Το Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων λείπει σήμερα από την πόλη περισσότερο από ποτέ
Στο νούμερο 13 της οδού Γρηγορίου Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται από τα τέλη του 19ου αιώνα ένα από τα ιστορικά νοσοκομεία της πόλης. Θεμελιώθηκε τον Αύγουστο του 1893 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Πιέρο Αριγκόνι για να στεγάσει το νοσοκομείο της ιταλικής κοινότητας. Υστερα από 120 χρόνια συνεχούς λειτουργίας το άλλοτε ιταλικό Γενικό Νοσοκομείο «Βασίλισσα Μαργαρίτα» που έγινε από το 1945 το Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων της Θεσσαλονίκης –μετέπειτα Νοσοκομείο Ειδικών Παθήσεων, γνωστό ως Λοιμωδών– εκκενώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013 με υπουργική απόφαση. Τη χώρα κυβερνούσε ο Αντώνης Σαμαράς και υπουργός Υγείας ήταν ο Αδωνης Γεωργιάδης.
Με έντονη κριτική αντιμετωπίστηκε από την ιατρική και νοσηλευτική κοινότητα η κίνηση του σημερινού υπουργού Ανάπτυξης και αντιπροέδρου της ΝΔ να βάλει λουκέτο σε μια ειδική υγειονομική μονάδα 100 κλινών, ωστόσο οι αντιδράσεις δεν απέδωσαν. Στη Θεσσαλονίκη προκλήθηκε αναστάτωση στις εφημερίες, οι ασθενείς και το προσωπικό των καταργημένων νοσοκομείων διασπείρονταν εδώ κι εκεί, ενώ μέρος των εργαζομένων εξαναγκάστηκε ακόμη και να ξεσπιτωθεί στην Αθήνα. Ο νοσηλευτικός χάρτης της Θεσσαλονίκης άλλαξε.
Θύμα του νεοφιλελευθερισμού
Επτά χρόνια μετά το φθινόπωρο του 2013 η πανδημία της Covid-19 βρίσκει τη Θεσσαλονίκη χωρίς τρία νοσοκομεία. Λείπει ειδικά το Νοσοκομείο Ειδικών Παθήσεων. Το κλείσιμό του συνδυάστηκε με το νεοφιλελεύθερο πρόταγμα ότι η υγεία είναι αντιπαραγωγική και πρέπει να περιοριστούν οι δημόσιες δαπάνες που προορίζονται γι’ αυτήν.
Δεν ξέρουμε, λένε οι επιστήμονες, πώς θα εξελιχθεί η πανδημία, όμως κανείς δεν αμφισβητεί ότι θα χρειαστούν περισσότερα κρεβάτια νοσηλείας και θάλαμοι απομόνωσης. Αραγε το Λοιμωδών της Θεσσαλονίκης πόσο χρήσιμο θα ήταν, και μάλιστα ως ειδική υγειονομική μονάδα, αν λειτουργούσε σήμερα; Αλλά κατά πόσο θα μπορούσε να επαναλειτουργήσει; Κατά πολλούς γιατρούς και νοσηλευτές που γνωρίζουν τη σημερινή κατάσταση των κτιρίων του, δεν θα μπορούσε να επαναλειτουργήσει άμεσα διότι έχει ερειπωθεί τόσο που χρειάζεται πολλή δουλειά. Αλλοι διαφωνούν.
«Εδώ στήσανε σκηνές έξω από νοσοκομεία αυτές τις μέρες, ένα κτίριο γιατί δεν μπορεί να λειτουργήσει;» μας απαντά ο παθολόγος και γιατρός του Κοινωνικού Ιατρείου Θεσσαλονίκης Βασίλης Μπουλούκος, υποστηρίζοντας ότι το Λοιμωδών αναμφίβολα θα ήταν απαραίτητο σήμερα. «Δίνουμε μια μάχη με ένα νοσοκομείο κλειστό και μάλιστα ένα ειδικό νοσοκομείο για λοιμώδεις παθήσεις. Φυσικά δεν μπορούμε να συγκριθούμε με πολιτικές χωρών που χτίζουν νοσοκομεία σε δέκα μέρες αλλά θεωρητικά μπορεί να λειτουργήσει όπως όλα τα νοσοκομειακά κτίρια που είναι κλειστά» σημειώνει. Εκτός όμως από τις κλίνες ενός ειδικού νοσοκομείου, σύμφωνα με τον κ. Μπουλούκο το σημαντικότερο πλεονέκτημα που θα διέθετε η πόλη αυτές τις δύσκολες μέρες, αν λειτουργούσε το Λοιμωδών, είναι το προσωπικό του: «Οι γιατροί και οι νοσηλευτές του θα μπορούσαν να δώσουν οργανωμένα κατευθυντήριες οδηγίες που θα λειτουργούσαν σαν κώδικας σε όλα τα νοσοκομεία. Ομως εργάζονται πλέον εδώ κι εκεί και όλη αυτή η εμπειρία της αντιμετώπισης λοιμωδών νοσημάτων αφέθηκε να χαθεί». Κατά τη γνώμη του κ. Μπαλούκου επίσης θα πρέπει να ανοίξει στον κόσμο και το στρατιωτικό νοσοκομείο, το 424 ΓΣΝΕ. «Είναι κλειστό σήμερα για τέτοια περιστατικά, έχει φτιαχτεί όμως με προδιαγραφές για ανάλογες συνθήκες, έτοιμο μάλιστα και για βιολογικό πόλεμο» μας λέει.
