Βραδυφλεγή περιβαλλοντική βόμβα αποτελεί η παραμονή του δεξαμενόπλοιου «Λασσαία» εδώ και πέντε μήνες στη θαλάσσια περιοχή ανοικτά του Περάματος, το οποίο είναι φορτωμένο με τα πετρελαιοειδή που απάντλησε από το ναυάγιο του «Αγία Ζώνη ΙΙ», μη αξιόπλοο και έρμαιο καιρικών φαινομένων και τυχόν δολιοφθοράς.
Ο επικείμενος κίνδυνος πρόκλησης νέας ρύπανσης είναι πρόδηλος, αλλά ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής έπειτα από έναν κυκεώνα εγγράφων υπέγραψε μόλις προχθές τη σχετική εντολή, ανάβοντας το πράσινο φως για να κινηθούν από την ερχόμενη Δευτέρα οι διαδικασίες απομάκρυνσης του προϊόντος απάντλησης από τις δεξαμενές του.
Την υπογραφή της είχε ζητήσει εδώ και ημέρες με έγγραφό του ο λιμενάρχης Πειραιά Ανδρέας Θεοφίλου, στον οποίο έχει δοθεί η σχετική εντολή από την προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Πειραιά Ειρήνη Τζίβα.
Οπως μάλιστα προκύπτει από σχετική αλληλογραφία, η εισαγγελική λειτουργός έδωσε αγώνα –σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες– για τη μεταφορά των πετρελαιοειδών, κοινοποιώντας όλους αυτούς τους μήνες τις έγγραφες παρεμβάσεις της και στο γραφείο του αρμόδιου υπουργού.
Στις 2 Μαρτίου αναγκάστηκε μάλιστα να στείλει νέο έγγραφο προς τον λιμενάρχη Πειραιά, με κοινοποίηση σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και τις εμπλεκόμενες εταιρείες.
Δηλαδή στη γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης Μαρία Παπασπύρου, στο υπουργείο Ναυτιλίας, το Αρχηγείο Λιμενικού, το Δ΄ Τελωνείο Πειραιά, στην FOS Petroleum SA (πλοιοκτήτρια εταιρεία του «Αγία Ζώνη ΙΙ»), την κοινοπραξία HECOIL ONE (συμφερόντων Μελισσανίδη) που έχει αναλάβει να αδειάσει τα καύσιμα (μείγματα πετρελαιοειδών) από το «Λασσαία», αλλά και στα ΕΛΠΕ, από τα οποία η FOS Petroleum SA του Θεόδωρου Κουντούρη, κυρία του επίμαχου φορτίου, ζητούσε να αναλάβει το έργο επαναδιύλισής του, δηλώνοντας όμως ότι δεν έχει χρήματα να πληρώσει το κόστος για το άδειασμα των καυσίμων.
Η κ. Τζίβα έδινε πλέον ρητή εντολή προς το Λιμενικό να επιληφθεί άμεσα… Ανέφερε: «Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι η εξακολούθηση της παραμονής εντός του Δ/Ξ ΛΑΣΣΑΙΑ του προϊόντος απάντλησης του βυθισθέντος Δ/Ξ ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ II εγκυμονεί κινδύνους πιθανής νέας περιβαλλοντικής ζημίας αλλά ενδεχομένως και ασφάλειας κατά τη ναυσιπλοΐα, δεδομένου ότι το σκάφος έχει καταστεί μη αξιόπλοο με αποτέλεσμα να υφίσταται πρόδηλος και επικείμενος κίνδυνος πρόκλησης ρύπανσης, εντέλλεσθε όπως επιληφθείτε άμεσα προκειμένου να εκτελεσθούν τα διαλαμβανόμενα στα σχετικά έγγραφά μας για την απομάκρυνση – προώθηση του προϊόντος απάντλησης.
Σας εφιστούμε την προσοχή ότι πρέπει να ληφθούν και να τηρηθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την αποφυγή θαλάσσιας ρύπανσης και οιασδήποτε άλλης περιβαλλοντικής ζημίας, οιουδήποτε κινδύνου για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας καθώς και οιουδήποτε κινδύνου σε πρόσωπα και πράγματα».
