Την ώρα που έχει γίνει πλέον σαφές ότι Βερολίνο και ΔΝΤ τα έχουν κάνει… «πλακάκια» στο ζήτημα του ελληνικού χρέους, καθώς η Κριστίν Λαγκάρντ δίνει τον πολυπόθητο χρόνο στον Σόιμπλε και την Μέρκελ να πάνε στις γερμανικές εκλογές, χωρίς το «ελληνικό πρόβλημα» να βαραίνει την προεκλογική τους ατζέντα, αυτός που εξακολουθεί να δέχεται τα πυρά όλων, ακόμη και του γερμανικού Τύπου, είναι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Όλοι εναντίον του! Έλληνες… Γάλλοι, Πορτογάλοι, μέχρι και ο Γιούνκερ!
Αυτή η «λυσσαλέα» επίθεση στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, όμως, οφείλεται πράγματι στις σκληροπυρηνικές του απόψεις; Ξαφνικά, δηλαδή, ακόμα και ο γερμανικός Τύπος – πλην της… κιτρινοφυλλάδας «Bild» – αγανάκτησαν με την κοροϊδία που υφίσταται η Ελλάδα για το θέμα του χρέους και της συμμετοχής τού ΔΝΤ στο πρόγραμμα, αλλά κυρίως για το ρόλο του Σόιμπλε; Τόσο πια τους πήρε ο πόνος για την Ελλάδα; Όχι, βέβαια! Μία πιο προσεκτική ανάλυση των εξελίξεων, άλλωστε, καταδεικνύει ότι ο Σόιμπλε έχει αναλάβει εδώ και καιρό να παίζει το ρόλο του κακού «μπάτσου». Είναι αυτός που εισπράττει τις αντιδράσεις όλων, εκτός αλλά και εντός Γερμανίας, στην πραγματικότητα, όμως, δεν κάνει τίποτα που δεν έχει προηγουμένως εγκρίνει η Άνγκελα Μέρκελ!
Αυτό φάνηκε και μετά την πρόσφατη συνάντηση του Σόιμπλε με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, από την οποία προέκυψε, εκτός των άλλων, και μία ακόμη «υπόγεια» επιδίωξη του Γερμανού υπουργού Οικονομικών και του Βερολίνου εν γένει, που δεν είναι άλλη από την αποδόμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εξάλλου, ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, το επιτελείο του σχεδιάζει την αλλαγή της Συνθήκης του ESM, με στόχο τη μετατροπή του σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, οπότε και θα αποχωρήσει το ΔΝΤ, αλλά και θα αποδυναμωθεί πλήρως ο ρόλος της Κομισιόν.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές αλλά και γερμανικές πηγές, λοιπόν, η Καγκελάριος Μέρκελ στηρίζει απολύτως τον Σόιμπλε σε όλους τους σχεδιασμούς του, ενώ σε περίπτωση που κληθεί να σχηματίσει εκ νέου κυβέρνηση μετά τις γερμανικές εκλογές πρέπει να θεωρείται αυτονόητη η συμμετοχή του σημερινού ΥΠΟΙΚ στο κυβερνητικό σχήμα, ο οποίος, να σημειωθεί, παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής στο κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών. Βεβαίως, υπάρχει πάντα το σενάριο που προβλέπει ότι το δεύτερο κόμμα – πιθανότατα οι Σοσιαλδημοκράτες – του συνασπισμού που θα προκύψει μετά τις εκλογές, να ζητήσει επίμονα αυτή τη φορά το Υπουργείο Οικονομικών και η Μέρκελ να δεχτεί. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση αυτό δεν σημαίνει ότι ο Σόιμπλε δεν θα είναι και πάλι υπουργός, έστω κι αν δεν βρίσκεται στο τιμόνι της οικονομίας.
