Η Μικρή Πρέσπα που μόνο ένα μικρό της μέρος ανήκει στην Αλβανία και η Μεγάλη Πρέσπα που ανήκει σε τρεις χώρες Ελλάδα Αλβανία και πΔΓΜ, διαθέτουν πλούσια αλιεύματα με πιο φημισμένα αυτό του τσιρονιού και της πλατίκας.
Στις 14 Φεβρουαρίου 2017 η Βουλή των Ελλήνων κύρωσε με συντριπτική πλειοψηφία, τη Διεθνή Συμφωνία για την Προστασία και Αειφόρο Ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών μεταξύ της Ελλάδας, της Αλβανίας, της ΠΓΔΜ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε).
Παρότι είναι η πρώτη φορά που οι τρεις χώρες συμφωνούν στην επίσημη θεσμοθέτηση ενός συστήματος μόνιμης συνεργασίας με την σφραγίδα της ΕΕ για την προστασία της μοναδικής βιοποικιλότητας της περιοχής δεν απουσιάζουν τα προβλήματα στην καθημερινότητα των αλιέων της ακριτικής περιοχής των Πρεσπών με τους γείτονες.
“H διεκδίκηση των αλιευμάτων από την πλευρά των Αλβανών και Σκοπιανών ψαράδων είναι τέτοια που φτάνουν με τις βάρκες τους έως τις όχθες Μεγάλης Πρέσπας στην περιοχή των βυζαντινών ασκηταριών στους Ψαράδες”, αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού των Αλιέων, Νίκος Τραϊανόπουλος, ο οποίος επισημαίνει ότι “το πρόβλημα είναι μεγάλο και θα πρέπει να δοθεί λύση”. Παρά το γεγονός ότι στην περιοχή της Μεγάλης Πρέσπας υπάρχει μεγάλο ταχύπλοο σκάφος και άλλα μικρότερα, που ανήκουν στην δύναμη της πλωτής αστυνόμευσης της ΕΛΑΣ και που πραγματοποιούν συχνές περιπολίες στην λίμνη, φαίνεται ότι δεν είναι αρκετά για να αποτρέψουν τα φαινόμενα λαθραλιείας. Το τελευταίο κρούσμα όπου συνελήφθησαν τέσσερις ψαράδες από την Αλβανία και την ΠΓΔΜ με τις βάρκες τους και 900 μέτρα δίκτυα να ψαρεύουν ξημερώματα στα ελληνικά νερά, θορύβησε τους αλιείς της ακριτικής κοινότητας των Ψαράδων.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΑΣ τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι άνδρες της πλωτής αστυνόμευσης έχουν εντοπίσει πάνω από πενήντα περιπτώσεις λαθραλιείας, τόσο στην Μικρή όσο και στην Μεγάλη Πρέσπα, έχουν κατασχεθεί δεκάδες βάρκες αλλά και 13 χλμ. κρυσταλιζέ δίχτυα, των οποίων η χρήση έχει απαγορευτεί αλλά οι Αλβανοί και Σκοπιανοί ψαράδες κατά παράνομο τρόπο συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν για τα αλιεύματα της λίμνης. Το φαινόμενο της λαθραλιείας από την πλευρά των γειτόνων στην Μεγάλη Πρέσπα γίνεται πολύ έντονο κατά την περίοδο του χειμώνα και όπως εξηγεί ο κ. Τραϊανόπουλος “όταν οι θερμοκρασίες πέφτουν κάτω από το μηδέν τα ψάρια μετακινούνται από τα ρηχά νερά στην βόρεια πλευρά της λίμνης προς στα πιο βαθιά ύδατα που βρίσκονται στην ελληνική πλευρά με αποτέλεσμα να φτάνουν με τις βάρκες τους ακόμη λίγο έξω από το χωριό Ψαράδες”. Μάλιστα, αναφέρει, ότι “υπήρξαν περιπτώσεις στο παρελθόν που οι άνδρες με το πλωτό σκάφος της αστυνομίας τους εντόπισαν να κρύβονται με τις βάρκες τους περιμένοντας να νυχτώσει ακόμη και σε σπηλιές που υπάρχουν άφθονες στις βραχώδεις όχθες της Πρέσπας”.
Η αστυνόμευση των λιμνών από τους λαθραλιείες γειτονικών χωρών δε είναι εύκολη υπόθεση. Τον Δεκέμβρη του 2013 σημειώθηκε αιματηρό επεισόδιο, με ανταλλαγή πυροβολισμών, ανάμεσα σε αστυνομική περίπολο που ερευνούσε καταγγελίες για κλοπή διχτυών στην περιοχή του Βροντερού Πρέσπας και δύο Αλβανών που κρύβονταν σε μια αυτοσχέδια καλύβα. Στη συμπλοκή τραυματίστηκε θανάσιμα ο 43χρονος υπαρχιφύλακας, Ηλίας Κωστένης, καθώς και οι Αλβανοί.
Στην περιοχή της Πρέσπας έχουν απομείνει 40 ψαράδες που συνεχίζουν να ζουν από τα αλιεύματα της λίμνης που τα πωλούν, είτε μόνοι τους στις λαϊκές αγορές, ή τα προωθούν σε εμπόρους της περιοχής.
Πολλά από τα είδη ψαριών δεν συναντώνται σε καμιά άλλη λίμνη στον κόσμο, παρά μόνο στη Μικρή και στη Μεγάλη Πρέσπα. Πρόκειται για εννέα ενδημικά είδη ψαριών που βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας και είναι: το τσιρονάκι, το τσιρόνι, η μπράνα, το σκουμπούζι, η βρυγοβελονίτσα ή ταινία, η τσίμα, η πλατίκα, η πέστροφα των Πρεσπών και ο κέφαλος.