Δεν είναι ούτε ένα ούτε δύο ούτε τρία. Είναι πολλά τα παιδιά στον κόσμο τα οποία είτε με δική τους πρωτοβουλία, πολλούς μήνες προτού γίνει γνωστή η δράση της Γκρέτα Τούνμπεργκ, είτε παροτρυνόμενα από τη 16άχρονη Σουηδή ακτιβίστρια κινητοποιήθηκαν και κάνουν ό,τι μπορούν για να εκπέμψουν SOS και να επιβραδυνθούν οι συνέπειες της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.
01 Ενα δέντρο για κάθε γκολ
Ο 15άχρονος Λίσεϊν Γες, που ζει στην Κένυα, λατρεύει το ποδόσφαιρο και τη ζωή στην ύπαιθρο. Βλέποντας την αποψίλωση των δασών της χώρας του αποφάσισε να φυτεύει μόνος του ένα δέντρο για κάθε γκολ που θα πετυχαίνει όταν παίζει μπάλα. Αρχισε να εφαρμόζει την απόφασή του τον Ιούνιο του 2018, δύο μήνες προτού εμφανιστεί στο διεθνές προσκήνιο η Γκρέτα. «Από τότε που το αποφάσισα έχω πετύχει 31 γκολ και έχω φυτέψει 25 δέντρα. Η μητέρα μου μου είπε ότι θα με βοηθήσει να καλύψω τη διαφορά» δήλωσε στο BBC.
02 Επί 41 συνεχόμενες εβδομάδες
«Είμαι πολύ μικρή για να ψηφίζω αλλά δεν είμαι καθόλου μικρή για να φωνάζω» δήλωσε στον ρεπόρτερ του περιοδικού «The New Yorker» η 14χρονη Αλεξαντρία Βιλασενόρ. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Γκρέτα Τούνμπεργκ, η Αλεξαντρία κάθε Παρασκευή από πέρυσι τον Δεκέμβριο δεν πηγαίνει στο σχολείο αλλά στέκεται έξω από το κτίριο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και διαδηλώνει για το περιβάλλον. Η προηγούμενη ήταν η 41η «απεργία» της. Αυτήν τη φορά δεν ήταν μόνη. Την ακολούθησαν δώδεκα συμμαθητές της οι οποίοι είχαν πάρει άδεια από το σχολείο. «Θέλω κάθε εβδομάδα να γινόμαστε περισσότεροι» είπε στο «TNY» η Αλεξαντρία.
03 Πού να παίξει;
Τον Ιανουάριο του 2018 άρχισε ο 13χρονος τότε Αντίτια Μουκαρτζί να γυρνάει στα εστιατόρια και στις καφετέριες της γειτονιάς τουστο Νέο Δελχί στην Ινδία και να προσπαθεί να πείσει τους μαγαζάτορες να μη χρησιμοποιούν πλαστικά πιάτα και μαχαιροπίρουνα. Είχε δει το γήπεδο που έπαιζε μπάλα να έχει μεταβληθεί σε χωματερή και να μην έχουν πλέον αυτός και οι φίλοι του χώρο για να παίξουν. Σήμερα ο Αντίτια είναι 15 χρόνων, είναι ενημερωμένος και έχει αλλάξει αντικείμενο δράσης. Προσπαθεί να πείσει τους μαγαζάτορες να μη δίνουν πλαστικά καλαμάκια μαζί με τα αναψυκτικά.
04 Σταματήστε τα πλαστικά δωράκια
Είναι πολλά τα παιδιά σε όλο τον κόσμο που διαλέγουν το φαγητό που θα φάνε στα διάφορα εστιατόρια ταχείας εστίασης ανάλογα με το μικρό πλαστικό δωράκι που τα συνοδεύει. Αυτήν τη λογική θέλουν να ανατρέψουν οι αδερφές
ΜακΓιούαν που ζουν στο Σαουθάμπτον στην Αγγλία. Μαζεύουν υπογραφές από γονείς και παιδιά και τις καταθέτουν σε διευθυντές αλυσίδων καταστημάτων προκειμένου να σταματήσουν να δίνουν αυτά τα μικροδωράκια μαζί με τα χάμπουργκερ και τις τηγανητές πατάτες. Η προσπάθειά τους στέφεται με επιτυχία. Οταν η 13χρονη
Ελια και η 10χρονη Κέιτλιν έδωσαν στον εκπρόσωπο της Burger King στην πόλη τους 400.000 υπογραφές, αυτός αποφάσισε να καταργήσει εντελώς τα δώρα, ενώ ο συνάδελφός του της McDonald’s αφήνει τα παιδιά να διαλέξουν ανάμεσα σε ένα παιχνίδι και ένα φρούτο.
