Αποτελεί η σεξουαλική παρενόχληση ή ακόμη και ο βιασμός κίνδυνο; Φυσικά. Οπως κίνδυνοι είναι η τροφική δηλητηρίαση, το ατύχημα με το αυτοκίνητο, ο εθισμός στο διαδίκτυο. Η κοινωνία οφείλει να αντιμετωπίζει τους κινδύνους όχι με τη συντηρητική αναπαραγωγή της λύσης των αποκλεισμών (πονάει κεφάλι κόψει κεφάλι), αλλά με τα μάτια προς την πρόοδο.
Η λύση απέναντι στη σεξουαλική παρενόχληση θα συμφωνήσουν όλοι πως δεν είναι η καθυπόταξη και ο κατευνασμός της φυσικής ορμής των ανθρώπων, αλλά η δημιουργία των ηθικών, κοινωνικών και νομικών φραγμών που πρέπει να υπάρχουν. Κάπου εδώ αρχίζουν οι διαφωνίες. Ποιοι είναι, για παράδειγμα, οι νόμοι που θα εφαρμοστούν για να τιμωρήσουν και να λειτουργήσουν ως αποτρεπτικό τείχος;
Η Κατρίν Ντενέβ, η οποία συνυπέγραψε ένα κείμενο μαζί με 100 ακόμη Γαλλίδες, πιστεύει πως βρισκόμαστε σε ένα επικίνδυνο σημείο να κυλήσουμε στον πουριτανισμό, υπηρετώντας επικίνδυνες απαιτήσεις που ποινικοποιούν ή απειλούν ανθρώπινες λειτουργίες. Συμφωνώ με την Ντενέβ, επεκτείνοντας στην επικινδυνότητα που εμφανίζει η τάση συγκεκριμένων ομάδων να ορίσουν το πολιτικά ορθό (politically correct) και να τυποποιήσουν ανθρώπινες συμπεριφορές ως μονοσήμαντα ορθές ή απαράδεκτες.
Η πολιτική ορθότητα μπορεί να ξεκίνησε ως προσπάθεια να εξαφανιστούν συμπεριφορές που αποκλείουν ή προσβάλλουν ομάδες ανθρώπων, καταλήγει όμως σταδιακά σε ισοπέδωση και μηχανιστική αναπαραγωγή συμπεριφορών που επιβάλλονται σε ανθρώπους. Εν ολίγοις μπορεί να καταλήξει σε έναν φασισμό του καθωσπρέπει που δεν δίνει το δικαίωμα της επιλογής, που τρέχει να εξαφανίσει το (σήμερα) απαγορευμένο τσιγάρο από τις ταινίες του Μπόγκαρτ , που επιβάλλει στους ανθρώπους πώς θα μιλάνε και πώς θα παίρνουν άδεια από τους τροχονόμους της συμπεριφοράς. Η κορεκτίλα είναι η ύπουλη και ευγενική παγίδα απέναντι στην ελευθερία των ανθρώπων και εκπορεύεται από κατασκευασμένους ήρωες που οριοθετούν τα συμφέροντα συγκεκριμένων ομάδων μιλώντας υποκριτικά για την «κοινή αναγκαιότητα».
Ας πάμε όμως στη σεξουαλική παρενόχληση. Τι είναι σεξουαλική παρενόχληση για μια Σουηδέζα και τι μια μεσογειακή Ελληνίδα; Αρκεί μια νομική διατύπωση για να ανατρέψει τον τρόπο με τον οποίο φλερτάρουν και εκφράζονται οι άνθρωποι ανάλογα με τον πολιτισμό τους και την ιστορία και να τυποποιήσει συμπεριφορές βαφτίζοντάς τις απλώς έγκλημα; Αν αποκαλέσεις μια Νορβηγίδα «μωρό μου», πιθανόν να βρεθείς στη φυλακή την ώρα που η ίδια έκφραση στην Ελλάδα ή την Ιταλία δείχνει αθώο φλερτ και ανίχνευση των άδηλων και ασυνείδητων ερωτικών σημάτων. Διαφορετικοί κώδικες και αναγνώσεις υπάρχουν για τη λέξη «μαλάκας» από χώρα σε χώρα, ενώ και στην ίδια χώρα η ίδια λέξη σηματοδοτεί κάθε φορά διαφορετικό πράγμα, από προσβολή έως οικειότητα.
