Υπό διαρκή πίεση η ελληνική διπλωματία και με το πιστόλι στον κρόταφο
Σφίγγει ο κλοιός γύρω από την ελληνική διπλωματία και το ΥΠΕΞ, το οποίο καλείται για μια ακόμη φορά με το πιστόλι στον κρόταφο να υπερβεί λανθασμένες κινήσεις, φοβικά σύνδρομα εντός και εκτός συνόρων, προσωπικές στρατηγικές και παραλείψεις δεκαετιών.
Η οριοθέτηση κοινής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) με την Ιταλία στο Ιόνιο είναι απολύτως ενδεικτική. Πατάει σε ένα προσύμφωνο από το 1977 το οποίο δεν υπογράφαμε για συγκεκριμένους λόγους και αναγκαστήκαμε να το πράξουμε τώρα λόγω του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Ωστόσο και εδώ (πέρα από τη μάχη της κόκκινης γαρίδας και τη μη επέκταση των χωρικών μας υδάτων που φυσικά και έπρεπε να προηγηθεί) η περιορισμένη επήρεια τόσο των Διαπόντιων νήσων (70%) όσο και των Στροφάδων (32%) παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα, τα οποία ήδη έσπευσε να προπαγανδίσει (με τον γνωστό χοντροκομμένο τους τρόπο) ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με το βλέμμα φυσικά στραμμένο στο Καστελόριζο.
Τώρα, υπό την πίεση των τουρκικών σεισμογραφικών πλοίων, το ΥΠΕΞ ψάχνει απεγνωσμένα να ξαναπιάσει το νήμα μιας αντίστοιχης συμφωνίας με την Αίγυπτο. Για τον σκοπό αυτό ο Νίκος Δένδιας θα βρίσκεται στο Κάιρο την ερχόμενη Πέμπτη μαζί με την τεχνική ομάδα του υπουργείου.
Ωστόσο διπλωμάτης με εμπειρία ετών που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του σημειώνει με νόημα στο Documento ότι η Αίγυπτος δεν πρόκειται να συμφωνήσει με την Ελλάδα (προτού η τελευταία συμφωνήσει με την Κύπρο για οριοθέτηση), παρά μόνο τμηματικά. Κάτι που με βάση το διεθνές δίκαιο είναι –το λιγότερο– αδόκιμο και επί της ουσίας συνιστά άμεση αναγνώριση από μέρους μας ότι το καθεστώς νοτίως του Καστελόριζου είναι γκρίζο. Βεβαίως το κέρδος για τη χώρα μας σε αυτή την περίπτωση είναι ότι καταργείται στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο κατανόησης.
Για τον συγκεκριμένο διπλωμάτη κάτι τέτοιο είναι πολύ πιθανό να αποτελεί διακαή πόθο της Αγκυρας (που έριξε το δόλωμα της συμφωνίας με τη Λιβύη για να πιάσει το μεγάλο ψάρι της ΝΑ Μεσογείου), η οποία με όπλο την πίεση στο Λιβυκό θα κάνει πράξη το αφήγημά της για τη «γαλάζια πατρίδα», θα μπει ισότιμα στην εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της ΝΑ Μεσογείου, θα αποκόψει οριστικά την Κύπρο από την Ελλάδα και φυσικά θα συμμετάσχει και στο μερίδιο των ενεργειακών δρόμων στην περιοχή (βλέπε EastMed).