05 Να αναλάβετε δράση
«Ηθελα να συμβάλω για να γίνουν θετικές αλλαγές στη χώρα μου και πιέζω την κυβέρνησή μου να αναλάβει δράση» είπε στο BBC η 14χρονη Λεά Ναμουγκέρουα από την Ουγκάντα. Από τον περασμένο Φεβρουάριο κάθε Παρασκευή διαδηλώνει μόνη της στους δρόμους της πρωτεύουσας Καμπάλα προκειμένου να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ώστε τα χωράφια των γονιών της που κάποτε ήταν γόνιμα και τώρα ξερά να αποκτήσουν και πάλι ζωή.
06 Από τα επτά της
Η 11χρονη Λίλι Πλατ γεννήθηκε στη Βρετανία αλλά ζει στην Ολλανδία. Είναι και αυτή ένα από τα παιδιά που τις Παρασκευές δεν πηγαίνουν στο σχολείο, αλλά με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων και των δασκάλων της διαδηλώνει για το κλίμα, συνοδευόμενη από τη μαμά της. Στην αποθήκη του σπιτιού της έχει τη δική της συλλογή αντικειμένων που ρυπαίνουν το περιβάλλον. Είχαν μαζευτεί πολλά και σήμερα κρατάει ενδεικτικά ένα από κάθε είδος. Αρχισε να τα μαζεύει το 2015, όταν ήταν επτά ετών.
07 Ευχαριστούμε, Γκρέτα
Το Φορτ Γουίλιαμ είναι μια μικρή απομονωμένη πόλη στη βόρεια Σκωτία. Από τους περίπου 10.000 κατοίκους του κάθε Παρασκευή για μία ώρα οι 40 απ’ αυτούς ακολουθούν τη 13χρονη Χόλι Γκίλιμπραντ στη διαδήλωση που κάνει αλλά και στην προσπάθειά της να οικοδομήσει ένα βρετανικό κίνημα μαθητών που θα αγωνίζονται για το περιβάλλον. «Ευχαριστούμε Γκρέτα που μας άνοιξες τον δρόμο» έγραψε η Χόλι στο Τwitter απευθυνόμενη στη Σουηδή συναγωνίστριά της.
Αυριανή απειλή για τη Σαγκάη και τη Νέα Υόρκη
«Η ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που συνέβαιναν στο παρελθόν κατά μέσο όρο μία φορά κάθε 100 χρόνια θα συμβαίνουν πλέον σχεδόν κάθε χρόνο μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα σε πολλές περιοχές της υφηλίου, αυξάνοντας τους κινδύνους για πολλές παράκτιες πόλεις και μικρά νησιά. Μεταξύ αυτών των πόλεων είναι η Νέα Υόρκη και η Σαγκάη. Επίσης, παράκτιοι πληθυσμοί σε ορισμένα κράτη, ιδίως νησιωτικά, είναι πιθανό να υποχρεωθούν να μετακινηθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής του ωκεανού». Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις έγινε αυτή την εβδομάδα στο Νέο Δελχί σύνοδος στελεχών της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC).
Σύμφωνα με τα πρώτα συμπεράσματα, η άνοδος της στάθμης των υδάτων, που σήμερα είναι 3,6 χιλιοστά τον χρόνο, επιταχύνεται σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να ξεπεράσει τα 60 εκατοστά έως το 2100, ακόμη και αν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μειωθούν σημαντικά και η υπερθέρμανση του πλανήτη περιοριστεί πολύ κάτω από τους +2 βαθμούς Κελσίου. Στα 60-110 εκατοστά αναμένεται να ανέβει εάν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου εξακολουθήσουν να αυξάνονται. Μετά το τέλος του 21ου αιώνα οι επιστήμονες δεν διακινδυνεύουν προβλέψεις.
