Επικοινωνιακές αναταράξεις για τα εθνικά θέματα (Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο) προκαλεί στην κεντρική πολιτική σκηνή ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος.
Εμπειρος πολιτικός και υποστηρικτής της στρατηγικής συγκλίσεων, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ο Ευάγγελος Βενιζέλος προφανώς δεν εξεπλάγη με αρνητικά σχόλια που κατέκλυσαν κυρίως το διαδίκτυο για αναφορές του στο Αιγαίο (“δεν είναι ελληνική λίμνη”) αλλά και για την διατύπωση της άποψης , που επαναλαμβάνει συνεχώς, με τον έναν ή άλλο τρόπο, ότι πρέπει να βρεθεί κοινός τόπος συνεννόησης της χώρας μας με τη γείτονα και για την αξιοποίηση ενεργειακών δυνατοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μάλιστα, κρίνει ότι τώρα η συγκυρία είναι σχετικά ευνοϊκή για τη χώρα μας. Προφανώς ανέμενε το θόρυβο (αν δεν τον επεδίωξε κιόλας). Πάντως, το βέβαιο είναι ότι ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κατάφερε να γίνει για μια ακόμα φορά πρόσωπο της επικαιρότητας, επιδιώκοντας προφανώς να δηλώσει το “παρών” ως (υπερκομματικός) πολιτικός παράγοντας που “προπαγανδίζει” τους όρους για να επιτευχθεί στο μεσοπρόθεσμο μέλλον μια συναινετικού χαρακτήρα συμπόρευση των αστικών κομμάτων σε εθνικά και οικονομικά θέματα. Επιδιώκει να έχει κεντρικό ρόλο στην λεγόμενη εθνική προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της χώρας.
Οι αντιδράσεις προκλήθηκαν για τοποθετήσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου σε συνέντευξη στο Φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου (OT Forum /Ο Κόσμος που Αλλάζει-30.3.2022), αναφορικά με την ενεργειακή εξάρτηση, το φυσικό αέριο και τη στάση της χώρας μας απέναντι στην Τουρκία, στο πλαίσιο των εξελίξεων με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Υπήρξαν σχόλια στο διαδίκτυο που τον κατηγόρησαν για φιλοτουρκικές θέσεις και προέβαλαν αιτιάσεις του τύπου ότι οι δηλώσεις του αξιοποιήθηκαν από τα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης.
Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος ανέφερε μεταξύ άλλων στο OT/Forum ότι η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα ότι «είμαστε σε ένα έδαφος αμιγώς ευρωπαϊκό, είμαστε στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ και στην ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης». Εκκινώντας από αυτό και έχοντας αναλύσει την κατάσταση σε διεθνές επίπεδο, ανέπτυξε τη συλλογιστική του λέγοντας: «Ως εκ τούτου, λοιπόν, είναι τώρα η στιγμή και για λόγους γεωπολιτικούς και για λόγους ενεργειακούς, εκτός και αν θέλουμε να ξεχάσουμε αυτό που λέγεται κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο, να λύσουμε το θέμα της οριοθέτησης εντός του Διεθνούς Δικαίου, λέγοντας απλά πράγματα, δηλαδή αυτό μόνο, ότι θα σεβόμαστε το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η Τουρκία έχει μία θέση στη Μεσόγειο, είναι παράκτια χώρα, όπως βεβαίως έχει και η Ελλάδα και η Κύπρος και το Ισραήλ και ο Λίβανος και η Αίγυπτος, δεν αποκλείουμε κανέναν, άρα δεν αποκλείουμε την Τουρκία στο μέτρο που το προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο. Ότι το Αιγαίο ούτως ή άλλως δεν θα είναι χώρος εξορύξεων αλλά εν πάση περιπτώσει δεν είναι και ελληνική λίμνη, έχει και η Τουρκία ακτές». Και ο Ευάγγελος Βενιζέλος συμπλήρωσε: «Θυμίζω ότι έχουμε 6 μίλια χωρικά ύδατα εμείς, 6 μίλια χωρικά ύδατα η Τουρκία στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο όμως έχει 12 μίλια η Τουρκία και 6 εμείς. Άρα μπορούμε εκεί να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα και να είμαστε επί ίσης βάσης. Απλά πράγματα, Διεθνές Δίκαιο και δηλώσεις πολύ απλές, ότι εμείς δεν θέλουμε να υπερβούμε το όριο των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, αναγνωρίζουμε τη θέση του άλλου, εάν τα επόμενα όμως πέντε-δέκα χρόνια δεν αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα ας τα ξεχάσουμε, γιατί θα πάμε σε άλλες μορφές ενέργειας, τόσο απλά».
