Τι συμβαίνει με την κατάσταση στο μετρό της Θεσσαλονίκης;
Η συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Θεσσαλονίκης χθες, Δευτέρα 7.10.2019, με μοναδικό θέμα τις αρχαιότητες και την απόφαση Μητσοτάκη να αποσπαστούν ενώ το έργο προχωρεί με την προηγούμενη κυβερνητική απόφαση, στην οποία συναινούσαν ο δήμος και η Αττικό Μετρό ΑΕ, προκαλεί πολλά ερωτήματα.
Βασικό θέμα είναι να αντιληφθεί ο ενδιαφερόμενος σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι εργασίες κατασκευής και φυσικά αν θα προκληθούν καθυστερήσεις με τις κυβερνητικές εξαγγελίες. Για το θέμα αυτό είναι χρήσιμες δύο παρεμβάσεις, η μία είναι εικόνα για την κατάσταση του έργου στον σταθμό Βενιζέλου ενός μηχανικού που –για ευνόητους λόγους– επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του· η δεύτερη είναι η τοποθέτηση της αρχαιολόγου Δέσποινας Κουτσούμπα που εκπροσωπούσε τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου.
Μηχανικός: Αισθητή διαφορά με το 2014 και εφικτή η λύση που επιλέχτηκε
Ακολουθεί σε μορφή ερωταπαντήσεων το πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση όσον αφορά τις μελέτες κατασκευής.
* Ποια είναι η κατάσταση των μελετών σήμερα για τον Σταθμό Βενιζέλου;
Οι μελέτες του σταθμού αφορούν τη λύση με την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων, σε συνδυασμό με την αναθεωρημένη μεθοδολογία κατασκευής του υπογείου τμήματος με στόχο την παράλληλη διέλευση του συρμού κατά το μεγαλύτερο διάστημα της κατασκευής του σταθμού, και διακοπή της διέλευσης κατά την εκσκαφή και κατασκευή του επιπέδου της αποβάθρας, σύμφωνα με την Απόφαση ΠΑ1428(β)/06.03.2019.
Υπάρχουν 3 διαδοχικά στάδια μελετών:
1. Η Οριστική Μελέτη Επιπέδου 1 (ΟΜ1): Αφορά το σύνολο το σταθμού και στα τρία επιμέρους ειδικά αντικείμενα (στατικά – αρχιτεκτονικά – Η/Μ) και έχει εγκριθεί.
2. Η Οριστική Μελέτη Επιπέδου 2 (ΟΜ2): Η οποία υποβάλλεται σε φάσεις, ανά τμήμα και επιμέρους ειδικό αντικείμενο.
2.1. ΟΜ2 Στατικών Πλάκας Οροφής: Εγκεκριμένη.
2.2. ΟΜ2 Στατικών Υπόγειας Εκσκαφής: Αναθεώρηση και Επαναυποβολή.
2.3. ΟΜ2 Στατικών Νότιας Εισόδου – Φρέατος : Εγκεκριμένη με παρατηρήσεις.
2.4. ΟΜ2 Φρεατίων Αερισμού : Εγκεκριμένη.
2.5. ΟΜ2 Βόρειας Εισόδου – Φρέατος : Δεν έχει υποβληθεί.
2.6. ΟΜ2 Η/Μ : Δεν έχει υποβληθεί.
3. Μελέτη Εφαρμογής (ΜΕ): Υποβάλλονται σε φάσεις ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών.
3.1. ΜΕ Στατικών Πλάκας Οροφής: Εγκεκριμένη – Κατασκευάζεται
3.2. ΜΕ Στατικών Φρεατίου Αερισμού: Εγκεκριμένη
3.3. ΜΕ Στατικών Νότιας Εισόδου – Φρέατος: Έχει υποβληθεί, ζητήθηκαν συμπληρωματικά στοιχεία.
Όπως είναι φανερό, πολλές μελέτες είναι σε φάση έγκρισης και κατασκευής και υπάρχει αισθητή διαφορά στο έργο συγκριτικά με το 2014.
* Σε τι κατάσταση φάση είναι η κατασκευή του σταθμού;
- Έχει γίνει η μετακίνηση των δικτύων κοινής ωφέλειας με
βάση τη μελέτη διατήρησης κατά χώραν των αρχαιολογικών ευρημάτων.
