Αντιδράσεις και πυρά από την πρώην υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά προκάλεσε η απόφαση της νυν υπουργού Λίνας Μενδώνη να προχωρήσει στην ανάκληση της υπουργικής απόφασης με την οποία είχε κηρυχθεί έκπτωτη η εταιρεία ΑΪΝΟΟΥΧΑΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΑΕ (I KNOW HOW), σε βάρος της οποίας μάλιστα εκκρεμεί δίκη.
Δεν είναι τυχαίο ότι η πανδημία κρύβει ευκαιρίες και κυβερνητικά στελέχη τις εκμεταλλεύονται για να περάσουν αποφάσεις που προκαλούν την κοινή γνώμη, όπως η απευθείας ανάθεση 11 εκατομμυρίων ευρώ σε μια διαφημιστική για τον αποκλεισμό ΜΜΕ, όπως η απόφαση για τον Εθνικό Κήπο και τον λόφο Φιλοπάππου, έτσι και τώρα, εκμεταλλευόμενη η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη τον εγκλεισμό και την απουσία διαμαρτυριών που θα ξεσήκωνε διαφορετικά, επανέφερε με υπουργική απόφαση στα κονδύλια των εκατομμυρίων έκπτωτη εταιρεία που δεν είχε παραδώσει έργο το οποίο της είχε ανατεθεί και της δίνει μάλιστα νέο έργο. Μια απόφαση που αφήνει πολλά ερωτήματα αναπάντητα για τη σκοπιμότητά της και ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή, καθώς πάτησε στην πρόφαση υποτιθέμενων νομικών κωλυμάτων.
Η απόφαση ελήφθη από τη Λίνα Μενδώνη στις 16 Μαρτίου και αφορούσε στην «Έγκριση Πρακτικού 30 της Επιτροπής Παρακολούθησης και Παραλαβής του Υποέργου 3 “Ανάπτυξη Εφαρμογών” της Πράξης “Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και Ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων”», το οποίο ήταν ενταγμένο στο ΕΣΠΑ. Είναι η επίμαχη απόφαση με την οποία ορίστηκε νέα επιτροπή παραλαβής – παράδοσης έργου (ΕΠΠΕ). Μόνο που όχι μόνο ορίστηκε από τρία μέλη τώρα, αλλά δεν συνέτρεχε καν λόγος να οριστεί νέα αφού η προηγούμενη δεν είχε παυθεί. Και τα ωραία συνεχίζονται καθώς ο ορισμός έγινε χωρίς κλήρωση, όπως το προβλέπει ο νόμος με στόχο να διασφαλιστεί το αδιάβλητο και η αμεροληψία.
Η νέα επιτροπή θα παραλάβει το έργο που είχε αναλάβει η εταιρεία IknowHow. Με υπουργική απόφαση της τέως υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Μυρσίνης Ζορμπά η εν λόγω εταιρεία είχε κηρυχθεί έκπτωτη από τη σύμβαση που είχε αναλάβει τον Νοέμβριο του 2018. Τώρα η Μενδώνη ανακάλεσε την απόφαση Ζορμπά «επειδή η σύνθεση και συγκρότηση της ΕΠΠΕ κατά τη σύνταξη του Πρακτικού 30 δεν ήταν νόμιμη», όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση.
Παρά τις συστάσεις θεραπείας που είχαν γίνει από την ΕΠΠΕ η IknowHow δεν είχε καταφέρει να παραδώσει επιμέρους έργα του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ). Μάλιστα στο εκτενές πρακτικό της ΕΠΠΕ αναφέρονταν οι λόγοι που το έργο δεν μπορούσε να παραληφθεί, με αποτέλεσμα η Μυρσίνη Ζορμπά να κηρύξει έκπτωτη την ανάδοχη εταιρεία του έργου: παρά τις συστάσεις θεραπείας το έργο δεν μπορούσε να παραδοθεί αφού δεν είχε ολοκληρωθεί, προκαλώντας έτσι ζημιά στο ελληνικό δημόσιο.
Η IknowHow προσέφυγε στη δικαιοσύνη, αλλά δεν κατάφερε να δικαιωθεί, και μάλιστα τη στιγμή που επανήλθε με απόφαση Μενδώνη εκκρεμοδικούσε η προσφυγή της εναντίον του δημοσίου.
Γι’ αυτό η τέως υπουργός Μυρσίνη Ζορμπά προέβη σε δηλώσεις για το θέμα στην «Εφημερίδα των Συντακτών» και την «Αυγή» κάνοντας λόγο για «συμπτώματα του ιού στο υπουργείο» που «επιδεινώνουν την κατάσταση του μεγάλου ασθενή» και «παλινόρθωση ενός παλαιότερου φαύλου καθεστώτος προστασίας», για υπουργό που «δεν ορρωδεί προ ουδενός» και «βαρύ φάκελο καταγγελιών του υπουργείου που εκκρεμεί στη δικαιοσύνη».
