Αφού «εξουδετέρωσαν» τη δασοπροστασία, επενδύουν σταθερά σε εναέρια μέσα καταστολής των πυρκαγιών τα τελευταία 30 χρόνια
Εδώ και χρόνια ύστερα από κάθε πυρκαγιά οι κυβερνήσεις προσπαθούν να σβήσουν τα ίχνη της εμπρηστικής τους πολιτικής με τη «μάνικα» της ανάπτυξης. Δείχνουν με το δάκτυλο επικοινωνιακά συγκρίσεις περί ενίσχυσης των μέσων κατάσβεσης, εναέριων κυρίως κατά την τελευταία 30ετία, από τότε που η δασοπροστασία άρχισε να «εξουδετερώνεται» προς όφελος της καταστολής των δασικών πυρκαγιών. Ομως τα αρνητικά ρεκόρ της ατελέσφορης κυβερνητικής πολιτικής που επίμονα διαδέχονται το ένα το άλλο δεν κρύβονται, γιατί τα μετράμε με ανθρώπινες απώλειες, με χαμό οικόσιτων και άγριων ζώων, με καμένη δασική και αγροτική γη, με καρβουνιασμένες οικίες, με «σκελετωμένα» απομεινάρια δέντρων… άνθρακα. Και με ανάσες οξυγόνου που λείπουν. Ο θρήνος δεν σιγεί για τις ζωές που χάθηκαν στις πυρκαγιές – εκείνες του 2007 και του 2018 είναι ορόσημα: Ηλεία, Αχαΐα, Πάρνηθα, ανατολική Αττική, Μάτι.
Ενδιάμεσα το 112 της τεχνολογίας έγινε η απαντοχή της πολιτικής των «αρίστων» που ειδοποίησαν να «εκκενωθεί» η Ελλάδα το 2021, με τους ειδικούς να καταγράφουν το έτος αυτό ως το χειρότερο μεταξύ 2008 και 2022 –πάνω από 1.300.000 καμένα στρέμματα σε Εύβοια, Αττική, Δαδιά. Και τώρα Δερβενοχώρια – Μάνδρα, Λαυρεωτική, Σαρωνίδα, Ανάβυσσος – ανατολική Αττική, Ρόδος, Λακωνία και συνεχίζεται το δράμα. Παντού φωτιές. Αλλά το δόγμα, δόγμα. Διαχωρισμός δασοπροστασίας από δασοπυρόσβεση, με κυρίαρχη την καταστολή των πυρκαγιών και την πρόληψη τελευταίο… καμένο τροχό. Το δόγμα «εκκενώστε» κυριαρχεί και πέραν τούτου «γαία πυρί μιχθήτω», με δημόσια περιουσία να γίνεται στάχτη, ακίνητα να καταστρέφονται και το «επιτελικό κράτος» να μοιράζει αποζημιώσεις.
Τι απορρίπτουν πάντα οι κυβερνήσεις; Αυτό που προτείνουν χρόνια και χρόνια οι επιστήμονες: ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία των δασών. Ούτε θέλουν ούτε μπορούν να το κάνουν οι κυβερνήσεις που προτάσσουν ό,τι φέρνει κέρδος για τους επιχειρηματικούς ομίλους και τα συμφέροντα που προωθούν. Εχουν φτιάξει ένα κράτος που δεν προσπαθεί να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για την ασφάλεια του πολίτη και να προστατεύσει δάση και δασικές εκτάσεις από την αυθαίρετη δόμηση και τις αλλαγές χρήσης γης. Αντιθέτως, επιχειρεί να εμπορευματοποιεί κάθε σπιθαμή γης, να αντιμετωπίζει σαν κόστος την υπεράσπιση του δάσους και να επιδιώκει όπου μπορεί την ιδιωτικοποίηση κάθε χώρου και τομέα δραστηριότητας, ζωτικού για το μεγαλοεπιχειρηματικό κέρδος.