- Έχουν οριοθετηθεί και διαχωριστεί με μικροπασσάλους και
τοίχους αντιστήριξης το ανατολικό και δυτικό φρέαρ αερισμού, όπου έχει
ολοκληρωθεί η ανασκαφική έρευνα μέχρι την εξάντληση του αρχαιολογικού
στρώματος. Η στάθμη εκσκαφής τους είναι πλέον ως το επίπεδο εκκίνησης του Pipe
Jacking, δηλαδή της 1ης εργασίας της υπόγειας εκσκαφής κάτω
από το επίπεδο των διατηρούμενων αρχαιοτήτων.
- Έχει ολοκληρωθεί η προστατευτική κατάχωση των
αρχαιολογικών ευρημάτων του κυρίως σταθμού σε όλο το μήκος και πλάτος
τους.
- Έχει κατασκευαστεί το βόρειο τμήμα της πλάκας οροφής
του σταθμού επί της προστατευτικής κατάχωσης και είναι υπό κατασκευή το
νότιο τμήμα της πλάκας οροφής του σταθμού.
- Έχουν ολοκληρωθεί οι εγκαταστάσεις για την κατασκευή
των διαφραγματικών τοίχων της νότιας εισόδου.
- Έχουν γίνει όλες οι εργασίες για την οριοθέτηση και
εξασφάλιση των διαφραγματικών τοίχων της νότιας εισόδου.
Για να ξεκινήσει είτε η υπόγεια εκσκαφή, είτε η απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων απαιτείται η κατασκευή του νότιου τμήματος της πλάκας οροφής και η αφαίρεση της προστατευτικής κατάχωσης. Για την περίπτωση της κατά χώραν διατήρησης η κατασκευή του κυρίως σταθμού θα συνεχίσει τον Ιούνιο του 2020 και για την περίπτωση της απόσπασης των αρχαιολογικών ευρημάτων η κατασκευή του σταθμού θα ξεκινήσει αρχές του 2022.
* Τι προβλέπει η μελέτη Στατικών Υπόγειας Εκσκαφής;
Η πολυσυζητημένη μελέτη είναι η μελέτη ΟΜ2 Στατικών Υπόγειας Εκσκαφής η οποία επιστράφηκε για αναθεώρηση και επανυποβολή με 5 γενικά σχόλια που εξειδικεύονται σε 20 ειδικά σχόλια.
Η μελέτη περιγράφει τις φάσεις κατασκευής του σταθμού, ενώ διέρχονται οι συρμοί της βασικής γραμμής του Μετρό Θεσσαλονίκης, με την υπόθεση ότι το έργο θα είναι έτοιμο τέλη του 2020. Η αντιστήριξη των αρχαιολογικών ευρημάτων περιγράφεται κατά τις φάσεις Α – Β – Γ. Στις υπόλοιπες 11 φάσεις κατασκευής αναλύεται η διαδικασία εκσκαφής του σταθμού χωρίς την ανάγκη διακοπής της κυκλοφορίας των συρμών, μέχρι πριν το επίπεδο εκσκαφής της αποβάθρας.
* Η επιστροφή της μελέτης για αναθεώρηση και επαναυποβολή σημαίνει πως η διατήρηση των αρχαίων κατά χώραν είναι αδύνατη;
Κατ’ αρχάς η γενική μέθοδος ΝΑΤΜ, όπως αναφέρεται στην Ο.Μ.2, που θα εφαρμοστεί στην υπόγεια εκσκαφή χρησιμοποιείται ευρέως από το 1960. Στη στήριξη των αρχαιολογικών ευρημάτων κάτω από τη στάθμη του αρχαιολογικού στρώματος θα γίνει με τη χρήση οριζόντιων διαμήκων δοκών (pipe jacking), μέθοδος που εξασφαλίζει μικρές κατασκευαστικές αποκλίσεις, ασφάλεια εκσκαφής και τον μικρότερο δυνατό εργοταξιακό χώρο στο επίπεδο της επιφάνειας.