Πολλοί διεθνείς αναλυτές, μάλιστα, θεωρούν ότι αν απομακρυνθεί ο Σόιμπλε από το Υπουργείο Οικονομικών, θα απομακρυνθεί ο κίνδυνος δημιουργίας της Ευρώπης των δύο ταχυτήτων, που θα είχε ως συνέπεια ακόμα και την καθιέρωση διπλού νομίσματος σε ορισμένες χώρες. Μα, μήπως και η Άνγκελα Μέρκελ δεν απέδειξε με τη στάση της, στην τελευταία άτυπη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στην Μάλτα, ότι προκρίνει και με το παραπάνω – και όχι μόνον η Μέρκελ – την Ευρώπη των δύο ή και πολλών ταχυτήτων; «Τα τελευταία χρόνια έδειξαν πως θα υπάρξει μια Ε.Ε. πολλαπλών ταχυτήτων και ότι δεν πρέπει να συμμετέχουν πάντα όλες οι χώρες-μέλη στα ίδια στάδια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», είχε δηλώσει τότε η Γερμανίδα Καγκελάριος, συμφωνώντας με τον Φρανσουά Ολάντ…
Η γερμανική Ευρώπη και η ευρωπαϊκή Γερμανία
Aχ, πού ‘σαι, νιότη, που ‘δειχνες, πως θα γινόμουν άλλος! Ο στίχος του Βάρναλη, που έχει αποδειχτεί διαχρονικός για την πλειονότητα των πολιτικών του… πλανήτη, δεν θα μπορούσε να μην αφορά και στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Και αυτό γιατί, παρά τις έντονες επικρίσεις που δέχεται τα τελευταία χρόνια για την άτεγκτη πολιτική της Γερμανίας σε οικονομικό επίπεδο κυρίως, που αγγίζει τα όρια του επεκτατισμού και της ηγεμονίας ολόκληρης της Ευρώπης, ο Σόιμπλε υπήρξε στα νιάτα του και μέχρι πριν από μερικά χρόνια φανατικός υπέρμαχος της ενωμένης Ευρώπης. Είχε χαρακτηριστεί, άλλωστε, και ως ένας από τους «αρχιτέκτονες» της Ευρωπαϊκής Ένωσης!
Εξάλλου, είναι ένας από τους τελευταίους εν ενεργεία πολιτικούς που έζησε από την αρχή την ιστορική πορεία της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης, δηλαδή από το 1992 και το Μάαστριχτ μέχρι και σήμερα. Και είναι εκείνος που θεωρούσε – παλαιότερα – ότι μία «γερμανοποιημένη» Ευρώπη θα αποτελούσε… εφιάλτη! «Ό,τι είναι καλό για την Ευρώπη, είναι καλό για την Γερμανία», ήταν το δόγμα του επί δεκαετίες. Επιπλέον, να μην ξεχνάμε ότι ήταν ο Σόιμπλε αυτός που δεν ήθελε τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρώτο ελληνικό πρόγραμμα το 2010 και ήταν η Μέρκελ εκείνη που το επέβαλε, ακριβώς επειδή δεν εμπιστευόταν την Κομισιόν!
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η στάση τού Σόιμπλε έχει αλλάξει και πλέον φαίνεται να είναι υποστηρικτής τής λεγόμενης «Kerneuropa», που σημαίνει πυρήνας της Ευρώπης. Πρόκειται για λέξη και ιδέα γερμανικής εμπνεύσεως – την οποία ο ίδιος ανέφερε για πρώτη φορά το 1994 σε άρθρο του και επανέφερε είκοσι χρόνια μετά, το 2014, με άλλο άρθρο του στους «Financial Times» – που ουσιαστικά οδηγεί στην Ευρώπη των δύο ή και πολλαπλών ταχυτήτων.