Απέναντι στα αρνητικά σχόλια που υπήρξαν για τις δηλώσεις αυτές και ιδιαίτερα για την αναφορά του ότι «το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη» ο Ευάγγελος Βενιζέλος επέλεξε να επιστρατεύσει μια μικρή ανάλυση με ιστορικές αναφορές στον Κωνσταντίνο Καραμανλή για να απαντήσει σε επικριτές του, που τους εντάσσει στους «επαγγελματίες του εθνικολαϊκιστικού “υπερπατριωτισμού”» οι οποίοι , όπως σημειώνει, έχουν ως χαρακτηριστικό «το ανιστόρητο». Εκανε συνοπτική παράθεση των θέσεων περί συνεργασίας με την Τουρκία για την αξιοποίηση φυσικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, έθεσε το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ ανέπτυξε τα σχετικά με την επέκταση των χωρικών υδάτων. Μάλιστα, εξέφρασε την ελπίδα «η Κυβέρνηση και η αντιπολίτευση που ανήκει στο δημοκρατικό – ευρωπαϊκό φάσμα αντιλαμβάνεται τη σημασία των θέσεων αυτών και μπορεί να τις αξιοποιήσει».
Σε ανάρτησή του, στον προσωπικό του λογαριασμό στο fb , το απόγευμα του Σαββάτου (2.4.2022), ο Ευάγγελος Βενιζέλος ανέφερε τα εξής: (https://www.facebook.com/profile.php?id=100044437479461):
«”Πότε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έκανε τη δήλωση «Το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη»”
Επανέλαβα και προχθές κάτι που έχω τονίσει πολλές φορές, ότι η στρατηγική μας έναντι της Τουρκίας πρέπει να βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και να εκκινεί από την εξουδετέρωση των μονομερών και παράνομων τουρκικών ισχυρισμών που διαστρέφουν τις ελληνικές θέσεις.
Σε αυτό μπορεί να συντελέσουν σημαντικά τρεις απλές και αυτονόητες δηλώσεις:
Πρώτον, ότι η Ελλάδα προφανώς δεν θεωρεί το Αιγαίο ελληνική λίμνη.
Δεύτερον, ότι η Ελλάδα προφανώς δεν θέλει να αποκλείσει την Τουρκία από τη Μεσόγειο, από τις πολυμερείς συνεργασίες και την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικών πόρων, αυτό όμως προϋποθέτει οριοθετήσεις της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Τρίτον, ότι η Ελλάδα προφανώς μπορεί να ασκήσει, όποτε το κρίνει σκόπιμο, το δικαίωμά της που απορρέει από την εθνική της κυριαρχία να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ. Αυτό όμως που μπορεί και πρέπει να γίνει αμέσως είναι να επεκταθούν στα 12 ν.μ τα ελληνικά χωρικά ύδατα στην Αν. Μεσόγειο όπου και η Τουρκία έχει χωρικά ύδατα 12 ν.μ ενώ στο Αιγαίο έχει χωρικά ύδατα 6 ν.μ.
Κάποιοι λοιπόν δήθεν υπερπατριώτες, ίσως και κάποιοι απλώς άσχετοι, φέρονται να εξεπλάγησαν από τη δήλωση ότι το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη. Ένα βασικό χαρακτηριστικό των επαγγελματιών του εθνικολαϊκιστικού «υπερπατριωτισμού» είναι το ανιστόρητο, η απουσία πραγματικής ιστορικής συνείδησης, πολύ συχνά μάλιστα και γνώσης των ιστορικών γεγονότων.
Η φράση ότι η Ελλάδα δεν θεωρεί το Αιγαίο ελληνική λίμνη, συνιστά υπενθύμιση και επανάληψη ιστορικής δήλωσης του Κωνσταντίνου Καραμανλή που διατυπώθηκε προς τον Μπουλέντ Ετσεβίτ κατά τη συνάντηση των δυο τότε πρωθυπουργών στο Μοντραί στις 10-11 Μαρτίου 1978. Η σχετική δήλωση περιλαμβάνεται στα πρακτικά της συνάντησης που δημοσιεύονται στον 10ο τόμο του αρχείου Κωνσταντίνου Καραμανλή (γενική επιμέλεια Κ. Σβολόπουλος), σελ. 136.
Η διατύπωση αυτή επαναλήφθηκε προς τον τότε Τούρκο Πρωθυπουργό από τον ειδικό απεσταλμένο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, πρέσβη Δ. Κοσμαδόπουλο, στις 25 Οκτωβρίου 1978. Η αναφορά του πρέσβη δημοσιεύεται στο αρχείο Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο.π, σελ. 380.
Πρόκειται συνεπώς για επίσημη δήλωση του Έλληνα Πρωθυπουργού που εκπροσωπούσε διεθνώς τη χώρα.
Θέλω να ελπίζω ότι η Κυβέρνηση και η αντιπολίτευση που ανήκει στο δημοκρατικό – ευρωπαϊκό φάσμα αντιλαμβάνεται τη σημασία των θέσεων αυτών και μπορεί να τις αξιοποιήσει».