Έχω παρακολουθήσει αμέτρητες συναυλίες μόνο με θεοδωρακικό ρεπερτόριο. Με τις ίδιες ορχήστρες, συνήθως αμιγώς λαϊκές. Αυτό που έκανε χθες βράδυ στο Ηρώδειο η Νατάσσα Μποφίλιου με τη φωνή της και ο Θέμης Καραμουρατίδης με τις ενορχηστρώσεις του ήταν κυριολεκτικά μία νέα ανάγνωση ενός αγαπημένου καλοχωνεμένου υλικού. Στην ουσία έστησαν, με τη σκηνοθετική αισθητική του Άγγελου Τριανταφύλλου, μία παράσταση – μιούζικαλ με αναφορές από τα μπουλούκια μέχρι τις ταινίες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Τα μόνα που δεν πειράχτηκαν ήταν τα λαϊκά του ’60 («Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Σαββατόβραδο», «Δραπετσώνα» κλπ.), τα οποία αποδόθηκαν με τη Μποφίλιου επικεφαλής μιας λαϊκής κομπανίας στο πάλκο, στην οποία λαϊκή κομπανία όμως όλοι είχαν το δικό τους τραγουδιστικό ρόλο.
Δεν παρακολουθήσαμε μία απλή συναυλία, αλλά μία μουσικοθεατρική παράσταση όπου επιχειρήθηκε μία ποιητική σκηνοθετική προσέγγιση των τραγουδιών του Θεοδωράκη. Ο Καραμουρατίδης ενορχήστρωσε, κινούμενος σε διαφορετικά είδη: Έβαλε πένθιμα πνευστά στο “Άξιον Εστί”, αφαίρεσε κάθε μουσικό όργανο στην α καπέλα ερμηνεία της Μποφίλιου στο “Άσμα Ασμάτων” από τη «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», αξιοποίησε τις φωνές όλων των άλλων τραγουδιστών σε ένα χορωδιακό σύνολο, έφτιαξε intro για κρουστά στην ενότητα με τα πολιτικά τραγούδια και επένδυσε με σπανιόλικους φολκλορικούς ήχους τα κομμάτια από το «Romancero Gitano» σαν την «Καλόγρια την τσιγγάνα» και το «Antonito El Camporio». Επίσης σε κάποια κομμάτια άλλαξε τη ρυθμολογία: Στη «Μαργαρίτα – Μαργαρώ» και την «Άρνηση (Στο περιγιάλι το κρυφό)» λόγου χάριν αναγνώριζες τα τραγούδια μόνο όταν άρχιζε το τραγούδισμα – κάτι παρεμφερές είχα βιώσει παλιότερα όταν ο πιανίστας Σπύρος Μάνεσης είχε «πειράξει» συνθέσεις της Λένας Πλάτωνος Στην ουσία φάνηκε πόσο ο Καραμουρατίδης δούλεψε με και για τις φωνές όλων με πρώτη φυσικά τη Μποφίλιου.
Παρατήρησα επίσης πως η Μποφίλιου δεν κράτησε για τον εαυτό της πολλά γνωστά και δημοφιλή τραγούδια του Θεοδωράκη, αλλά τα μοίρασε στην ομάδα της και συγκεκριμένα στους ερμηνευτές Ηλία Βαμβακούση, Μυρτώ Βασιλείου, Μιχάλη Προδρόμου, Βασίλη Ατσάλη, Ματθαίο Μπαμπούρη, Γιάννη Δάφνο και την, ομολογουμένως λίγο υπερβολική μες τη θεατρικότητα της, Μαρία Διακοπαναγιώτου. Φάνηκε έτσι απ’ την πλευρά της Μποφίλιου πόσο ομαδικά δούλεψε γι’ αυτό που είδαμε, μία παράσταση δηλαδή βασισμένη εξ ολοκλήρου στον δικό της θίασο και όχι αποκλειστικά στην ερμηνευτική περσόνα της. Προς τιμήν της! Βρήκα εξαιρετικά συγκινητική την εμφάνιση του Νίκου Μποφίλιου, όχι γιατί είχαμε απέναντι μας τη σχέση πατέρα – κόρης, αλλά γιατί απλώς ταίριαξε πολύ η απόδοση του στο «Κάποτε θά’ρθουν» με μία κιθάρα.
Επιπλέον ο Μποφίλιος έχει μια συγκλονιστική φωνή (τον ακούσαμε και σ’ ένα λαϊκό του Θεοδωράκη) ώστε σήμερα να απορείς γιατί αυτός ο άνθρωπος δεν έκανε μεγάλη καριέρα τραγουδιστή απ’ τη δεκαετία του 1970 ήδη. Η στιγμή όμως – για μένα η κορυφαία της βραδιάς – ήταν με το τραγούδι «Στο μπλόκο της Καισαριανής», ένα απ’ τα πιο άγνωστα λαϊκά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη και του Νότη Περγιάλη, που ηχογραφήθηκε το 1977 σε προσωπικό δίσκο της Χαρούλας Αλεξίου.
Η Μποφίλιου το έσκισε στην κυριολεξία, χαρίζοντας μας μια κορυφαία ερμηνεία σ’ ένα αριστουργηματικό τραγούδι που το άκουγα για πρώτη φορά live. Βασικά, ακριβώς λόγω του πιο ψαγμένου ρεπερτορίου της συναυλίας, περίμενα να υπήρχε και το «Σε ποιο βουνό», το αδέσποτο λαϊκό τραγούδι του Θεοδωράκη που ηχογράφησε μια φορά κι ένα καιρό η Πόλυ Πάνου και που καμιά φορά το τραγουδούσαν στα δικά τους live η Έλλη Πασπαλά και η αείμνηστη Γιώτα Γιάννα. Θα πήγαινε επίσης πάρα πολύ στη φωνή της Μποφίλιου!
Γενικά το πρόγραμμα περιείχε αποσπάσματα απ’ όλους τους εμβληματικούς κύκλους τραγουδιών του μεγάλου συνθέτη («Λιποτάκτες», «Τα Λυρικά», «Τα τραγούδια του Ανδρέα», «Ρωμιοσύνη», «Η μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», «Μικρές Κυκλάδες», καθώς και τα τραγούδια από «Το Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη) δοσμένα όμως, όπως ήδη είπαμε, από μια άλλη σκοπιά που εξυπηρετούσε τη δραματουργική ροή της παράστασης.
Θα το πω κι αυτό και θα κλείσω εδώ: Η χθεσινή συναυλία δεν ήταν ακριβώς του Μίκη Θεοδωράκη έστω και εν τη απουσία του πλέον. Ήταν 100% της Νατάσσας Μποφίλιου και της ομάδας της που τραγουδούσαν Θεοδωράκη με όλο τον απαραίτητο σεβασμό, το feeling, το πάθος και την ενέργεια. Η Μποφίλιου και ο Καραμουρατίδης εν ολίγοις άφησαν δυνατό στίγμα σ’ αυτή την απόπειρα τους να «πειράξουν» τον Θεοδωράκη κι αυτό μόνο επιτυχία θα χαρακτηριζόταν. Τη συναυλία παρακολούθησαν, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, το ζεύγος Γιώργος & Άννα Νταλάρα, ο Στέλιος Κούλογλου, η Φωτεινή Λαμπρίδη, η Άλκηστη Πρωτοψάλτη, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Νίκος Πορτοκάλογλου και η Βίκυ Καρατζόγλου.
*Φωτογραφίες: Αφροδίτη Ζαγγανά