Η στρατηγική απαξίωση
Τον Μενέλαο Λουντέμη θυμήθηκε ο ανθυποπυραγός ε.α. του πυροσβεστικού σώματος Μιχάλης Μιχαήλ όταν το Documento του ζήτησε να σκιαγραφήσει την κατάσταση που επικρατεί σχετικά με την αντιμετώπιση των πυρκαγιών στην Ελλάδα: «Αυτοί που φέρανε την καταχνιά» μονολογεί. Και θέτει ένα συλλογισμό με πολλά «όταν» για να φτάσει στο «διότι» της σκόπιμης στρατηγικής απαξίωσης της δασοπροστασίας και της πυροπροστασίας.
«Οταν αυτοί που κυβερνούν αυτήν τη χώρα βάζουν σε αυτό τον πολύπαθο λαό το δίλημμα τι προτιμά, να σώσει τη ζωή του ή το βιος του, αφού πρώτα με μεγάλη σπουδή κοντά εδώ και τρεις δεκαετίες έχουν φροντίσει με μεθοδικό και απαράλλαχτο τρόπο με τους υποτιθέμενους πολιτικούς τους αντιπάλους, που εναλλάσσονται στην εξουσία, να εφαρμόσουν στρατηγική απαξίωσης των μηχανισμών πυροπροστασίας και δασοπροστασίας και να εκμηδενίσουν κάθε προληπτική παρέμβαση στα δασικά οικοσυστήματα. Ξέρουν πολύ καλά γιατί το κάνουν!».
Για να εξηγήσει: «Γιατί απλούστατα δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή ούτε για τη ζωή του ούτε για το βιος του και πόσο μάλλον για τον φυσικό πλούτο της χώρας, αφού ακόμη και αυτές τις στάχτες τις έχουν ήδη προκαταβολικά εξαργυρώσει στο χρηματιστήριο της “πράσινης” ανάπτυξης, αντικαθιστώντας τα δέντρα με ανεμογεννήτριες και με ό,τι άλλο υπαγορεύουν τα συμφέροντα όσων στέκονται αρωγοί στο κυβερνητικό τους έργο!».
Μέσα σε 30 χρόνια οι νεκροί από δασικές και αστικές πυρκαγιές έφτασαν συνολικά τους 882, εκ των οποίων 203 πολίτες, 33 πυροσβέστες και 12 πιλότοι σε δασικές πυρκαγιές.
Αναλύοντας τα στοιχεία αυτά χρονικά και ποιοτικά σκιαγραφείται μια ζοφερή πραγματικότητα κατά την τελευταία 30ετία:
• Από το 2010 μέχρι και το 2022, «συνέπεια της ανέχειας στην οποία υποχρεώθηκε ένα μεγάλο μέρος του λαού να ζει με τα μνημόνια, την πανδημία και την ενεργειακή ακρίβεια», θρηνούμε 483 νεκρούς πολίτες από αστικές πυρκαγιές, με το 40% των θυμάτων (195) να καταγράφονται μόνο τα τρία τελευταία χρόνια.
• Από το 2000 μέχρι και το 2022 λόγω των καταστροφικών πλημμυρών, που ήρθαν ως συνέπεια των μεγάλων πυρκαγιών και της παντελούς έλλειψης αντιπλημμυρικών έργων, καταγράφονται 131 νεκροί και 8.202.971 στρέμματα καμένων δασικών εκτάσεων, καθώς και χιλιάδες καταστραμμένες λαϊκές περιουσίες, αγροκτηνοτροφικές μονάδες και δημόσιες υποδομές.
Πολιτική Προστασία έκτρωμα
Παρ’ όλα αυτά, όπως διαπιστώνει ο Μιχ. Μιχαήλ, δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν το παραμικρό για την προστασία του λαού και «ο μόνος τρόπος για να του ρίξουν στάχτη στα μάτια και να έχουν για κάτι να… καμαρώνουν, ύστερα από τόσες εκατόμβες νεκρών, είναι να του προσθέσουν στην πλάτη απλά και ανέξοδα ακόμη μία ατομική ευθύνη που συμπυκνώνεται στο ηχητικό μήνυμα του 112 “εκκενώστε την περιοχή” και στη γεμάτη περηφάνια δήλωση του πρωθυπουργού: “Τουλάχιστον δεν θρηνήσαμε θύματα!”». Κάπως έτσι προκύπτει αβίαστα, κατά τον ανθυποπυραγό ε.α., ότι είναι «άνθρακας στην κυριολεξία ο “θησαυρός” που επιχείρησαν με όλο αυτό το νομοθετικό έκτρωμα που ονόμασαν αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας με τον νόμο 4662/2020 και το μόνο που του πρέπει είναι η ντε φάκτο κατάργησή του και η εκ βάθρων οργάνωσή της με βασικό γνώμονα την πραγματική προστασία και θωράκιση της χώρας και του λαού από τις φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές!».