Το κορίτσι λέει να ακούσουμε τους επιστήμονες και ο κόσμος κοιτάει το κορίτσι
Mε μια γνωστή έκφραση που λέγεται με παραλλαγές σε πολλές γλώσσες άρχισε τη συνέντευξή του στο Documento ο Μίκαελ Σέρνστρεμ, καθηγητής στη Σχολή Μετεωρολογίας του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης (MISU) αναφορικά με την Γκρέτα Τούνμπεργκ: «Οταν του έδειχναν τον ουρανό ο ηλίθιος κοίταγε το δάκτυλο». Σε αυτή την περίπτωση η Γκρέτα είναι το δάκτυλο, δεν είναι αυτός όμως ο στόχος της. Το ζήτημα είναι να κάνουμε κάτι για να αντιμετωπίσουμε το θέμα και αυτό που κάνει η Γκρέτα είναι να δείχνει σε όλους το πρόβλημα. Το κορίτσι μάς λέει να ακούσουμε τους επιστήμονες και ο κόσμος κοιτάει την Γκρέτα. Αυτό, μας είπε, είναι το μεγάλο πρόβλημα ενός επιτυχημένου κινήματος: το κίνημα γίνεται σημαντικότερο από τον σκοπό για τον οποίο αγωνίζεται.
Τι συμβολίζει η Γκρέτα;
Ολοι οι άνθρωποι χρειάζονται ηγέτες, κάποιους που θα μπουν μπροστά για να ακολουθήσουν οι ίδιοι. Κάποιους που θα μιλήσουν για να καταλάβουν οι ίδιοι τι πρέπει να κάνουν και πώς να το κάνουν ή να πάρουν και να χρησιμοποιήσουν τα λόγια τους, καθώς για τους περισσότερους είναι δύσκολο να βρουν δικά τους.
Οταν λοιπόν δεν υπάρχει πολιτική ηγεσία για κάποια ζητήματα, τότε δημιουργούνται από την ανάγκη άλλοι ηγέτες. Νομίζω ότι η Γκρέτα άρχισε κάτι το οποίο ξέφυγε από τον δικό της έλεγχο, από τα δικά της συναισθήματα, από τη δική της ψυχή.
Είναι ρεαλιστικό αυτό που ζητάει;
Η Γκρέτα ζητάει να ακούσουν οι άνθρωποι τι λένε οι επιστήμονες. Ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να καταλάβει ούτε τι λένε οι επιστήμονες ούτε και να εφαρμόσει αυτά που προτείνουν. Ούτε καν οι επιστήμονες δεν μπορούν, πολλές φορές, να καταλάβουν τι λένε έρευνες άλλων συναδέλφων τους. Αλλά η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) θέτει όλα τα ζητήματα και είναι γραμμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται κατανοητή από όλους. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος επιστήμονας για να καταλάβει ότι η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που βιώνουμε κάθε μέρα.
Τι μπορεί να κάνει ένας μέσος άνθρωπος για να επιτευχθούν οι στόχοι που βάζουν οι επιστήμονες και δεν προωθούν οι κυβερνήσεις;
Κυρίως πρέπει συνολικά οι κοινωνίες στις οποίες ζούμε να αποφασίσουν να σταματήσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Δυστυχώς αυτό δεν μπορεί να το αποφασίσει– πολύ δε περισσότερο να το εφαρμόσει– κανένας μόνος του. Αλλά ευτυχώς υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι. Την επόμενη φορά που θα πας κάπου, την επόμενη φορά που θα ψωνίσεις, μπορείς να αναρωτηθείς: «Τι μπορώ να κάνω ώστε να ελαχιστοποιήσω την επιβάρυνση στο περιβάλλον;». Μπορείς να αγοράσεις τρόφιμα που τα υλικά τους έχουν παραχθεί αν όχι στον τόπο που μένω, τουλάχιστον κοντά του; Μπορείς να πάρεις το τρένο, το ποδήλατο ή να περπατήσεις αντί να πάρεις το αυτοκίνητο; Θα πρέπει να αποφασίσει κανείς αν είναι διατεθειμένος να διακόψει ή να αλλάξει κάποιες συνήθειες στη ζωή του ώστε να μην επιβαρύνει το περιβάλλον.
Την επόμενη φορά που θα πας κάπου, την επόμενη φορά που θα ψωνίσεις, μπορείς να αναρωτηθείς: «Τι μπορώ να κάνω ώστε να ελαχιστοποιήσω την επιβάρυνση στο περιβάλλον;»
