ακριβώς. Οι Ολυμπιακοί αγώνες δίνουν ελπίδα. Οι χαρακτήρες, οι προσωπικότητες που έλαμψαν στο Παρίσι, παλιές καραβάνες και νεότερα πρόσωπα, δημιουργούν νέα πρότυπα. Το άκουσα στην παραλία: «Εγώ θέλω μια κυβέρνηση με Τεντόγλου, Αντετοκούνμπο, Καραλή, Στεφανίδη, Ντρισμπιώτη, Χρήστου, Πετρούνια, πολίστες. Χειρότερα δεν θα τα πήγαιναν, καλύτερα μπορεί»…
Σίγουρα δεν κυριολεκτούσαν όσοι το έλεγαν αυτό. Δείχνει όμως ότι μέσα στη γενικευμένη απαξία αναδεικνύονται χαρακτηριστικά που μπορεί να εμπνεύσουν τους Έλληνες. Ο Τεντόγλου που ξέρει να αναγνωρίζει την αξία της εργασίας, ο Αντετοκούνμπο που ξέρει τι σημαίνει να μεγαλώνεις στα Σεπόλια, η Ντρισμπιώτη που ποτέ δεν σταμάτησε να προσπαθεί, η Στεφανίδη που δεν χαρίζεται σε κανέναν, ο χαμογελαστός Καραλής που δεν πτοήθηκε από το μπούλινγκ και την προσπάθεια απαξίωσης και δεκάδες άλλα παραδείγματα. Αυτή είναι η Ελλάδα που μας αξίζει, μόνο που σήμερα δεν υπάρχει πολιτική της αντιστοίχιση…
Στη ζωή όμως δεν υπάρχουν κενά. «Τι να πω, ελπίζω να βρεθεί κάποιος να είναι τίμιος απέναντι μας, να μην μας κοροϊδεύει και ας μην τα κάνει όλα σωστά. Να μην μας κλέβει όμως όπως ο σημερινός και οι εταιρείες που στηρίζει»… ‘Όταν η συζήτηση πάει στο «ποιος μπορεί να είναι αυτός», ακούγονται ονόματα, υπάρχει ενδιαφέρον, υπάρχει ελπίδα, υπάρχει και προσμονή… Και η συζήτηση συνεχίζεται!