Η επίθεση της Μενδώνη
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Πολιτισμού επιχείρησε να διασκεδάσει τις όποιες εντυπώσεις από την απόφαση Μενδώνη, επιρρίπτοντας ευθύνες στη Μυρσίνη Ζορμπά: «Μέχρι τη λήξη της θητείας της, τον Ιούλιο 2019, η Μ. Ζορμπά δεν προχώρησε –ως όφειλε-– σε επιβολή κυρώσεων προς την έκπτωτη εταιρεία. Ούτε προέβη στην οποιαδήποτε ενέργεια, για να διασφαλίσει ότι το έργο θα συνεχιστεί, θα ολοκληρωθεί και παραδοθεί εντός του προεβλεπόμενου χρόνου, ώστε να μην απενταχθεί από το ΕΣΠΑ και χαθούν 10 εκατομμύρια ευρώ, κοινοτικών και εθνικών πόρων. […]
Δεν προχώρησε στην εκκαθάριση της σύμβασης και στην προκήρυξη νέου διαγωνισμού, ώστε να καταστεί δυνατή η ολοκλήρωση του έργου. Δεν έκανε δηλαδή απολύτως τίποτε. Αντιθέτως κληροδότησε στο Ελληνικό Δημόσιο και την νυν Υπουργό άλλο ένα πρόβλημα».
Η απάντηση Ζορμπά
Για διαστρέβλωση και αποσιώπηση των πραγματικών περιστατικών έκανε λόγο η Μυρσίνη Ζορμπά, και για προσπάθεια του υπουργείου «να θολώσει το τοπίο σε σχέση με την έκπτωση», σημειώνοντας ότι έγιναν ενέργειες προς το Ελεγκτικό Συνέδριο, τον επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, συγκροτήθηκε επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και «διασφαλίσαμε διετή παράταση του έργου (έως τις 30.11.2020), ώστε αυτό να ολοκληρωθεί με νέο διαγωνισμό.
Αποσιωπάται επίσης ότι η ίδια επί 8 ολόκληρους μήνες καθυστερούσε τις διαδικασίες που είχαμε δρομολογήσει προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια του έργου και να μη χαθεί το ΕΣΠΑ […].
Ας δώσει η ίδια τις πολλές απαντήσεις που απαιτούνται όσον αφορά τα ερωτηματικά που δημιουργεί το σύνολο των χειρισμών της και το χρονικό κενό που παρατηρείται, αφού κόπτεται για τη νομιμότητα, που δυστυχώς με την πρόσφατη απόφασή της θέτει εν αμφιβόλω. […]
Είμαστε βέβαιοι ότι ο σεβασμός του δημοσίου συμφέροντος δεν είναι ζήτημα πρόσκαιρων εντυπώσεων αλλά μια σταθερή και συνεπής στάση.
Αυτήν θα χρειαστεί να αποδείξει ότι διαθέτει η υπουργός σε σχέση με την παρούσα υπόθεση στο άμεσο μέλλον. Κυριακή κοντή γιορτή».
Ανταπάντηση Μενδώνη
Η υπουργός ανταπάντησε αμέσως κάνοντας λόγο για «αναληθείς ισχυρισμούς, σκόπιμη παρερμηνεία των δεδομένων αλλά εν τέλει και απειλές» από την κ. Ζορμπά. Αφού εξέθεσε τα αντεπιχειρήματά της για κάθε ενέργεια της προκατόχου της, κατέληξε: «Επομένως, ο πλήρης φάκελος του έργου “Εμπλουτισμός των ψηφιακών συλλογών των κινητών μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων” με εντολή της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη αποστέλλεται στις αρμόδιες διαχειριστικές, ελεγκτικές, ανακριτικές και δικαστικές αρχές για τις περαιτέρω ενέργειές τους».
Ζορμπά: Ερωτήματα για τις κινήσεις της υπουργού
Άμεση ήταν η απάντηση της Μυρσίνης Ζορμπά σε όσα ισχυρίστηκε η Λίνα Μενδώνη. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε θέτει μία σειρά από ερωτήματα για τις κινήσεις της Λίνας Μενδώνη. Ερωτήματα που χρήζουν άμεσης απάντησης από την υπουργό.