Μέρκελ – Σόιμπλε: σχέσεις μίσους και εξάρτησης
Ο ισχυρός άνδρας της γερμανικής οικονομίας, «ο αιώνια νούμερο δύο», όπως τον είχε χαρακτηρίσει το γερμανικό περιοδικό «Spiegel» πριν από λίγα χρόνια, όταν ο Σόιμπλε έκλεινε τα 70, έχει προσωπική «βεντέτα» με την Άνγκελα Μέρκελ, που μετρά δεκαετίες! Χωρίς αυτό, ωστόσο, να εμποδίζει την αγαστή συνεργασία τους στις κυβερνήσεις Μέρκελ και την σχέση εμπιστοσύνης που έχουν αναπτύξει οι δυο τους, εκείνη ως Καγκελάριος και εκείνος ως υπουργός των Οικονομικών της…
Εξάλλου, δύο δεκαετίες μετά τη δολοφονική απόπειρα εναντίον του, που τον άφησε παράλυτο, ήταν η Άνγκελα Μέρκελ εκείνη που, ενώ ο Σόιμπλε της είχε πει τον Σεπτέμβριο του 2010 ότι θέλει να παραιτηθεί για λόγους υγείας, του πρότεινε απλά να πάρει ένα μήνα άδεια! Και αυτό, επειδή φυσικά τον ήθελε στο πλευρό της.
Ωστόσο, το ξεκίνημα της πολιτικής τους σχέσης δεν ήταν και τόσο ρόδινο! Ο Σόιμπλε, που ασχολήθηκε κυρίως με τα οικονομικά αλλά και με τη δικηγορία για λίγο, ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία το 1961, οπότε και εντάχθηκε σε ηλικία 19 ετών στη νεολαία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης. Και κατόρθωσε να εκλεγεί για πρώτη φορά βουλευτής σε ηλικία 30 ετών, ενώ το 1984 μετέχει πλέον στη γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπό τον Καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, ο οποίος υπήρξε μέντοράς του. Ο Σόιμπλε διετέλεσε υπουργός Ειδικών Υποθέσεων, υπουργός Εξωτερικών και, για κάποιο διάστημα, αρχηγός της Καγκελαρίας.
Το 1998, όμως, ο Κολ χάνει την εξουσία, εξαιτίας ενός σκανδάλου με χορηγίες μαύρου χρήματος στο κόμμα CDU. Τότε, μάλιστα, ο Σόιμπλε βρέθηκε στο επίκεντρο του σκανδάλου για μία επιταγή 100.000 γερμανικών μάρκων! Αυτήν ακριβώς την συγκυρία εκμεταλλεύτηκε η φιλόδοξη νεαρή Άνγκελα Μέρκελ, η οποία έκανε ό,τι μπορούσε και για να απομακρυνθεί ο Κολ από την εξουσία, αλλά και για να μην την κερδίσει ο Σόιμπλε!
Το «γέρικο άλογο του πολέμου»
Με άρθρο της στη γερμανική εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine Zeitung», η προστατευόμενη του Χέλμουτ Κολ παρότρυνε το κόμμα της να απαλλαγεί από το «γέρικο άλογο του πολέμου»! Όπως είχε γράψει τότε το πρακτορείο Reuters, το άρθρο της νεαρής Μέρκελ χτύπησε «σαν τσουνάμι» την πολιτική ζωή της Γερμανίας. Ο Κολ, μάλιστα, εκτός υπό το σοκ που υπέστη, βλέποντας την προστατευομένη του να του… σκάβει το λάκκο, είχε επίσης εκπλαγεί επειδή είχε δημοσιοποιήσει το άρθρο της, χωρίς την έγκριση του τότε «αφεντικού» της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε!
Τον Φεβρουάριο του 2000, ο Σόιμπλε παραιτείται από την προεδρία του κόμματος και η Μέρκελ παίρνει στα χέρια της το τιμόνι και το κρατά μέχρι και σήμερα… Η πολύπλοκη σχέση τους, πάντως, έχει αφετηρία το ταραγμένο έτος 1989, καθώς γνωρίστηκαν λίγους μήνες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Ο Σόιμπλε ήταν για όλους ο φυσικός διάδοχος του Χέλμουτ Κολ και ένας από τους πλέον δυναμικούς και ικανούς πολιτικούς της γενιάς του, ενώ η Μέρκελ ήταν μία ντροπαλή 35άρα, που είχε ζήσει στην «άλλη πλευρά» του Τείχους, την ανατολική, και υπήρξε εκπρόσωπος Τύπου του Λόταρ ντε Μεζιέρ, του τελευταίου πρωθυπουργού της Ανατολικής Γερμανίας και πρωτεργάτη της ένωσης των δύο Γερμανιών.