Αμέσως μετά την παραλαβή της έγγραφης παραγγελίας ο λιμενάρχης Πειραιά απέστειλε έγγραφο προς τον κ. Κουρουμπλή, ζητώντας έγκριση για άμεση μεταφορά από τη HECOIL ONE των πετρελαιοειδών, σε ενεργοποίηση πλέον της κοινής υπουργικής απόφασης 8111.1/41/2009 και συγκεκριμένα της ειδικής διάταξης του άρθρου 17, που ορίζει ότι: «Πετρελαιοειδή (κατάλοιπα ή μείγματα ή καύσιμα ή φορτίο) εγκαταλελειμμένων, παροπλισμένων, υπό νομικό περιορισμό πλοίων τα οποία λόγω της κατάστασής των ρυπαίνουν ή διαπιστώνεται πρόδηλος και επικείμενος κίνδυνος πρόκλησης ρύπανσης, απομακρύνονται με εντολή της αρμοδίας Λιμενικής Αρχής με τον πλέον πρόσφορο τρόπο και διατίθενται στην πλησιέστερη λιμενική εγκατάσταση παραλαβής και εφόσον υπάρχει αδυναμία, παραλαμβάνονται από άλλη κατάλληλη εγκατάσταση που καθορίζεται από τη Λιμενική Αρχή».
Σε μια τέτοια εξέλιξη αντιδρούσε ο Θ. Κουντούρης και η εταιρεία του, καθώς αν και δεν πληρώνει υποστηρίζει ότι δεν έχει διαπιστωθεί επικείμενος κίνδυνος ρύπανσης και το φορτίο δεν είναι απόβλητο αλλά πετρελαϊκό κατάλοιπο.
Γιατί; Γιατί σ’ αυτή την περίπτωση η εταιρεία χάνει την αξία του φορτίου και χρεώνεται πρόστιμα και δασμούς.
Πέντε μήνες πέρα δώθε
Οπως προκύπτει από την αλληλογραφία, μετά την αδυναμία να αναλάβει η εταιρεία Polyeco SA (επιλογή Κουντούρη), έγινε ανάθεση στην HECOIL ONE, που στις 12/2/2018 με έγγραφο ενημέρωσε ότι θα εκτελέσει με δεξαμενόπλοιό της την εργασία και ανέφερε το κόστος.
Τα ΕΛΠΕ από την πλευρά τους με επιστολή στη γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης έθεταν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να παραλάβουν προς περαιτέρω επεξεργασία την ελαιώδη φάση.
Η HECOIL ONE επανέρχεται στις 14/2/2018 κατηγορώντας για παρελκυστική τακτική την FOS του Θ. Κουντούρη, γιατί «διατείνεται ότι το προϊόν προέρχεται από απάντληση φορτίου εκ ναυαγίου και δεν είναι προϊόν απορρύπανσης», ενώ το φορτίο έχει χαρακτηριστεί από τα ΕΛΠΕ «απόβλητο», οπότε «θα προβεί μεν στην επεξεργασία διαχωρισμού με τελικό αποδέκτη τα ΕΛΠΕ, αλλά σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 της ΚΥΑ 811.1/41/09».
Ζητά από την FOS να προχωρήσει στην ανάθεση του έργου για να εκπονήσουν από κοινού σχέδιο υλοποίησης. Η FOS δηλώνει ότι δεν έχει οικονομική δυνατότητα να ικανοποιήσει τις «υπερβολικές» οικονομικές απαιτήσεις της και αντιδρά στην ενεργοποίηση του άρθρο 17 της ΚΥΑ 8111.1/41/2009.
Στις 17/2/218 ο κεντρικός λιμενάρχης ζητά από τη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων να ορίσει υπαλλήλους που θα παρακολουθούν την υπόθεση και από τη HECOIL ONE να καταθέσει λίστα ενεργειών για άμεση υλοποίηση του έργου.
Στις 22/2/2018 η HECOIL ONE αναφέρει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει η μετάγγιση, ζητώντας συγκεκριμένα στοιχεία από την πλοιοκτήτρια και τη ναυλώτρια του «Λασσαία».
Στις 26/2/2018 η HECOIL ONE υποβάλλει σχέδιο απάντλησης – ασφαλούς παραλαβής και ζητά να καθοριστεί χρόνος έναρξης εργασιών.