«Η κα Μενδώνη ομολογεί σήμερα, μετά από το θόρυβο που ξεσήκωσε η πρόσφατη υπουργική της απόφαση, ότι προτίθεται να στείλει στις αρμόδιες διαχειριστικές, κλπ αρχές το φάκελο για τις περαιτέρω ενέργειές τους. Υπάρχουν όμως πολλά ερωτήματα που ζητούν απάντηση: α) γιατί περίμενε 8 ολόκληρους μήνες για να το κάνει; β) Γιατί υπέγραψε πρώτα την ανάκληση της έκπτωσης της ανάδοχης εταιρείας και μετά στέλνει το φάκελο στις αρμόδιες αρχές; γ) Γιατί τώρα μετά από 8 μήνες συγκροτεί νέα επιτροπή; δ) Γιατί προχώρησε σε νέα ανάθεση έργου το υπουργείο με την ίδια εταιρεία πρόσφατα; ε) Γιατί διαψεύδει το γεγονός ότι είχαμε στείλει στοιχεία στο Ελεγκτικό Συνέδριο; στ) Γιατί αμέσως μετά ανακαλεί το παραπάνω και υποστηρίζει ότι ακόμη κι αν είχαμε στείλει, αυτό θα σήμαινε πως η Μ. Ζορμπά ήθελε να ασκήσει έλεγχο “στους προηγούμενους υπουργούς των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ”; Τόσος μακιαβελισμός την υπερχειλίζει που είναι έτοιμη να τον αποδώσει αδίστακτα σε όποιον της θυμίζει απλώς την πικρή αλήθεια;
Αλλά προκειμένου να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, η κ. Μενδώνη συνεχίζει να ρίχνει και προπέτασμα καπνού στην υπόθεση. Αναρωτιέται χωρίς ηθικά διλήμματα γιατί δεν ακυρώσαμε τον διαγωνισμό που έκανε η ίδια, αλλά που ως χτες δημιουργούσε την εντύπωση ότι έγινε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, διατυπώνοντας τώρα τη θεωρία ότι οι διαγωνισμοί είναι ζήτημα συμφωνίας ή διαφωνίας των κυβερνήσεων και όχι, όπως όλοι νομίζουμε, νομότυπων διαδικασιών.
Αλλά τα ψέματα και η δημιουργία εντυπώσεων δεν σταματούν εδώ. Γνωρίζει πολύ καλά η κ. Μενδώνη ότι δεν “εκκαθαρίζει” από μόνος του μια σύμβαση ο εκάστοτε Υπουργός, ούτε επιβάλλει από μόνος του περαιτέρω “κυρώσεις”, αλλά κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας επιτροπής. Επίσης θα όφειλε να γνωρίζει, ότι ο τότε πρόεδρος της επιτροπής του έργου κ. Π. Νταής -τον οποίο τοποθέτησε πρόσφατα στη θέση του Προέδρου του ΔΣ του ΤΑΠΑ- δεν συγκαλούσε με διάφορα προσχήματα την αρμόδια επιτροπή του έργου των κινητών μνημείων για περαιτέρω ενέργειες ενώ ταυτόχρονα η Υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ που ήταν δικαιούχος της Πράξης (Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων) είχε καταγγελθεί δημοσίως από πρώην συμβασιούχους για κακοδιαχείριση στη διαχείριση των ψηφιακών έργων. Είναι λυπηρό να γίνεται προσπάθεια να “επιβραβεύονται” και να συγκαλύπτονται αυτά τα φαινόμενα μέχρι και σήμερα.
Αντίθετα από όσα υποστηρίζει η σημερινή υπουργός, διασφαλίσαμε απολύτως τη διετή παράταση του έργου όπως επιτάσσει το δημόσιο συμφέρον και, επιπλέον:
α) αποστείλαμε για διερεύνηση όλα τα στοιχεία στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης ήδη από τον Φεβρουάριο του 2019
β) αιτηθήκαμε στην Διαχειριστική Αρχή την αλλαγή Δικαιούχου της Πράξης, ώστε το έργο να υλοποιηθεί και να ολοκληρωθεί με ευθύνη της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του ΥΠΠΟΑ, με την καθοδήγηση της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του ΥΠΠΟΑ που συγκρότησε ειδική τριμελή επιτροπή εργασίας για τον σκοπό αυτό, πέραν της τριμελούς επιτροπής των εμπειρογνωμόνων του έτερου ψηφιακού έργου στο οποίο αναφέρεται η υπουργός.
γ) Συνεργαστήκαμε στενά με τις αρμόδιες Γενικές Διευθύνσεις του ΥΠΠΟΑ στο πλαίσιο της σύννομης υλοποίησης του έργου και ενημερώσαμε μέσω αυτών και το ΝΣΚ, με στόχο την αποτελεσματική υπεράσπιση των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου έναντι των όποιων αξιώσεων του έκπτωτου Αναδόχου. δ) Δεδομένης της εμπλοκής ίδιων προσώπων τόσο στην κακοδιαχείριση αυτού όσο και άλλων έργων ΕΣΠΑ του ΥΠΠΟΑ αποστείλαμε στοιχεία για περαιτέρω έλεγχο και στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τα πρόσωπα αυτά.
Μακάρι να στείλει τους φακέλους και η ίδια στη δικαιοσύνη, αρκεί αυτοί να είναι πλήρεις» αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε.
Το Documento θα διερευνήσει σε βάθος όλη αυτή την υπόθεση με τα ψηφιακά έργα του ΥΠΠΟΑ, που ξεκίνησαν από την προηγούμενη θητεία της Μενδώνη (2010-14) πιάνοντας το νήμα από την αρχή.