Αυτή η αδυσώπητη πραγματικότητα καθιστά προδιαγεγραμμένες και αναμενόμενες, όπως τονίζει, και τις φετινές καταστροφικές πυρκαγιές που ήδη έχουν αφανίσει μέχρι στιγμής περίπου 165.000 στρέμματα δασικής γης σε διάφορες περιοχές και «είναι ολοφάνερο πλέον ότι διαμορφώνονται συνθήκες επανάληψης των καταστροφικών πυρκαγιών του 2007!».
ΙΧ πυροσβεστικές υπηρεσίες
Θεωρεί ότι η στρατηγική απαξίωσης των προληπτικών παρεμβάσεων και του κρατικού μηχανισμού πυροπροστασίας που υλοποιείται διαχρονικά, αρχής γενομένης από το 1998, «στοχεύει στην εμπορευματοποίηση και τη μεταφορά αρμοδιοτήτων πυρασφάλειας και διαχείρισης δασικών οικοσυστημάτων σε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, στους δήμους, στις ΜΚΟ και τις εθελοντικές οργανώσεις.
Με βασικό στόχο τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, τη μεταφορά μέσω της ανταποδοτικότητας του οικονομικού κόστους της πυρασφάλειας στους δημότες και την παράλληλη στήριξη της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων».
Στη βάση αυτού του στρατηγικού σχεδιασμού εξηγεί ότι ήδη: Από το 2017 έχουν δημιουργηθεί 14 πυροσβεστικές υπηρεσίες και 11 πυροσβεστικά κλιμάκια με 1.000 και πλέον πυροσβέστες υπό καθεστώς ενοικίασης και λειτουργούν με ευθύνη των εταιρειών και των κοινοπραξιών που εκμεταλλεύονται τα αεροδρόμια και τους οδικούς άξονες της χώρας! Εχουν ιδρυθεί μέχρι στιγμής τουλάχιστον 30 εθελοντικά πυροσβεστικά κλιμάκια με αποκλειστική ευθύνη των δήμων που πλαισιώνονται αποκλειστικά από εθελοντές και έχουν συσταθεί σε μεγάλους αρχικά δήμους κλιμάκια πολιτικής προστασίας με εθελοντές. Τη στιγμή μάλιστα που το πυροσβεστικό σώμα παραμένει με 4.228 κενές οργανικές θέσεις και το ελλειμματικό προσωπικό του διοχετεύεται είτε προς τις ιδιωτικές πυροσβεστικές υπηρεσίες είτε μεσούσης της αντιπυρικής περιόδου για να μπαλώσει τρύπες στο ΕΚΑΒ.
Εχουν παραχωρηθεί υποχρεώσεις συντήρησης και υποστήριξης σε υποδομές, μέσα και υλικά κρατικών δομών πυροπροστασίας στους δήμους και στις περιφέρειες. Εμπλέκονται μέσω ΣΔΙΤ ιδιώτες στη δημιουργία υποδομών πυροσβεστικών υπηρεσιών.
Αφήνεται ο εθνικός εναέριος στόλος στην τύχη του και ενισχύεται η αεροπυρόσβεση με όλο και περισσότερα πανάκριβα ιδιωτικά πτητικά μέσα από μια άνευ προηγουμένου υπερπροβολή για την προσφορά τους, τη στιγμή που είναι γνωστό στους ειδικούς στην πυροπροστασία ότι χωρίς τις αντίστοιχες ικανές τον αριθμό και μέσα επίγειες πυροσβεστικές δυνάμεις να επεμβαίνουν αμέσως μετά τη ρίψη νερού από αέρος, η όποια συμμετοχή τους καθίσταται αναποτελεσματική.