Η σεξουαλική παρενόχληση, κυρίως αυτή που συνδέεται με την εξουσία αυτού που επιτίθεται στο θύμα του, είναι χωρίς αμφιβολία μάστιγα που θα μεγαλώνει όσο οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πως πρέπει να μιλάνε και να καταγγέλλουν. Αυτός ο κίνδυνος δεν μπορεί να παραγάγει ισοπέδωση. Αλλωστε υπάρχει και ο ανάποδος κίνδυνος να παραχθούν ψευδοθύματα και εκβιασμοί.
Ποια είναι η λύση; Να υπάρχουν νόμοι, ενημέρωση, αλλά να μην αναπαράγονται στην κοινωνία εύκολες αναγνώσεις με πρωταγωνιστές αυτούς που δείχνουν με το δάχτυλο. Δεν μπορεί να ενοχοποιηθεί η ανθρώπινη έκφραση, η εκ των πραγμάτων επιθετική μορφή του έρωτα που λέει η Ντενέβ, γιατί πρέπει να υπάρξει ο συστοιχισμός γύρω από κανόνες που δεν επιβάλλουν οι κοινωνίες και οι κουλτούρες αλλά οι κανονολάτρες. Η ανθρώπινη φύση είναι πολύ περίπλοκη για να την αναγκάσεις να υποταχθεί σε εμμονικές απαιτήσεις που δεν τη σέβονται.
Ας πάρουμε για παράδειγμα μια γυναίκα η οποία δέχεται τη λεκτική «ενόχληση» από κάποιον άντρα. Αν ο άντρας της αρέσει, είναι πολύ πιθανόν να το θεωρήσει φλερτ. Αν όχι, μπορεί να το βαφτίσει σεξουαλική παρενόχληση. Δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε το δικαίωμα από τους ανθρώπους να αισθάνονται, να αυτενεργούν, να δοκιμάζονται, να αντιμετωπίζουν τον κ, επειδή κάποιος ηλίθιος αποφάσισε πως υπάρχει ένας και μόνο τρόπος να εκφράζονται οι άνθρωποι και μία ερμηνεία σε αυτό που εκφράζουν.
Δεν εξαπολύεις κυνήγι μαγισσών για να αντιμετωπίσεις τη μαγεία στη ζωή των ανθρώπων. Δεν τυποποιείς τον έρωτα περιγράφοντας νομικά πώς πρέπει να μυρίζει, να ανασαίνει και να εκφράζεται. Θα συμφωνήσω με την Ντενέβ πως μια γυναίκα (όπως και ένας άντρας) ξέρει πότε κάποιος απέναντί της είναι ένας αδέξιος, επίδοξος εραστής και πότε ένας επιτιθέμενος.
Δεν χρειάζονται σε όλα λεπτομερείς κανόνες πέρα από αυτούς που δημιουργεί η ηθική, το ένστικτο και η φύση των ανθρώπων. Η προστασία πρέπει να οδηγεί σε καλύτερη κοινωνία όχι σε ευνουχισμό των ανθρώπων και των ενστίκτων.
Και μια και μιλάμε για κινδύνους ας θυμηθούμε τον Εριχ Φρομ που έλεγε: «Ο κίνδυνος στο παρελθόν ήταν μήπως οι άνθρωποι γίνουν δούλοι. Ο κίνδυνος στο μέλλον θα είναι μήπως οι άνθρωποι γίνουν ρομπότ». Οι άνθρωποι έχουν συνείδηση και κρίση και πρέπει να τη διατηρήσουν.