Ένα διεξοδικό αφήγημα του «New Yorker» περιγράφει τα πιο χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της πορείας της και σκιαγραφεί το προφίλ τής πρώτης γυναίκας Καγκελαρίου της Γερμανίας, καθώς και τις σχέσεις της με τον Κολ και τον Σόιμπλε.
Όπως γράφει ο «New Yorker», το 1999, όταν η Μέρκελ ήταν ακόμα νέα στην πολιτική «πρώτης γραμμής», μαχαίρωσε πισώπλατα τον επί μακρόν Καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, ο οποίος την είχε αναδείξει. Χρόνια αργότερα, ο Μίκαελ Νάουμαν, πρώην υπουργός Πολιτισμού της Γερμανίας, θα καθίσει δίπλα στον Κολ σε ένα δείπνο και θα τον ρωτήσει: «Κύριε Κολ, τι ακριβώς θέλει αυτή;». «Εξουσία» θα πει ο Κολ λακωνικά, όπως αναφέρεται στο περιοδικό, ενώ παρατίθεται και μία άλλη εκμυστήρευση του Κολ σε φίλο του, στον οποίο φέρεται να είπε ότι η στήριξη που πρόσφερε στη Μέρκελ ήταν το μεγαλύτερο λάθος της ζωής του! «Έφερα τον δολοφόνο μου», είχε πει, «έβαλα το φίδι στον κόρφο μου»!
Να σημειωθεί ότι η Μέρκελ, το 1989, είχε προσχωρήσει στη Δημοκρατική Επαγρύπνηση (DA), το αδελφό ανατολικό κόμμα του δυτικογερμανικού CDU, ενώ μετά την επανένωση των δύο Γερμανιών, το DA προσχώρησε στο CDU και το ίδιο έπραξε και η Μέρκελ. Εντωμεταξύ έχει γνωρίσει τον πολιτικό της μέντορα, τον Χέλμουτ Κολ, ο οποίος την αποκαλούσε «το κορίτσι» και την πρότεινε για υπουργό Νεολαίας και Οικογένειας.
Το 1999, όμως, το σκάνδαλο των «μαύρων ταμείων» του CDU έδωσε στη Μέρκελ την ευκαιρία να κάνει την… απαιτούμενη «πατροκτονία», για να μπορέσει να ανέβει εκείνη τα σκαλιά της κομματικής ιεραρχίας. Η ήττα του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος προκάλεσε αρχικά την συγκατοίκηση της Άνγκελα Μέρκελ με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ενώ το «άδειασμα» του δεύτερου επήλθε με το σκάνδαλο για ένα από τα εμβάσματα των μαύρων ταμείων που κατηγορήθηκε ότι είχε εισπράξει ο ίδιος. Η Μέρκελ, ήδη γενική γραμματέας του κόμματος από το 1998, με πρόταση του τότε προέδρου Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, έχει πλέον ραγδαία εσωκομματική άνοδο και τελικά κατακτά την Καγκελαρία το 2005. Και παρά τη «βαθιά μνησικακία» που έτρεφε ο Σόιμπλε γι’ αυτήν, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του «Stern» και βιογράφο του, Χανς Πέτερ Στις, η ίδια δεν δίστασε να του δώσει το 2005 το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Εσωτερικών, αποδεικνύοντας στην πράξη την πολιτική της διορατικότητα και στόφα. Μένει να δούμε την εξέλιξη αυτής της θυελλώδους σχέσης μετά τις φετινές γερμανικές εκλογές…