Υπέρογκα ποσά για ενοικίαση
Και κάτι εντυπωσιακό από τον φετινό προϋπολογισμό του πυροσβεστικού σώματος που αποκαλύπτει ξεκάθαρα τις προτεραιότητες και της σημερινής κυβέρνησης. «Η αύξηση των πιστώσεων κατά 39.788.000 ευρώ, σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2022, είναι αποκλειστικά και μόνο για τη μίσθωση ιδιωτικών εναέριων μέσων» αναφέρει στο Documento o Μιχ. Μιχαήλ, «αφού από τα 22.800.000 ευρώ που προέβλεπε πέρυσι ο προϋπολογισμός του υπουργείου για την ενοικίαση των εναέριων μέσων, οι φετινές πιστώσεις εκτοξεύτηκαν στα 62.800.000 ευρώ. Κι αυτό συμβαίνει τη στιγμή που για τις λειτουργικές ανάγκες του πυροσβεστικού σώματος που αφορούν τη συντήρηση και λειτουργία ενός στόλου περίπου 3.500 πεπαλαιωμένων πυροσβεστικών οχημάτων «με το 80% να είναι πάνω από δεκαετία, τις τραγικές ελλείψεις σε ατομικό και ειδικό εξοπλισμό των 15.875 πυροσβεστών μόνιμων και συμβασιούχων, καθώς και τη συντήρηση των εκατοντάδων πεπαλαιωμένων κτιριακών υποδομών του ΠΣ οι πιστώσεις είναι λιγότερες κατά 212.000 ευρώ σε σχέση με το 2022!».
Ετσι, το γεγονός ότι από το σύνολο των πιστώσεων για τις λειτουργικές ανάγκες του ΠΣ που ανέρχονται για το 2023 σε 141.094.000 ευρώ , το 44,51% (62.800.000 ευρώ) αφορά τη μίσθωση των ιδιωτικών πτητικών μέσων και τα 78.294.000 ευρώ, δηλαδή το 55,49%, διατίθενται για όλες τις υπόλοιπες λειτουργικές του ανάγκες και «με δεδομένο ότι τα εκατοντάδες εκατομμύρια που σπαταλούνται για τα ιδιωτικά εναέρια μέσα δεν αποσόβησαν τις καταστροφικές συνέπειες τόσων και τόσων αντιπυρικών περιόδων, ενώ αντιθέτως οι κλιμακούμενες περικοπές από το 2009 για τις λειτουργικές του ανάγκες και την αποτελεσματική θωράκιση των επίγειων δυνάμεων με προσωπικό και μέσα επιβεβαιώνουν τις προαναφερόμενες καταστροφικές προτεραιότητες όλων των κυβερνήσεων ακόμη και αν είναι να πατήσουν επί πτωμάτων!»
Η ιδιωτική αερόσβεση της Coner το 1992-93
Το παιχνίδι των κονδυλίων για αεροπυρόσβεση μοιάζει να πηγαίνει, με πολιτικές εναλλαγές, από τη ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στη ΝΔ του Κυρ. Μητσοτάκη. Η μετατροπή της δασοπυρόσβεσης από επίγεια σε αερόσβεση, όπως σημείωνε χαρακτηριστικά σε ημερίδα για τις πυρκαγιές το 2018 ο δασολόγος Κώστας Μπέσης, πρόεδρος του γενικού συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ εκείνη την εποχή, δεν εμφανίστηκε ξαφνικά αλλά από το 1992-93. Το 1998 πέρασε η δασοπυρόσβεση στην πυροσβεστική, πολλαπλασιάστηκαν τα κονδύλια σε σχέση με εκείνα που δίνονταν όταν είχε τη δασοσπυρόσβεση η δασική υπηρεσία, αλλά δεν κατευθύνθηκαν προς τους εργαζομένους και τις υποδομές αλλά στην ενοικίαση ελικοπτέρων, αεροπλάνων και στις ξένες εταιρείες.