Το σύνολο των σχολίων που διατυπώνονται για τη μελέτη CON-06/004-AIASA-15725 ΟΜ2 Επανασχεδιασμός Σταθμού Βενιζέλου – Εκσκαφή και Προσωρινή Υποστύλωση – Υπόγειο Τμήμα Σταθμού, αφορούν διευκρινίσεις όσον αφορά την παράλληλη διέλευση των συρμών κατά την κατασκευή του σταθμού.
Τα σχόλια 6, 10, 12-20 αφορούν αποκλειστικά το κατώτερο τμήμα της εκσκαφής και είναι ουσιώδη μόνο υπό την υπόθεση της παράλληλης διέλευσης των συρμών της βασικής γραμμής.
Με βάση της παραδοχές του νέου προέδρου της Α.Μ. η βασική γραμμή δεν θα είναι έτοιμη πριν από το τέλος του 2022 άσχετα με τον σταθμό Βενιζέλου. Αν θεωρηθεί πως η πρόθεσή του είναι τετελεσμένη, υπάρχει επαρκέστατο χρονικό διάστημα για την διάνοιξη της υπόγειας εκσκαφής με τη μέθοδο της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων.
Τα σχόλια 1, 2, 3, 4, 5, 7 ζητούν είτε διευκρινίσεις είτε τονίζουν πως υπάρχει υπερδιαστασιολόγηση των επιμέρους μεγεθών, δηλαδή ότι η υποστήριξη μπορεί να καταστεί εφικτή με μικρότερα μεγέθη διατομών και να μειωθεί το κόστος της λύσης.
Συμπερασματικά τα σχόλια της υπηρεσίας είναι σαφώς ορθά και πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη βελτίωση της μελέτης, αλλά σε καμία περίπτωση δεν καθιστούν τη λύση ανέφικτη ή αδύνατη, στο πεδίο της ταχύτερης χρονικής ολοκλήρωσης του έργου μάλιστα, πιθανότατα διατηρεί το προβάδισμα σε σύγκριση με τις εναλλακτικές της απόσπασης και κατασκευής ή απόσπασης-κατασκευής και επανατοποθέτησης. Με δεδομένο πως οι όποιες εργασίες κατασκευής μπορούν λόγω απαιτούμενων προπαρασκευαστικών ενεργειών να ξεκινήσουν στα μέσα του 2020, υπάρχει ικανό και ασφαλές χρονικό διάστημα για την πλήρη ενσωμάτωση τους.
* Ποια είναι η χρονικά ταχύτερη λύση;
Για να ξεκινήσει η κατασκευή του κυρίως Σταθμού στην περίπτωση της απόσπασης και επανατοποθέτησης πρέπει να κατασκευαστεί το νότιο τμήμα της πλάκας οροφής του σταθμού, να αφαιρεθεί στο σύνολο της η προστατευτική κατάχωση να πραγματοποιηθεί η απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων σε επιφάνεια 1.300 m2 και να ολοκληρωθεί ανασκαφή υπό στεγασμένο χώρο με περιορισμένες εξόδους αποκομιδής αρχαιολογικού υλικού σε βάθος 3,5 m. Σημειωτέον η προστατευτική κατάχωση έκανε να ολοκληρωθεί 12 μήνες, ενώ o συνήθης χρόνο αποσπάσεων για επιφάνειες 200 m2 είναι 4 μήνες. Επιπλέον πρέπει να σημειωθεί, με βάση την ως τώρα εμπειρία του μετρό, πως υπό ιδανικές συνθήκες η μέγιστη απόδοση ανασκαφής σε μεγάλες επιφάνειες ήταν 0,40 m τον μήνα. Με αυτά τα δεδομένα το σύνολο των αρχαιολογικών εργασιών υπό ιδανικές συνθήκες θα διαρκέσει 2 χρόνια. Η κατασκευή των υπόλοιπων επιπέδων του σταθμού θα συνεχίσει της αρχές του 2022.
Αντίθετα στην περίπτωση της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων μπορεί να ξεκινήσει η υπόγεια εκσκαφή στα μέσα του 2020. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν στις αρχές του 2022 θα έχουν υλοποιηθεί πάνω από τις μισές φάσεις εκσκαφής του σταθμού.
Με τα παραπάνω δεδομένο είναι ασφαλής η υπόθεση ολοκλήρωσης του σταθμού Βενιζέλου με κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων το τέλος του 2023 ή της αρχές του 2024.
