Ολοι φεύγουν τον Αύγουστο. Συνωστίζονται οι περισσότεροι στις πελαγωμένες παραλίες και στα τετραγωνικά του ψυχαναγκασμού για διακοπές. Το ίδιο κι εγώ επί χρόνια. Ωσπου το ’φεραν οι συνθήκες και μπόρεσα τα τελευταία χρόνια να μένω Αύγουστο στην Αθήνα. Ολα δείχνουν υπέροχα στη μισοάδεια πόλη, αρκεί να ψαύσεις τις γωνιές της, να μη δυσανασχετείς με τη ζέστη – πόσο μάλλον όταν τη λατρεύεις– και να αρκείσαι στη φωτεινή μεριά των πραγμάτων. Είμαι βέβαιος ότι ο αποδέκτης της επιστολής, ο φίλος Πέδρο Κ., θα συμφωνήσει.
Αγαπητέ Πέδρο,
Ούτε αυτό το καλοκαίρι θα βρεθούμε. Ας όψεται ο ιός που ύψωσε τείχη και δεν μου επιτρέπει να βρεθώ και πάλι στην πολυφίλητη Ανδαλουσία –και ειδικά στη Σεβίλλη–, ανάμεσα σε αγαπημένους φίλους και ήχους, εκεί στη φλογισμένη επικράτεια του φωτός και του φλαμέγκο.
Από την Αθήνα σου γράφω. Και αν μπορούσα με έναν στίχο να αποδώσω αυτό που αισθάνομαι και ζω μήνα Αύγουστο στη μισοάδεια πρωτεύουσα, θα ήταν εκείνο το «εκθαμβωτικό ευ» του αγαπημένου σου Οδυσσέα Ελύτη… Ναι, φίλε μου, μην απορείς.
Και μη νομίσεις πως ξέκοψα απ’ τον κόσμο αδιαφορώντας γι’ αυτά που μας ταλανίζουν καλοκαιριάτικα και μας ανησυχούν. Που δεν είναι λίγα. Ο Τούρκος, ο ιός, η οικονομική δυσπραγία και οι καταστροφές –τα ’μαθες για την Εύβοια;– είναι βρόχος και σαράκι για την πατρίδα μου. Πνιγηρό νεφέλωμα που κρύβει τον ορίζοντα.
Τότε πώς, από πού αυτή η εκθαμβωτική ομορφιά που με κατακλύζει, θα αναρωτηθείς. Από την περιφρονημένη αξία των πραγμάτων, αγαπητέ μου. Από την απέραντη πεδιάδα κρυμμένων θησαυρών που τους ανακαλύπτεις αν ασκηθείς λιγάκι στα μονοπάτια της αναζήτησης.
Πρώτα πρώτα πανηγυρίζω που κατάφερα επιτέλους να βρίσκομαι όλο τον Αύγουστο στην Αθήνα. Χάρμα ιδέσθαι! Ξαλαφρωμένοι δρόμοι, λιγότερο βουητό, κομπανίες τζιτζικιών και φυσικά αυτή η εξαίσια ζέστη, λυσιμελής και αισθησιακή, η παρεξηγημένη από τους εγκλείστους στην ιδέα των κλιματιστικών.
Ναι, περπατάω ασκεπής καταμεσήμερο στην Πανεπιστημίου, περιφέρομαι στη Φιλελλήνων, κι ας μην είναι Ιούλιος να την έχω μπροστά μου όπως την ύμνησε ο Εμπειρίκος, λοξοδρομώ προς την Ακρόπολη, χάνομαι στα στενά της Πλάκας, σημαδεύω την Ομόνοια, ανεβαίνω ξανά στο Σύνταγμα και με ένα σάλτο βρίσκομαι στο Παναθηναϊκό Στάδιο και –τι θαύμα!– νιώθω να ακούω τα νερά του Ιλισού και να με δροσίζει το αεράκι του Υμηττού, μούσκεμα στον ιδρώτα και πανευτυχή.
Το μόνο που με απογοητεύει, αλλά γρήγορα το σβήνω από τον χάρτη μου, είναι αυτά τα παρδαλά του ψευδώνυμου «Μεγάλου περιπάτου». Ευτυχώς δεν τα ’χεις δει. Και ελπίζω όταν με το καλό έρθεις στην Αθήνα να έχουν αποσύρει αυτό το απερίγραπτο σκηνικό των απερίσκεπτων επιλογών.
Το ξέρεις ότι είμαι του καύσωνα κι όχι απλώς της ζέστης, οπότε δεν χρειάζεται να σου εξηγήσω τίποτε. Κι αν δεν υπήρχαν τα κλιματιστικά που ξερνάνε άρρωστο κάμα αλλά κτίρια που σέβονται τον εαυτό τους, τότε οι εξορμήσεις μου στο κέντρο της Αθήνας θα ήταν χωρίς μυγάκια θυμού για την τρομώδη επικράτεια των κλιματιστικών.
Τις νύχτες έχω συντροφιά τις νεραντζιές, τα θερινά σινεμά, το αγαπημένο μπαρ που ξενυχτάει (τα ’μαθες; Μέχρι τις δώδεκα πια, που να πάρει…), τις μουσικές και τα βιβλία μου. Και βέβαια τις μόνιμες λαμπηδόνες της νύχτας, δηλαδή τα νοσοκομεία, τα βενζινάδικα και προπάντων τα περίπτερα, αυτές τις ζωοποιές εστίες συνάφειας και αρωγής για τους μοναχικούς ξενύχτες του θέρους.
Και τα βιβλία; Διάβασμα μέχρι να ροδίσει ο Υμηττός, φίλε μου. Βιβλία φρέσκα αλλά και αδιάβαστα που περίμεναν στωικά στη βιβλιοθήκη. Οπως αυτό του Γιάννη Καλιόρη, που το ταχυδρόμησα ήδη και θα το λάβεις σύντομα («Ολα ή τίποτε – Αντιεξουσιαστικός λόγος και συνείδηση των ορίων», Εκδόσεις Αρμός).
Εννοείται ότι ξαναδιάβασα την «Ισπανική σπουδή» του αείμνηστου Κώστα Τσιρόπουλου, αυτόν τον παθιασμένο ύμνο για τη χώρα σου. Να της δώσεις φιλιά. Ειδικά στην Ανδαλουσία. Χαίρε!