Ολα αυτά είχαν τη ρίζα τους στην εποχή της διακυβέρνησης του Κων. Μητσοτάκη με εταιρείες εναέριων μέσων. «Από το 1993 θα σας θυμίσω για την περιβόητη Coner που γύριζε από γραφείο σε γραφείο για να τα φέρει, να πάρει τον έλεγχο η ίδια η Coner υπό την εποπτεία της δασικής υπηρεσίας και να σβήνει με ένα κόστος, γιατί έτσι θα μειωθούν τα στρέμματα» ανέφερε ο δασολόγος («Πυρασφάλεια και δασοπροστασία», εκδήλωση ΚΚΕ, Μάιος 2018, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή). Μάλιστα, στα πρακτικά της Βουλής, στις 4.12.1992 έθεταν το ζήτημα το ΚΚΕ, ο Συνασπισμός και οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί, εκφράζοντας ανησυχία για την αναστάτωση που δημιούργησε στην κοινή γνώμη η απόπειρα της κυβέρνησης να εκχωρήσει σε ξένη εταιρεία τη δασοπυρόσβεση. Μάλιστα, ο τότε υπουργός Γεωργίας ήταν «υπόλογος» για προώθηση ιδιωτικοποίησης, με επιχειρηματολογία της ΝΔ που προσπαθούσε να απαντήσει μέσα στη Βουλή στο ερώτημα «ποιο δημόσιο συμφέρον, κ. υπουργέ, επιβάλλει την ιδιωτικοποίηση της δασοπροστασίας και της δασοπυρόσβεσης;».
————————
Ο «αθόρυβα» εξαφανισμένος Πατούλης
«Πού πήγα;» απόρησε εμφανώς αμήχανα στην ΕΡΤ ο περιφερειάρχης Γιώργος Πατούλης στην ερώτηση πού βρισκόταν όσο οι φλόγες κατάκαιγαν τεράστιες εκτάσεις της Αττικής και περιουσίες κατοίκων. Ισχυρίζεται ότι κατά τη διάρκεια της κατάσβεσης δεν έβγαινε στα ΜΜΕ, αλλά ήταν «και στα Καλύβια και στη Μάνδρα» και κοντά στους δημάρχους.
Επειδή δεν τον βλέπαμε δεν σημαίνει και ότι δεν δούλευε, καθώς με το επιτελείο του εργάζονται «αθόρυβα, υπεύθυνα, αποτελεσματικά», «σε αντίθεση με αυτούς που κάνουν φτηνή αντιπολίτευση». Ετσι εμφανίστηκαν στα ΜΜΕ φωτογραφίες του με πυροσβέστες στο συντονιστικό κέντρο. Καθώς όμως είχε θολώσει «θορυβωδώς» το –μάλλον πανάκριβο– ρολόι του, δεν υπήρξε κανείς που να μην κατάλαβε ότι τα στιγμιότυπα δόθηκαν για να καλύψει το επικοινωνιακό κενό της ηχηρής του απουσίας.
«Ο ακριβής ρόλος είναι να ακολουθούμε τους στρατηγούς της κατάσβεσης» δήλωσε θυμίζοντας ότι εντέχνως βγήκε από το φλεγόμενο κάδρο της Βαρυμπόμπης το 2021, όταν είχε πει σε τηλεοπτικό σταθμό: «Η περιφέρεια δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Φταίνε οι δασάρχες» και φυσικά οι πολίτες!
Για την τραγωδία στο Μάτι το 2018 απέδωσε όλη την ευθύνη στην τότε περιφερειάρχη Ρένα Δούρου και ένα χρόνο μετά, προεκλογικά, κουνούσε το δάχτυλο: «Τι κάνει ένα χρόνο η κ. Δούρου; Πάλι κρύβεται πίσω από την αλληλεπικάλυψη αρμοδιοτήτων; Γιατί δεν ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση;».
Σήμερα ο «αθόρυβος» Γ. Πατούλης δεν νιώθει την ανάγκη να ασκήσει πίεση καθώς καίγονται δεκάδες χιλιάδες στρέμματα και τουλάχιστον 151 κτίρια. Ο περιφερειάρχης έχει προσπεράσει το στάδιο της πρόληψης –με τον διαγωνισμό για τη μίσθωση υδροφόρων να είναι ακόμη ανοιχτός– και της κατάσβεσης: «Προτεραιότητά μας είναι να προχωρήσει άμεσα η διαδικασία καταγραφής των ζημιών» είπε και αποφάσισε για άλλη μια φορά να κλείσει τα πάρκα της Αττικής εν μέσω καύσωνα.
Θ.Κ.
