«Παρίες» οι κρατούμενοι στις ελληνικές φυλακές για την κυβέρνηση της ΝΔ που συνεχίζει την περιστολή των δικαιωμάτων τους με πρόσχημα τον κορονοϊό και τηρώντας όλα τα μέτρα ασφαλείας ακόμη και τις γιορτινές ημέρες, στερώντας από τις οικογένειές τους τη φυσική τους παρουσία. Η τιμωρητικού χαρακτήρα διακοπή των αδειών έχει «θύματα» και από τις δύο πλευρές, αφού οι οικογένειες των κρατουμένων νιώθουν την ίδια απόγνωση με τους ίδιους μη γνωρίζοντας πότε θα μπορέσουν να τους ξαναδούν. Και κυρίως σε ποια κατάσταση, σωματική και ψυχολογική.
Γιορτές. Η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τραπέζι, τρώει, γελάει, τα παιδιά ανοίγουν τα δώρα τους, όμως κάποιος λείπει. Και θα λείπει για αρκετό καιρό ακόμη, άγνωστο για πόσο. Βυθισμένοι στην άγνοια οι κρατούμενοι, οι «παρίες» της ελληνικής κοινωνίας, και οι συγγενείς τους, έχουν να ιδωθούν πάνω από έξι μήνες, με τα κατ’ επίφαση μέτρα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη σχετικά με την πανδημία να συνεχίζονται έχοντας λάβαρο την καταστολή και όχι την προστασία τους από τον ιό.
Με κομμένα τα επισκεπτήρια και τις ευεργετικές άδειες, οι οποίες πρόσφατα με τον νέο νόμο του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη συρρικνώθηκαν και έγιναν σχεδόν άπιαστο όνειρο για πολλούς, οι κρατούμενοι δεν έχουν πια τίποτε να τους κρατάει ζωντανούς. Οι οικογένειές τους τιμωρούνται κι αυτές μαζί με εκείνους, βιώνοντας τη δική τους «φυλακή» κατά τη διάρκεια μιας αέναης και ψυχοφθόρας προσμονής, η οποία κινείται στη σφαίρα του αγνώστου.
«Μας έχουν στερήσει ό,τι πολυτιμότερο είχαμε μέχρι τώρα. Τις λίγες ημέρες ελευθερίας που μας αναλογούν. Είναι γιορτές και δεν μπορούμε να δούμε τα παιδιά μας, να τα πάρουμε μια αγκαλιά. Δεν μπορούν καν να έρθουν να μας δουν. Μιλάω με τη γυναίκα μου στο τηλέφωνο και κλαίει και δεν ξέρω τι να της απαντήσω. Πότε θα βγω; Μας έχουν στην άγνοια. Δεν υπάρχει κανένα χρονοδιάγραμμα. Οι άδειες ήταν ο λόγος για να ζούμε εδώ μέσα» λέει στο Documento ο Α.Φ., κρατούμενος σε σωφρονιστικό κατάστημα (τα πλήρη στοιχεία του είναι στη διάθεση της εφημερίδας).
Ο Θ.Κ., επίσης κρατούμενος σε σωφρονιστικό κατάστημα (και τα δικά του στοιχεία είναι στη διάθεση της εφημερίδας), είναι πατέρας ενός μικρού παιδιού που εδώ και έξι μήνες δεν έχει δει τον πατέρα του. Μιλάνε στο τηλέφωνο, αλλά σίγουρα αυτό δεν αρκεί.
«Εχουν κόψει τις άδειες εδώ και έξι μήνες (σ.σ.: από το δεύτερο lockdown που ξεκίνησε το καλοκαίρι στις φυλακές). Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαμε να είχαμε πάρει τρεις με τέσσερις άδειες. Ειδικά τέτοιες μέρες μας λείπουν οι οικογένειές μας, τα παιδιά μας που έχουμε να τους δούμε τόσο καιρό. Είναι μεγάλη αδικία, είχαμε προτείνει από την αρχή της πανδημίας να συνεχιστούν οι άδειες και να κάνουμε τεστ μπαίνοντας με δικά μας έξοδα. Δεν το δέχτηκαν. Τώρα η Νικολάου έχει πάρει τεστ αλλά και πάλι δεν μπορούμε να βγούμε. Ολο αυτό είναι προσχηματικό. Είναι φασίστες. Είμαστε άνθρωποι. Πολλοί από εδώ είχαν ένα πρόγραμμα, έπαιρναν τις άδειές τους, δέκα με έντεκα μέρες, τις οποίες μείωσαν κιόλας με τον νέο νόμο, πήγαιναν στις οικογένειές τους, έκαναν ένα δυο μεροκάματα για να τις βοηθήσουν όσο μπορούσαν. Η άδεια είναι ό,τι σημαντικότερο υπάρχει για έναν κρατούμενο, βλέπουμε λίγο φως στο σκοτάδι που μας πνίγει. Δεν μας επιτρέπουν ούτε τα επισκεπτήρια. Ποιος θα κολλήσει πίσω από το τζάμι;» σημειώνει στο Documento.