Το όπλο του βέτο στις αποφάσεις της ΕΕ δεν υπάρχει κατ’ ουσίαν για τους Ελληνες διπλωμάτες ακόμη και για θέματα μείζονος σημασίας όπως η παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας
Τα βασικά λάθη που έκανε η Αθήνα
Ενα από τα βασικά λάθη της Αθήνας ήταν η μη συμμετοχή της στη διάσκεψη του Βερολίνου, όπου αποφασίστηκε η συμφωνία «ειρήνης» για την εφαρμογή του εμπάργκο. Ενα εμπάργκο που φυσικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ, κάτι που μας υπενθύμισε με τον πλέον οδυνηρό τρόπο η είδηση της περασμένης Τετάρτης ότι η φρεγάτα «Σπέτσαι» βρέθηκε, στο πλαίσιο της επιχείρησης «IRINI», μόνη της στη Μεσόγειο να «κυνηγά» το φορτηγό πλοίο με σημαία Τανζανίας «Sirkin» το οποίο είχε αποπλεύσει από την Κωνσταντινούπολη. Το πλοίο προστάτευαν τρεις τουρκικές φρεγάτες και ο διοικητής του ελληνικού πολεμικού πλοίου ενημερώθηκε ότι η γαλλική φρεγάτα θα βρίσκεται για βοήθεια στην περιοχή σε 72 ώρες, ενώ ο Ιταλός διοικητής της επιχείρησης (η Ιταλία συνεργάζεται με τους Τούρκους στη Λιβύη) βρισκόταν στη Ρώμη!
Η αντίδραση της Αθήνας για τον αποκλεισμό της από τη διαδικασία του Βερολίνου, με ευθύνη της Γερμανίας, ήταν ανύπαρκτη, όπως και στο θέμα της μη ενεργοποίησης των κυρώσεων κατά της Τουρκίας για την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ. Επί της ουσίας το όπλο του βέτο στις αποφάσεις της ΕΕ δεν υπάρχει στο τραπέζι της ελληνικής διπλωματίας ούτε για τόσο σοβαρά θέματα όπως η παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι παρά την αμφισβήτηση ελληνικού θαλάσσιου χώρου από την κυβέρνηση Σάρατζ στη Λιβύη εμείς συνεχίζουμε να αναγνωρίζουμε την κυβέρνησή του, ενώ και πάλι σε επίπεδο ΕΕ δεν επιδιώξαμε ποτέ επί της ουσίας να μπλοκάρουμε τις όποιες σχέσεις του με τις Βρυξέλλες.
Γιατί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν συμφώνησε με Ιταλία
Από το 2016 μέχρι την πραγματοποίηση της Συνόδου Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου τον Ιανουάριο 2018 στη Ρώμη η τότε κυβέρνηση διαπραγματευόταν τη συμφωνία για την ΑΟΖ Ελλάδας – Ιταλίας. Η τελευταία επέμενε σε ανάλογη συμφωνία με αυτήν που υπέγραψε η κυβέρνηση πριν από λίγες μέρες. Ωστόσο η θέση του Νίκου Κοτζιά, την οποία έκανε αποδεκτή ο Αλέξης Τσίπρας, ήταν ότι μια συμφωνία που περιείχε τους γνωστούς συμβιβασμούς τόσο στο θέμα της επήρειας των Διαπόντιων νήσων και των Στροφάδων όσο και στο ζήτημα των αλιευτικών δικαιωμάτων της Ιταλίας δεν θα προάσπιζε επαρκώς τα εθνικά συμφέροντα. Οταν το 2018 «έπαιζαν» στην επικαιρότητα η επίσκεψη Ερντογάν, το θέμα των οκτώ, η συμφωνία Ελλάδας – Αλβανίας και φυσικά η συμφωνία των Πρεσπών, ο Αλ. Τσίπρας έκανε δεκτή την εισήγηση του Ν. Κοτζιά να προετοιμάσει ολοκληρωμένη πρόταση για επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και σε μεταγενέστερη φάση σε άλλες περιοχές, την οποία και παρουσίασε τον Οκτώβριο 2018, ενώ η κυβέρνηση αποφάσισε να κινηθεί με νομοθετική διαδικασία και όχι προεδρικά. Η εν λόγω διαδικασία ανακοινώθηκε και στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, με τον τότε τομεάρχη εξωτερικών της ΝΔ να τονίζει στο ΕΣΕΠ και στη Βουλή ότι η κυβέρνηση δεν είχε δικαίωμα να δεσμεύσει τη χώρα.
