Ο αμερικανός επικεφαλής διπλωμάτης συναντήθηκε τη Δευτέρα με τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στην Άγκυρα μετά από περιοδεία στη Μέση Ανατολή με επίκεντρο την πολιορκία της Γάζας.
Αυτή ήταν η πρώτη επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Τουρκία μετά την 7η Οκτωβρίου. Ο αμερικανός υπουργός δεν συναντήθηκε με τον πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος ταξίδευε στα βορειοανατολικά της Τουρκίας.
Με σκοπό τον κατευνασμό
Στόχος της επίσκεψης του Μπλίνκεν ήταν να κατευνάσει την οργή ενός από τους πιο στρατηγικούς αλλά δύσκολους συμμάχους της Ουάσιγκτον για το αιματοκύλισμα στη Γάζα. Το συναίσθημα που κυριαρχεί στη χώρα μετά την 7η Οκτωβρίου είναι η οργή, τόσο απέναντι στο Ισραήλ όσο και στη Δύση, που διατρέχει κάθετα την κοινωνία.
Η αστυνομία χρησιμοποίησε δακρυγόνα και κανόνια νερού για να διαλύσει εκατοντάδες διαδηλωτές που διαδήλωσαν κοντά σε αεροπορική βάση που στεγάζει αμερικανικές δυνάμεις στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, λίγες ώρες πριν από την άφιξη του Μπλίνκεν την Κυριακή. Ο ίδιος ο Ερντογάν ταξίδευε σε όλη την απομακρυσμένη βορειοανατολική Τουρκία τη Δευτέρα, στάση που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως απαξιωτική για το διπλωμάτη της Ουάσιγκτον.
Οι κεκλεισμένων των θυρών συνομιλίες του Μπλίνκεν με τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στην Άγκυρα θα ήταν γεμάτες προβλήματα ακόμη και πριν το Ισραήλ ξεκινήσει έναν ανελέητο βομβαρδισμό και την επέκταση της χερσαίας εκστρατείας με στόχο την εξάλειψη της Χαμάς.
Ο πόλεμος απειλεί να έχει ευρείες επιπτώσεις στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Τουρκία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ με σημαντικά διακυβεύματα στην εξωτερική πολιτική και σε συγκρούσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Ρήγματα στη συμμαχία
Από την πλευρά της, η Ουάσιγκτον ανυπομονεί να δει το τουρκικό κοινοβούλιο να επικυρώνει επιτέλους την προσπάθεια της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης αυστηροποιήσει τις κυρώσεις εναντίον τούρκων πολιτών και εταιρειών που θεωρείται ότι βοηθούν τη Ρωσία να αποφύγει τις κυρώσεις και να εισάγει αγαθά για χρήση στον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας.
Από την άλλη, η Άγκυρα είναι αναστατωμένη που το αμερικανικό Κογκρέσο καθυστερεί την έγκριση μιας συμφωνίας – που υποστηρίζεται από τον Μπάιντεν – για τον εκσυγχρονισμό της αεροπορίας της Τουρκίας με δεκάδες αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-16.
Η Τουρκία έχει επίσης εδώ και καιρό επιφυλάξεις σχετικά με την υποστήριξη των ΗΠΑ στις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία που πρωτοστάτησαν στον αγώνα κατά των τζιχαντιστών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, που η Άγκυρα θεωρεί παρακλάδι απαγορευμένων μαχητών του PKK. Η Άγκυρα έχει εντείνει τις αεροπορικές επιδρομές εναντίον ένοπλων κουρδικών ομάδων στη Συρία και το Ιράκ ως αντίποινα για την επίθεση τον Οκτώβριο στην τουρκική πρωτεύουσα την οποία ανέλαβε το PKK, κατά την οποία σκοτώθηκαν οι δύο δράστες.
Διπλωματική «επίθεση» των ΗΠΑ
Η επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Άγκυρα ακολουθεί μια αιφνιδιαστική περιοδεία στη Μέση Ανατολή που περιελάμβανε μια απροειδοποίητη επίσκεψη στη Δυτική Όχθη για συνομιλίες με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, την Κυριακή.
Ο αμερικανός διπλωμάτης αντιμετωπίζει μια συγχορδία αραβικών εκκλήσεων να υποστηρίξει μια άμεση κατάπαυση του πυρός. Το Ισραήλ λέει ότι θα μπορούσε να δεχτεί μια ανθρωπιστική παύση για να επιτρέψει επιπλέον αποστολές βοήθειας μόλις η Χαμάς απελευθερώσει τους ομήρους.
Ο Μπλίνκεν έχει υποστηρίξει τη θέση του Ισραήλ, ενώ προσπαθεί να διαβεβαιώσει τους περιφερειακούς παίκτες ότι η Ουάσιγκτον επικεντρώνεται στην ανακούφιση του ανθρωπιστικού πόνου.
«Καθήκον της Τουρκίας»
Ο Ερντογάν δήλωσε την Κυριακή ότι είναι «καθήκον της Τουρκίας» ως υποστηρικτής ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους να σταματήσει αμέσως τη βία.
Είπε ότι η Άγκυρα «εργάζεται στα παρασκήνια» με τους περιφερειακούς συμμάχους για να εξασφαλίσει μια αδιάκοπη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Ωστόσο, διέκοψε τις επαφές του με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και κάλεσε πίσω τον πρεσβευτή της Άγκυρας στο Ισραήλ σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Ο Ερντογάν κατηγόρησε επίσης τη Δύση για δύο μέτρα και σταθμά και για απώλεια της ηθικής της υπόστασης.
«Εκείνοι που έριξαν κροκοδείλια δάκρυα για τους αμάχους που σκοτώθηκαν στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας, τώρα παρακολουθούν ήσυχα τη δολοφονία χιλιάδων αθώων παιδιών», είπε ο Ερντογάν τον περασμένο μήνα.