Μερικές σκέψεις για το νέο βιβλίο της Ολγας Μπακομάρου

Το βιβλίο της δημοσιογράφου και συγγραφέα «Αριστερά, κάποτε…» περιλαμβάνει συνεντεύξεις της με πρόσωπα της «παλιάς» Αριστεράς.

Το νέο βιβλίο της Ολγας Μπακομάρου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αρμός», κλείνει μια τριλογία βιβλίων: Το πρώτο ήταν το «Ωσεί παρόντες», που περιείχε 26 συνεντεύξεις με 26 αντίστοιχες κορυφαίες καλλιτεχνικές προσωπικότητες του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και το δεύτερο ήταν οι «Οικογένειες» με 20 συνεντεύξεις των μελών των οικογενειών Παπανδρέου και Μητσοτάκη.

Τώρα, δύο χρόνια μετά, στην εκπνοή του 2023, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Όλγα Μπακομάρου επιστρέφει με ένα ακόμη βιβλίο, στο οποίο περιέχονται 16 + μία συνεντεύξεις της με πρόσωπα της «παλιάς» – όπως σημειώνει η ίδια – Αριστεράς, που αγωνίστηκαν για τις ιδέες τους και το πλήρωσαν με διωγμούς, εξορίες, φυλακίσεις. Διαλέγω μερικά μόνο ονόματα απ’ τα πρόσωπα με τα οποία συνομίλησε και κατέγραψε όλες τις μνήμες, τις ιστορίες και τις ψυχολογικές διακυμάνσεις τους: Μανώλης Γλέζος, Νίκος Μπελογιάννης, Ηλίας Ηλιού, Λεωνίδας Κύρκος, Ανδρέας Λεντάκης, Έλλη Παππά, αλλά και Μίκης Θεοδωράκης – ο τελευταίος εις διπλούν κιόλας, αφού μία δεύτερη συνέντευξη του μπήκε ως επίμετρο μέσα στο βιβλίο. Δεν μίλησα τυχαία προηγουμένως για «ψυχολογικές διακυμάνσεις», αφού, ως γνωστόν, σημασία έχει και σε ποια φάση στη ζωή του, αλλά και σε τι στιγμή, πετυχαίνεις τον εκάστοτε συνεντευξιαζόμενο.

Αίσθηση μου είναι, έχοντας διαβάσει και τα τρία βιβλία της Όλγας, ότι η μοναδικότητα των συνεντεύξεών της δεν εξαρτάται από τα πρόσωπα απέναντί της, αλλά πρωτίστως από την ίδια. Η Μπακομάρου αποδεικνύει πως δημοσιογράφος – εξομολογητής σημαίνει πάνω απ’ όλα ένας κοινωνικός λειτουργός με ενσυναίσθηση, με ιδεολογικές και ηθικές αξίες, όπως και με πίστη σ’ αυτά που ορίζουμε ως «ανθρώπινα. Για κάθε νεότερο, την εποχή που οι συνεντεύξεις στα διάφορα sites, έχουν καταντήσει τηλεγραφήματα, μάλλον καταδικασμένες στη λήθη του χρόνου, οι συνεντεύξεις της Όλγας αποτελούν κανονικά μαθήματα δημοσιογραφίας έντιμης, μαχητικής και ανθρωποκεντρικής – όπως ανθρωποκεντρικές οφείλουν να είναι όλες οι συνεντεύξεις με ανθρώπους σπάνιους που μας κάνουν την τιμή να κάθονται για μία ή δύο ώρες απέναντι μας.

Ένα στοιχείο της Όλγας Μπακομάρου που με εντυπωσίασε και σ’ αυτό το βιβλίο με τον πολύ συγκεκριμένο θεματικό άξονα, είναι η φυσικότητα και η απλότητά της με την οποία απευθύνει καθόλου «ανώδυνες» ερωτήσεις. Υπάρχουν στιγμές που ο αναγνώστης απολαμβάνει τις ερωτήσεις της ακόμη κι αν οι απαντήσεις που της δίνονται είναι ήσσονος σημασίας. Μέσω ενός καυστικού σχολίου που κάνει, ρωτάει για παράδειγμα τον Λεωνίδα Κύρκο στη συνέντευξη του για το περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ το 1986: «Παρομοιάζουν το κόμμα σας με την καλή, πρόσχαρη, όμορφη κοπέλα, που ενώ είναι περιζήτητη στις συντροφιές, κανείς δεν αποφασίζει να την παντρευτεί»… Κι όταν ο αείμνηστος Κύρκος απαντά πως στις εθνικές εκλογές του 1981, έπεσαν θύματα του δικομματικού παιχνιδιού, ακολουθεί η επίσης πολύ απλή ερώτηση της Μπακομάρου: «Εσείς δεν έχετε καμιά ευθύνη σ’ αυτό;», οδηγώντας πάλι τη συνομιλία σε καθόλου απλά ή απλοϊκά επίπεδα, όπως μόνο εκείνη ήξερε να κάνει πάντα στη δουλειά αυτή. Κι όταν η Μαρία Δαμανάκη στη δική της συνέντευξη για την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ το 1989, αναφέρεται στο σκάνδαλο Κοσκωτά και στην απόπειρα να δημιουργήσει το ΠΑΣΟΚ «νέα τζάκια», το σχόλιο της Μπακομάρου, ώστε να πάει παραπέρα η κουβέντα, είναι εξίσου καυστικό και χιουμοριστικό: «Που να ξέραμε, όταν το ακούγαμε, ότι ο Κοσκωτάς δεν είχε δικά του ούτε καν τα…τούβλα για το τζάκι».

Μην παραβλέπουμε το χιούμορ σε μία συνέντευξη με οποιονδήποτε συνεντευξιαζόμενο. Το χιούμορ αποφορτίζει, λύνει τους ανθρώπους και τους κάνει συμμέτοχους σε μία φιλική καθημερινή κουβέντα και όχι σε «στημένες» καταστάσεις τηλεοπτικής συνήθως αισθητικής. Αυτό, νομίζω, πετυχαίνει η Όλγα όποτε τη διαβάζω. Να δίνει σε εμάς, στους αναγνώστες της, την αίσθηση του «εκεί», του «μαζί», δηλαδή σαν να καθόμασταν εν προκειμένω κάπου κοντά τους, δίπλα τους και να κλέβαμε κάτι από τις συζητήσεις της με τον Αλαβάνο, τον Ανδρουλάκη, τον Κωνσταντόπουλο, τον Παπαγιαννάκη και τα άλλα ιστορικά πρόσωπα της Αριστεράς στον τόπο αυτό.

INFO
Το νέο βιβλίο της Ολγας Μπακομάρου «Αριστερά, κάποτε…» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αρμός»