Οι τουρκο-ολλανδικές σχέσεις ανθούν επί τετρακόσια χρόνια. Το 1604 ο πρίγκιπας Μωρίς του Νασάου ονόμασε Τουρκίε ένα χωριό της νοτιοδυτικής Ολλανδίας, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τους Οθωμανούς που στήριξαν στρατιωτικά τις Κάτω Χώρες (μαζί με τους προτεστάντες Γερμανούς, τους Γάλλους και τους ‘Αγγλους) στον ολλανδικό πόλεμο της ανεξαρτησίας κατά των Ισπανών.
Ακολούθησαν διευκολύνσεις για τους Ολλανδούς θαλασσοκράτορες στα οθωμανικά λιμάνια, σταθερές εμπορικές συναλλαγές, η μετανάστευση περίπου 400.000 Τούρκων εργατών στην Ολλανδία στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, η σταθερή επιλογή της γείτονος ως παραθεριστικού προορισμού για πάνω από ένα εκατομμύριο Ολλανδούς τουρίστες το χρόνο, οι γενναίες επενδύσεις άνω των 1.800 ολλανδικών επιχειρήσεων στην Τουρκία.
Μπορούν όλα αυτά να γίνουν στάχτη στον αναμμένο βωμό των εκλογών της Τετάρτης στην Ολλανδία, και του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στην Τουρκία ; Μάλλον απίθανο, πιστεύω, για όποιον αντιμετωπίζει τις σχέσεις μεταξύ λαών και κρατών σε ιστορικό βάθος και μεσοπρόθεσμη προοπτική.
Αντιθέτως, διπλή χρυσή ευκαιρία προσφέρει ο σημερινός «πόλεμος της τουλίπας», η ένταση μεταξύ της απερχόμενης ολλανδικής κυβέρνησης και του καθεστώτος του «σουλτάνου».
Ο μεν κεντροδεξιός Μαρκ Ρούτε δείχνει στους ψηφοφόρους πόσο γρανιτένιος είναι με τους «ακραίους» αλλόθρησκους, χωρίς να παραβιάζει τα ανθρώπινα ή πολιτικά δικαιώματα των μουσουλμάνων Ολλανδών. Φιλοδοξεί να επανεκλεγεί πρωθυπουργός απομονώνοντας ηρωικά τον ακροδεξιό Γκερτ Βίλντερς, του οποίου όμως τα ξενοφοβικά συνθήματα πονηρά υιοθέτησε, όπως είχε κάνει ο Αντώνης Σαμαράς με τις κασιδιάρες ψυχές.
Ο δε «σουλτάνος» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ποντάροντας στο χαρτί της κρίσης με την Ευρωπαίκή ‘Ενωση (Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο και την ελίτ των Βρυξελλών) προσδοκά να εισπράξει ψήφους εντός και εκτός Τουρκίας στο δημοψήφισμα που μπορεί να τον χρίσει δικτάτορα με πράσινο ισλαμο-οθωμανικό μανδύα προεδρικής δημοκρατίας.
Ασφαλώς είναι κίνηση υψηλού ρίσκου εκ μέρους του. Ας θυμηθούμε όμως την προηγούμενη, δηλαδή την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού απ’ τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις το Νοέμβριο του 2015. Μετά από ένα διάστημα λεονταρισμών και επίδειξης ισχύος από τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, η λυκοφιλία αποκαταστάθηκε σε τέτοιο βαθμό, ελέω διμερών οικονομικών συμφερόντων και προσωρινής γεωπολιτικής σύμπλευσης στη Συρία, που ακόμη και η on camera δολοφονία του Ρώσου πρεσβευτή στην Άγκυρα από Τούρκο αστυνομικό, στις 19 Δεκεμβρίου 2016, ερμηνεύθηκε σαν ατυχές μεμονωμένο περιστατικό.
Οι τρέχουσες αναταράξεις στην κοινή πτήση Τουρκίας – Ευρώπης ίσως επιδεινωθούν με νέες φραστικές επιθέσεις.
Αν ο Ερντογάν κερδίσει το δημοψήφισμα, θα πει στους συμπατριώτες του ότι επέβαλλε στους Ευρωπαίους «να τον σέβονται». Θα κατακεραυνώσει τα εγγόνια των ναζιστών για λίγο ακόμα. Και μετά, κατά πάσα πιθανότητα, θα επιστρέψει ανατολίτικα στο παζάρι, με βασικό του εμπόρευμα το ανθρώπινο ποτάμι των προσφύγων πολέμου και τον ρόλο της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ.
Αν χάσει, θα φταίνε όλοι εκτός από τον ίδιο, γεγονός που μπορεί να τον καταστήσει απρόβλεπτο. Αλλά και πάλι, το ενδεχόμενο να επικρατήσει το παζάρι είναι ισχυρότερο απ’ το να κυνηγήσει το γκρεμισμένο όνειρο της ισλαμιστικής υπερδύναμης, της χώρας-πρότυπο για το μουσουλμανικό κόσμο, του νεκρού δόγματος Νταβούτογλου για «μηδενικά προβλήματα» με τις όμορες χώρες.
Σε κάθε περίπτωση ο Τούρκος πρόεδρος θα κλιμακώσει στο εσωτερικό το κυνήγι μαγισσών, με προφυλακίσεις, απολύσεις, δίκες, ημιθανή πανεπιστήμια και φιμωμένα ΜΜΕ. Αυτή η κλασική αυταρχική συνταγή «ενοχλεί» τη νεοφιλελεύθερη ελίτ της Γηραιάς Ηπείρου, όσο την ενοχλούν και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, όπου οι ευρω-μπίζνες δουλεύουν ρολόι.
Όταν η φούσκα της τουρκικής οικονομίας σκάσει, με συνέπειες για κάθε νοικοκυριό απ’ τη Μεσόγειο μέχρι τη λίμνη Βαν, τότε ναι, ο σουλτάνος θα γίνει πραγματικά επικίνδυνος.
