Τυπική η κρατικοποίηση της τράπεζας μετά το πράσινο φως της ΕΚΤ στην απόφαση του SSM για μη παροχή έγκρισης στην πληρωμή του κουπονιού των CoCos
Είναι πλέον επίσημο: τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου η Τράπεζα Πειραιώς γνωστοποίησε ότι το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) επικύρωσε την απόφαση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) για μη παροχή έγκρισης στην πληρωμή με μετρητά του κουπονιού των CoCos από την τράπεζα προς το ελληνικό δημόσιο.
Η μετατροπή των CoCos σε μετοχές είναι μεγάλο δώρο για την Πειραιώς: χάρη σε αυτήν θα ενισχύσει άμεσα τα κεφάλαιά της κατά 2 δισ. ευρώ και θα εξοικονομήσει πρόσθετα κεφάλαια ύψους 300 εκατ. ευρώ από τη μη πληρωμή του κουπονιού που θα γραφτούν στα αποτελέσματα του επόμενου έτους. Επιφέρει όμως σημαντική ζημία στο δημόσιο, που θα λάβει 394,4 εκατομμύρια νέες μετοχές της Πειραιώς με τιμή μετοχής 6 ευρώ, την υψηλή τιμή όπου είχε λάβει χώρα η αύξηση κεφαλαίου του 2015. Με δεδομένο ότι η τιμή της μετοχής της Πειραιώς είναι σήμερα γύρω στο 1 ευρώ, η δυνητική ζημία του δημοσίου θα ανέλθει στο 1,8 δισ. ευρώ. Το μερίδιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) θα ανέλθει, από 26,4% σήμερα, στο 61,3% και η Τράπεζα Πειραιώς τυπικά θα είναι κρατική, αλλά η διοίκηση και ο σχεδιασμός της όχι.
Κεφαλαιακή επάρκεια λόγω της πανδημίας
Το πρόβλημα όμως για την Πειραιώς και για το δημόσιο ως βασικού της μετόχου είναι ότι η τράπεζα εμφανίζεται σήμερα επαρκώς κεφαλαιοποιημένη επειδή ο SSM έχει μειώσει τις κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες της ευρωζώνης λόγω της πανδημίας. Μέσα στο 2021 ωστόσο, όσο θα προχωρά η εκκαθάριση του ισολογισμού της από τα παλαιά προβληματικά δάνεια μέσω των τιτλοποιήσεων του σχεδίου «Ηρακλής», ενδέχεται να αποκτήσει πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας, τη στιγμή που ο SSM θα σκληραίνει τις απαιτήσεις του.
Η αρχική πρόθεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήταν η κρατικοποίηση της Πειραιώς να έχει προσωρινό χαρακτήρα και μέσα σε ένα εξάμηνο να ακολουθήσει η ιδιωτικοποίησή της με αύξηση κεφαλαίου με τη συμμετοχή ιδιωτών. Το σχέδιο αυτό είχε όμως ένα πολιτικό αγκάθι: ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε προστασία των δικαιωμάτων του ελληνικού δημοσίου και μια ζημία του δημοσίου της τάξης του 1,8 έως 2,2 δισ. ευρώ από αυτές τις κινήσεις θα άνοιγε τον δρόμο για τη διατύπωση κατηγοριών απιστίας σε βάρος των μελών του ΤΧΣ και άλλων κυβερνητικών στελεχών.
Η μοναδική επιλογή της κυβέρνησης για να σώσει την κατάσταση ήταν να αλλάξει τον νόμο για το ΤΧΣ και να προχωρήσει σε προληπτική αύξηση κεφαλαίου στην Πειραιώς, με συμμετοχή του ΤΧΣ, μέσα στο α΄ εξάμηνο του 2021.
Τιτλοποίηση «κόκκινων» δανείων 5 δισ. ευρώ
Και ενώ αυτό φερόταν ως το επικρατέστερο σενάριο, την Τρίτη 24 Νοεμβρίου ο διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου ανακοίνωσε μια άλλη λύση: η Τράπεζα Πειραιώς θα προχωρήσει στην εξυγίανση του ισολογισμού της μέσα στο 2021 μειώνοντας τα «κόκκινα» δάνεια κατά 12 δισ. ευρώ.
Αυτό θα γίνει μέσω μιας πρόσθετης τιτλοποίησης «κόκκινων» δανείων ύψους 5 δισ. ευρώ, ώστε να πλησιάσει η Πειραιώς τον στόχο μείωσης των δεικτών «κόκκινων» δανείων σε μονοψήφια ποσοστά μέσα στα επόμενα χρόνια. Για να εξασφαλιστούν όμως τα πρόσθετα κεφάλαια που χρειάζονται για να υποστηριχτεί μια τόσο δραστική εξυγίανση του χαρτοφυλακίου δανείων η τράπεζα θα προχωρήσει σε διάφορες κινήσεις, π.χ. την απόσχιση των υπηρεσιών αποδοχής καρτών, δύο συναλλαγές συνθετικών τιτλοποιήσεων εξυπηρετούμενων δανείων, αναδιοργάνωση του χαρτοφυλακίου συμμετοχών, έκδοση ομολόγων Tier 1 και Tier 2 κ.λπ. που κατά τον Χρ. Μεγάλου θα αποδώσουν την ενίσχυση των εποπτικών της κεφαλαίων κατά 2 δισ. ευρώ.
Σε τι αποσκοπούν όλα αυτά; Να μη χρειαστεί καμία αύξηση κεφαλαίου μέσα στο 2021, ούτε με τη συμμετοχή ιδιωτών μετόχων ούτε με τη συμμετοχή του ΤΧΣ. Αυτή ήταν η δέσμευση της διοίκησης της Πειραιώς προς τους μετόχους, αυτή είναι και η προϋπόθεση για να ενισχυθεί η τιμή της μετοχής μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, ώστε να μπορέσει το ΤΧΣ να πουλήσει το 2022 μέρος ή το σύνολο των μετοχών του και να ιδιωτικοποιηθεί ξανά η Πειραιώς με όσο το δυνατόν μειωμένη τη ζημιά του δημοσίου. Το αρχικό σχέδιο δηλαδή δεν αλλάζει, αλλά η κυβέρνηση φυλάγεται όσο μπορεί από τον ΣΥΡΙΖΑ…