Ενώ με τη λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησης ο σταθμός ολοκληρώνεται το 1-2 χρόνια μετά.
Αυτό οφείλεται όχι μόνο στην καθυστέρηση λόγω των πολλαπλών αρχαιολογικών εργασιών αλλά και στην ανάγκη επανατοποθέτησης τους που αναγκαστικά θα ολοκληρωθεί μετά το πέρας των κατασκευαστικών εργασιών του σταθμού και θα διαρκέσει τουλάχιστον 6 μήνες. Εκτός αν δεν λαμβάνεται στο χρονοδιάγραμμα η επανατοποθέτηση για κάποιους λόγους…
Δέσποινα Κουτσούμπα: «Δεν θα βρείτε αρχαιολόγο που θα πάει να αποδομήσει τις αρχαιότητες στη Βενιζέλου»
Από την πλευρά της η Δέσποινα, τοποθετούμενη στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου τόνισε με έμφαση: «Δεν θα βρείτε αρχαιολόγο της αρχαιολογικής υπηρεσίας που θα πάει να αποδομήσει αυτές τις αρχαιότητες», εκθέτοντας τη μοναδικότητα του μνημειακού συνόλου και τη στάση που θα ακολουθήσουν οι αρχαιολόγοι, σημειώνοντας ότι η επιλογή της απόσπασης συνεπάγεται καθυστερήσεις, όχι μόνο λόγω των νέων μελετών που απαιτούνται αλλά και επειδή οι αρχαιολόγοι θα προσφύγουν στο ΣτΕ κατά της απόφασης αυτής καθώς αντίκειται στον αρχαιολογικό νόμο.
Όπως εξήγησε η Δ. Κουτσούμπα, στους 8 από τους 13 σταθμούς έχουν αποδομηθεί ευρήματα. «Αυτό που βρέθηκε στη Βενιζέλου είναι δώρο για την πόλη. Είναι ένας έτοιμος αρχαιολογικός χώρος. Είναι μοναδικό γιατί είναι κομμάτι του πολεοδομικού ιστού της πόλης. Υπάρχει πρόβλημα αυθεντικότητας με την μεταφορά τους και την επιστροφή τους. Αυτές οι αρχαιότητες πρέπει να κοπούν κομματάκια για να βγουν από μια τρύπα 7 επί 5 επειδή μπήκε η πλάκα οροφής» σημείωσε.
«Από τη στιγμή που υπάρχει τεχνική λύση από το 2017 και έχουν ξοδευτεί χρήματα και υπάρχει ΟΜ1 και έχει ΟΜ2 διαφορετικών σταδίων για ποιο λόγο να ξαναπάμε στο θέμα της απόσπασης όταν όλοι μαζί συμφωνήσαμε στη λύση. Για ποιο λόγο να ξαναδιχαστεί η πόλη» είπε απευθυνόμενη στο δημοτικό συμβούλιο για τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και επισήμανε ότι η απόφαση της απόσπασης ενέχει το κίνδυνο μη επιστροφής των αρχαίων.
Επιβεβαίωσε ότι υπάρχει λύση για τη διατήρησή τους in situ καθώς και ότι οι αρχαιολόγοι έχουν ολοκληρώσει το αρχαιολογικό σκέλος. «Είναι ντροπή μας να λέμε ότι δεν μπορούμε να το κάνουμε ειδικά όταν υπάρχει λύση. Με την απόσπαση χρειάζονται 42-46 μήνες για να παραδοθεί ο σταθμός» σημείωσε ενώ επισήμανε χαρακτηριστικά ότι όσοι υποστηρίζουν την απόσπαση αποκρύβουν ότι στη συνέχεια πρέπει να γίνει επιπλέον ανασκαφή στα 3,5 μέτρα όπου βρίσκονται κτίσματα της ελληνιστικής περιόδου.
«Ο μόνος τρόπος να παραδοθεί ο σταθμός το 2023 είναι τα αρχαία να μην επιστρέψουν ποτέ. Αποφασίζουν καθυστερήσεις από το καλημέρα γιατί ως Σύλλογος Αρχαιολόγων θα προσφύγουμε στο ΣτΕ σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο. Δεν θέλουμε να το κάνουμε, όμως να ξέρετε ότι ξεκινάτε με την καθυστέρηση του ΣτΕ. Στην πόλη που ο Φ. Πέτσας στάθηκε μπροστά στις μπουλντόζες για να σωθεί η Αρχαία Ρωμαϊκή Αγορά, δεν θα βρείτε αρχαιολόγο που θα πάει να αποδομήσει αυτές τις αρχαιότητες» δήλωσε.
