Μοχλός αποκάλυψης της φοροδιαφυγής γίνεται το επίδομα και πυροδοτεί άγρια κόντρα μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών.
Αδήλωτα εισοδήματα αρκετών εκατομμύριων ευρώ θα αποκαλυφθούν με αφορμή την έναρξη της διαδικασίας υποβολής των αιτήσεων για το επίδομα ενοικίου. Τουλάχιστον αυτή είναι η φιλοδοξία του υπουργείου Οικονομικών, δεδομένου ότι προϋπόθεση για τη λήψη του επιδόματος ενοικίου είναι να υπάρχει στο Taxisnet δηλωμένη μίσθωση σε ισχύ.
«Αμισθοι βοηθοί» των ελεγκτικών αρχών για τον εντοπισμό αδήλωτων εισοδημάτων από ενοίκια έχουν γίνει δεκάδες χιλιάδες ενοικιαστές, οι οποίοι σπεύδουν να πιέσουν τους ιδιοκτήτες για την υποβολή του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου, μιας και διαφορετικά δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση για επιδότηση ενοικίου.
Ομως εξίσου πολλοί είναι και οι μισθωτές που «κυνηγάνε» τους εκμισθωτές είτε για να υπογράψουν νέο μισθωτήριο –εάν έχει λήξει και στη συνέχεια παρατάθηκε σιωπηρά επ’ αόριστον– είτε για να παρατείνουν τη λήξη του. Το πρόβλημα είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες καλούνται να πληρώσουν πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής του μισθωτηρίου (υπολογίζεται σε 100 ευρώ). Το ποσό αυτό, σύμφωνα με καταγγελίες, οι ιδιοκτήτες το απαιτούν από τους εκάστοτε ενοικιαστές, ενώ καταγγέλλονται και αδικαιολόγητες πιέσεις για αύξηση του ενοικίου.
Από την πλευρά των ιδιοκτητών, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων ζητά να μην ισχύσει η απόφαση για επιβολή προστίμου 100 ευρώ στην περίπτωση των αλλαγών σε μισθωτήριο και σε επιστολή της προς το οικονομικό επιτελείο τονίζει πως «πολλοί ενοικιαστές προκειμένου να την εισπράξουν (σ.σ.: την επιδότηση) αξιώνουν από τους ιδιοκτήτες (εκμισθωτές) τη σύνταξη και υπογραφή αναδρομικών (από 1.1.2019) παρατάσεων των μισθωτικών συμβάσεων. Ομως η κατάθεση σήμερα συμβάσεων παράτασης στην εφαρμογή της ΑΑΔΕ με αναδρομική ισχύ από 1.1.2019 επισύρει πρόστιμα ύψους 100 ευρώ σε βάρος των εκμισθωτών, καθώς θεωρείται εκπρόθεσμη».
Οπως προκύπτει και από την κοινή υπουργική απόφαση για το επίδομα ενοικίου, το ηλεκτρονικό μισθωτήριο πρέπει να καλύπτει και το επόμενο εξάμηνο από τον μήνα της αίτησης. Ετσι, για όσους κάνουν την αίτηση μέσα στον Μάρτιο το μισθωτήριο πρέπει να παραμένει σε ισχύ για όλη την περίοδο μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ για όσους μπουν στη διαδικασία της αίτησης μέσα στον Απρίλιο θα χρειαστεί να είναι καλυμμένος και ο Οκτώβριος.
Να σημειωθεί πάντως ότι εφόσον δεν προκύπτει κενό διάστημα χωρίς ηλεκτρονικό μισθωτήριο για το διάστημα από 1/1/2019 έως 30/3/2019, ο δικαιούχος θα λάβει και το αναδρομικό ποσό για τους μήνες αυτούς.
Την ίδια ώρα έρχονται στο φως περιπτώσεις συμβολαίων όπου δεν αναγράφεται καν το ακριβές μίσθωμα, αλλά και περιπτώσεις ξεκάθαρης φοροδιαφυγής μέσα από την απόκρυψη εισοδήματος από ενοίκια.