«Μεγάλο λάθος του Άδωνη»
Οπως μας είπαν γιατροί και νοσηλευτές που πέρασαν από το Λοιμωδών Θεσσαλονίκης, οι οποίοι είχαν διαφωνήσει έντονα με το κλείσιμό του γνωρίζοντας καλά το ειδικό έργο που παρείχε στη βόρεια Ελλάδα, μαζί τους συντάχθηκε και το προσωπικό των γενικών κλινικών. Ηταν μεγάλος λάθος του Αδ. Γεωργιάδη, τονίζουν, και εξηγούν ότι «καθώς δημιουργούνται πτέρυγες ειδικών παθήσεων μέσα σε ένα γενικό νοσοκομείο, διασπείρονται τα λοιμώδη σε τμήματα γενικών νοσημάτων» ενώ μας θυμίζουν ότι κάποιοι γιατροί εκείνη την εποχή είχαν προβεί σε εξώδικες διαμαρτυρίες εναντίον του υπουργείου Υγείας, το οποίο είναι πάντα υπεύθυνο για τη διασπορά μιας λοιμώδους νόσου.
Σύμφωνα με πληροφορίες που κυκλοφορούν σε διαδρόμους νοσοκομείων της πόλης, κλιμάκιο τεχνικών της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας και Θράκης, στον έλεγχο και την εποπτεία της οποίας υπόκειται το κλειστό πια νοσοκομείο, εξέτασε προ ημερών τις εγκαταστάσεις του. Τις πληροφορίες αυτές επιβεβαιώνει στο Documento ο διοικητικός διευθυντής του Δημήτρης Πνευματικός, τονίζοντας ότι ακόμη δεν έχει καθοριστεί τίποτε, ενώ επιφυλάχτηκε να μας απαντήσει λέγοντας μόνο πως κατά τη δική του γνώμη «απαραίτητες εργασίες είναι αναγκαίες ώστε το νοσοκομείο να γίνει ξανά λειτουργικό».
Η πρόθεση της κυβέρνησης πάντως να εξετάσει το ενδεχόμενο να επαναλειτουργήσει το εγκαταλειμμένο εδώ και επτά χρόνια Λοιμωδών αποδεικνύει ότι δεν έπρεπε να λείπει από τη Θεσσαλονίκη. Και αυτό ακριβώς επισημαίνουν γιατροί και νοσηλευτές στο Documento απευθυνόμενοι στον τότε υπουργό Υγείας ο οποίος πριν από επτά χρόνια έβαλε λουκέτο σε περισσότερα από δέκα νοσοκομεία της χώρας: «Κύριε Γεωργιάδη, κανένα δημόσιο νοσοκομείο δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ούτε ως ασύμφορη ούτε ως επικερδής επιχείρηση που ανοίγει και κλείνει κατά το δοκούν αλλά ως κοινωνική δομή του κράτους που οφείλει να διατηρείται ανοιχτή και λειτουργική κάτω από όλες τις συνθήκες, υπηρετώντας αποκλειστικά και σωστά οργανωμένα υπηρεσίες δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης».
Για την ιστορία του νοσοκομείου
Το κλειστό νοσοκομείο, όπου εδώ και επτά χρόνια δεν παρέχεται καμία υπηρεσία υγείας, παραμένει ένας ανοιχτός οργανισμός και εντός των κτιρίων του στη Γρ. Λαμπράκη απασχολούνται φύλακες και διοικητικοί υπάλληλοι οι οποίοι φροντίζουν για τα λειτουργικά έξοδα και τη συντήρηση του. Τα κτίσματα του νοσοκομείου έχουν έκταση 2.500 περίπου τ.μ. σε ένα οικόπεδο που φθάνει τα 14.000 τ.μ. ενώ σχετικά με το ιδιοκτησιακό του καθεστώς παραμένει ασαφές αν συμπεριλήφθηκε στις ιταλικές αποζημιώσεις του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ώστε να περιέλθει στην κυριότητα του ελληνικού δημοσίου. Έτσι μέχρι και σήμερα το ελληνικό δημόσιο καταβάλλει ενοίκιο στην ιταλική πρεσβεία για τη χρήση του υπό την μορφή αναγκαστικής μίσθωσης.
Για την ιστορία του νοσοκομείου αξίζει να σημειωθεί ότι το μικροβιολογικό τμήμα του είχε οριστεί ως κέντρο αναφοράς σαλμονέλας Μακεδονίας-Θράκης, ως κέντρο ελέγχου περιπτώσεων ύποπτων για χολέρα στην περιοχή της Μακεδονίας και ως υπεύθυνο κέντρο για την πρόληψη των λεπτοσπειρώσεων στη Βόρεια Ελλάδα. Ανήκε στο δίκτυο βιο-τρομοκρατίας (bioterrorism) Ελλάδας που ενεργοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και διέθετε το μοναδικό που λειτουργούσε σε νοσοκομείο του ΕΣΥ στη Βόρεια Ελλάδα διαγνωστικό εργαστήριο με θάλαμο βιοασφάλειας 3 (BSL3) για την εξέταση δειγμάτων και την απομόνωση μεταδοτικών μικροβίων. Το νοσοκομείο εφημέρευε καθημερινά για λοιμώξεις και λοιμώδη νοσήματα, συμμετείχε στις εφημερίες των νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης και περιέθαλπε περιστατικά από όλη τη Βόρεια Ελλάδα μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2013.