Προϊστάμενος Εφορείας Αρχαιοτήτων: Συζήτηση θεωρητική, χωρίς συγκεκριμένη πρόταση
Στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου διαβάστηκε επιστολή του Γιώργου Σκιαδαρέση, προϊσταμένου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, με την οποία εξηγούσε τους λόγους για τους οποίους δεν παραβρέθηκε αν και είχε προσκληθεί από τον δήμαρχο. Στην επιστολή που ακολουθεί, ο Γ. Σκιαδαρέσης εξηγεί ότι εκ του θεσμικού ρόλου του δεν μπορεί να παραστεί σε μια συζήτηση που γίνεται χωρίς να έχει κατατεθεί συγκεκριμένη πρόταση η οποία να έχει τύχει της έγκρισης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) και γι’ αυτόν ισχύουν οι μέχρι τώρα αποφάσεις για την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων:
«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για την πρόσκληση στη σημερινή συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, στην οποία δεν θα παραστώ καθώς η σημερινή συζήτηση, αν και σίγουρα εποικοδομητική, παραμένει σε θεωρητικό επίπεδο τουλάχιστον όσον αφορά στην Αρχαιολογική Υπηρεσία την οποία και εκπροσωπώ.
Ο θεσμικός μου ρόλος επιβάλλει να συνταχθώ με τα όσα προβλέπει ο Ν. 3028/2002 για την προστασία των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και οι ισχύουσες υπουργικές αποφάσεις.
Όσον αφορά στις αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου, προς το παρόν ισχύουν οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες στηρίχθηκαν στη γνωμοδότηση του ΚΑΣ και προβλέπουν την in situ διατήρηση του μνημειακού συνόλου που εντοπίστηκε κατά τις ανασκαφές για την κατασκευή του μετρό στον σταθμό Βενιζέλου.
Ως προϊστάμενος της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, αλλά και ως επιστήμονας, οφείλω να τοποθετούμαι επί συγκεκριμένων και τεκμηριωμένων τεχνικών λύσεων και μελετών με γνώμονα αποκλειστικά και μόνο την ασφάλεια και την προστασία των αρχαιοτήτων σύμφωνα με όσα ορίζει ο αρχαιολογικός νόμος.
Θεωρώ ότι η σημερινή συζήτηση θα ήταν σκόπιμη εφόσον προηγουμένως είχε κατατεθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού πλήρης τεχνική μελέτη και επ’ αυτής να τοποθετηθούμε, προκειμένου να γνωμοδοτήσει το ΚΑΣ, όπως προβλέπεται από τον Ν. 3028/2002, άρθρο 10, παράγραφος 3, όπου σχετικά αναφέρεται: Η επιχείρηση οποιουδήποτε τεχνικού ή άλλου έργου ή εργασίας καθώς και η οικοδομική δραστηριότητα πλησίον αρχαίου επιτρέπεται μόνο μετά από έγκριση του υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου.
Στο πλαίσιο αυτό δυστυχώς δεν δύναμαι να συνεισφέρω στη συγκεκριμένη συζήτηση καθώς ούτε ο θεσμικός μου ρόλος ούτε η επιστημονική μου ιδιότητα επιτρέπουν τη θεωρητική προσέγγιση του συγκεκριμένου θέματος».
Παρέμβαση της Κίνησης Πολιτών
Η παρέμβαση της Κίνησης Πολιτών μέσω του αντιπροσώπου της αρχιτέκτονα Νίκου Παπαμίχου στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου:
Η «Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» βλέπει με ανησυχία την εγκατάλειψη της μοναδικής επίσημης, ψηφισμένης και θεσμοθετημένης λύσης για κατασκευή του σταθμού της Βενιζέλου με κατά χώραν διατήρηση των ευρημάτων.
Θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου, έκτασης 1.600 τ.μ., ξεχωρίζουν για τη μοναδικότητά τους γιατί ανασυστήνουν την έννοια του αστικού χώρου της Ρωμαϊκής και Βυζαντινής πόλης, αναδεικνύουν τη ρυμοτομία της Μεσαιωνικής Θεσσαλονίκης και αποτελούν το πλέον ευανάγνωστο και αυτούσιο κομμάτι του ιστορικού κέντρου της πόλης, το οποίο επιβίωσε έως σήμερα. Η ολοκληρωμένη αρχαιολογική μαρτυρία οφείλει να συνεχίσει να υπάρχει, επισκέψιμη, διδακτική και αλώβητη.
Θεωρούμε ότι η επιστροφή σε παλιότερες απόψεις που θέλουν την ολοκλήρωση του σταθμού με απόσπαση των ευρημάτων θα προκαλέσει νέες καθυστερήσεις και οικονομικές απώλειες. Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι το μνημειακό σύνολο θα υποστεί ανεπανόρθωτες βλάβες καθώς θα πρέπει να διαλυθεί, μετακινηθεί και ανακατασκευαστεί ένα ολόκληρο αστικό τοπίο. Η Θεσσαλονίκη θα στερηθεί ένα μοναδικό παγκοσμίως πολιτιστικό κεφάλαιο της πόλης από την απώλεια της αυθεντικότητας του.
Κατανοούμε τις επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή από τις χρόνιες καθυστερήσεις και θέλουμε, όπως κάθε κάτοικος αυτής της πόλης, οι εργασίες ολοκλήρωσης του Μετρό να προχωρήσουν ομαλά. Όμως η ανακοπή των εργασιών στο σταθμό Βενιζέλου, που εξελίσσονται σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΚΑΣ, και η αναζήτηση νέας λύσης με απόσπαση του αρχαιολογικού συνόλου, θα είναι μια διαδικασία χρονοβόρα με αβέβαιο αποτέλεσμα. Η αναστάτωση του κέντρο της πόλης θα παραταθεί για άγνωστο χρονικό διάστημα καθώς θα απαιτηθούν νέες μελέτες, εγκρίσεις υπηρεσιών και νέες αποφάσεις του ΚΑΣ. Και αν όλα αυτά προχωρήσουν απρόσκοπτα, θα ακολουθήσουν χρονοβόρες εργασίες κατάτμησης, απόσπασης και μεταφοράς ενός τεράστιου όγκου αρχαιολογικών ευρημάτων. Και μετά τη μεταφορά τους, στο υπόστρωμα που θα αποκαλυφθεί θα γίνουν οι κατά νόμο ανασκαφικές εργασίες, οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα φέρουν στο φως το ίδιο σταυροδρόμι στη μορφή που είχε έως τον 3ο αιώνα π.Χ. Οπότε και θα επανέλθουν τα ίδια διλήμματα για το εάν θα απομακρυνθούν ή όχι τα νέα ευρήματα.
Αλλά το σημαντικότερο: όλη αυτή η περιττή δαπάνη χρόνου και χρήματος θα γίνει για να υλοποιηθεί μια λύση που καταφανώς αντιβαίνει στον αρχαιολογικό νόμο, ο οποίος στο αρ 4 ρητά προβλέπει ότι «Η μετακίνηση μνημείου λόγω τεχνικού έργου εξετάζεται μόνον όταν μετά από σχετικό επιστημονικό έλεγχο αποκλείεται κάθε δυνατότητα διατήρησης του στο περιβάλλον του». Και η εξέλιξη των μέχρι τώρα μελετών, που αξιοποιούν τη διεθνή εμπειρία ανάλογων κατασκευών, δείχνει ότι η κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με διατήρηση κατά χώραν των αρχαιοτήτων είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτή.
Η κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με διατήρηση κατά χώρα των αρχαιοτήτων έχει ευρεία υποστήριξη πολιτών, επιστημονικών σωματείων, και διεθνών οργανισμών, όπως αποδεικνύουν οι χιλιάδες υπογραφές πολιτών, ψηφίσματα φορέων και πλήθος δημοσιευμάτων στον ελληνικό και διεθνή τύπο.
Η Θεσσαλονίκη μπορεί να κερδίσει και το Μετρό και ακέραια την πολιτιστική της κληρονομιά.