Προκειμένου να γίνει η καταβολή του επιδόματος ενοικίου, το υπουργείο Εργασίας υπολόγισε ότι περίπου 1,1 εκατομμύριο νοικοκυριά ζουν σε ενοικιαζόμενες κατοικίες. Ωστόσο από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων προκύπτει ότι οι ιδιοκτήτες κατοικιών που ενοικιάζονται εισπράττουν κάτω από 2 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Το σχετικά μικρό ποσό που αναλογεί στα εισοδήματα από τη μίσθωση κατοικιών οφείλεται σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες στην κρίση που πίεσε σημαντικά το ύψος των ενοικίων, καθώς και στα μεγάλα φέσια που βάζουν οι μισθωτές. Ομως από τα στοιχεία που αποτυπώνονται στις δηλώσεις έχει διαπιστωθεί ότι μεγάλο είναι και το φαινόμενο της μερικής δήλωσης του μισθώματος (δηλαδή άλλο ποσό να καταβάλλεται πραγματικά και άλλο να αποτυπώνεται στο μισθωτήριο). «Λόγω της υψηλής φορολογίας» απαντούν οι ιδιοκτήτες.
Σημειωτέον πως υπολογίζεται ότι συνολικά στην περίοδο 20102017 «χάθηκαν» εισοδήματα από ακίνητα –κάθε είδους– ύψους 3,4 δισ. ευρώ, λόγω τόσο της απόκρυψης όσο όμως και της πτώσης των ενοικίων εξαιτίας της κρίσης.
Στις 225.000 οι αιτήσεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ), μέχρι και την 20ή Μαρτίου είχαν υποβληθεί συνολικά 225.000 αιτήσεις. Από αυτές προς το παρόν έχουν εγκριθεί λιγότερες από τις μισές και συγκεκριμένα 91.250, οι οποίες αντιστοιχούν σε μηνιαίο κόστος 11.148.402,64 ευρώ (σύνολο δικαιούχων 240.968). Περισσότερες από τις εγκεκριμένες, ήτοι 92.655 αιτήσεις, βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής, ενώ περί τις 40.000 αιτήσεις απορρίφθηκαν ή ακυρώθηκαν από τους ίδιους τους αιτούντες.
Οι λόγοι για τους οποίους παραμένει σε κατάσταση εκκρεμότητας τόσο μεγάλος αριθμός αιτήσεων αφορούν κυρίως την έλλειψη έγκρισης (συναίνεση) και από τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού (τα συναινούντα μέλη χρειάζεται να διαθέτουν προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης στο Taxisnet), ενώ σε μικρότερο βαθμό η αναμονή οφείλεται στη μη προσκόμιση εγγράφων για να αποδειχτεί η πενταετής παραμονή του αιτούντος στην Ελλάδα.
Περίπου το 1/3 των εγκεκριμένων αιτήσεων αφορά μονοπρόσωπα νοικοκυριά, ενώ οι αιτήσεις νοικοκυριών με παιδιά φτάνουν περίπου τις 50.000. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι οι μισές εγκεκριμένες αιτήσεις αφορούν νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα κάτω από 7.000 ευρώ.
Πρώτη πληρωμή
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες από το υπουργείο Εργασίας, η πρώτη πληρωμή του επιδόματος ενοικίου από 70 έως 210 ευρώ θα πραγματοποιηθεί το διάστημα μεταξύ 19 και 25 Απριλίου και θα καταβληθούν στους δικαιούχους αναδρομικά τα επιδόματα που δικαιούνται για τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο εφόσον έχουν μισθωτήριο από την αντίστοιχη ημερομηνία.
Αναδρομικά τεσσάρων μηνών θα λάβουν τον Μάιο και όσοι για πρώτη φορά υποβάλουν αίτηση τον Απρίλιο. Στη συνέχεια η καταβολή θα γίνεται την 1η του επόμενου μήνα από την υποβολή της αίτησης και για δώδεκα μήνες. Μάλιστα, με την πάροδο έξι μηνών από την έκδοση της πράξης έγκρισης και εφόσον πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις, η χορήγηση του επιδόματος ανανεώνεται αυτόματα για ακόμη έξι μήνες.