«Είναι σαν να είμαστε κι εμείς φυλακισμένοι μαζί τους»
Θύματα όμως αυτής της αδίστακτης πολιτικής του υπουργείου με μπροστάρη τη γενική γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής Σοφία Νικολάου, που στόχο έχει την εξόντωση και όχι την προστασία των κρατουμένων, είναι και οι συγγενείς τους, που σχεδόν κάθε δύο μήνες περίμεναν να δουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και αυτές τις ημέρες των γιορτών θα ήθελαν να τις περάσουν μαζί τους.
«Και για μας είναι εξαιρετικά δύσκολο. Περιμέναμε πώς και πώς την άδεια. Τώρα μάλιστα που είναι γιορτές, μέρες αγάπης, θέλουμε να βρεθούμε με τους ανθρώπους μας. Δεν μας το επιτρέπουν ούτε μέσω επισκεπτηρίου. Ούτε ένα πιάτο φαγητό δεν μας επιτρέπουν να πάμε, ρούχα, έχει κοπεί κάθε είδους επικοινωνία. Οπως είναι αυτοί σε αδιέξοδο, έτσι είμαστε και εμείς. Είναι σαν να είμαστε και εμείς φυλακισμένοι μαζί τους. Μας τιμωρούν, μας στερούν τη χαρά της προσμονής, είναι σα να φυλακίζουν διπλάσιο και τριπλάσιο αριθμό ατόμων απ’ όσους είναι μέσα στις φυλακές. Περιμένουμε και δεν ξέρουμε τι περιμένουμε. Μας παίρνει η μπάλα όλους. Δεν είναι μόνοι τους σε αυτόν τον κόσμο, έχουν ανθρώπους έξω που τους περιμένουν, παιδιά, γονείς, συντρόφους» αναφέρει στο Documento η Σ.Ρ., σύζυγος κρατουμένου (τα στοιχεία της είναι στη διάθεση της εφημερίδας) και τονίζει ότι ο θεσμός της άδειας έχει σκοπό την ομαλή ένταξη των κρατουμένων στην κοινωνία, αλλά «αντί γι’ αυτό γινόμαστε μάρτυρες μιας περιθωριοποίησης και μιας κατάφωρης αδικίας», η οποία αναπόφευκτα θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα του σωφρονισμού.
«Είναι πάρα πολύ δύσκολο για όλους μας. Σίγουρα για εκείνους είναι πολύ χειρότερο λόγω των συνθηκών που επικρατούν μέσα στη φυλακή. Είμαστε απομακρυσμένοι ο ένας από τον άλλον. Η κατάσταση από όλες τις πλευρές είναι τραγική και από άποψη επικοινωνίας η απώλεια αυτή είναι πολύ σοβαρή. Η ψυχολογία τους είναι χάλια. Ενδεχομένως οι άνθρωποι να μην μπορούν πολλές φορές να αντεπεξέλθουν ούτε στην καθημερινότητά τους γιατί δεν υπάρχει κίνητρο πια. Οι άδειες ήταν κίνητρο. Τους έκοψαν τα φτερά. Τώρα δεν έχουν κάτι να περιμένουν. Η κατάσταση είναι λυπηρή. Είναι ξεχασμένοι. Είναι δύο φορές φυλακισμένοι. Σίγουρα είναι για κάποιο λόγο μέσα, αλλά όλα αυτά ήταν κεκτημένα δικαιώματα που τώρα τα καταστρατηγούν. Δεν έχουν κάτι να περιμένουν, είναι ό,τι πιο λυπηρό μπορεί να συμβεί. Τους απαγορεύουν να βάλουν στόχους» προσθέτει η Σ.Ρ. και συμπληρώνει αναφερόμενη στον νέο νόμο αλλά και στην προσχηματική διαχείριση της πανδημίας όσον αφορά τα σωφρονιστικά καταστήματα: «Και τώρα μειώσανε και τις μέρες των αδειών. Τι θα προλάβουν να πρωτοκάνουν; Ποιον να δουν; Βρισκόμαστε στην κατάσταση που βρισκόμαστε με την πανδημία και προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να αλλάξει τον θεσμό των αδειών; Αυτό ήταν το φλέγον ζήτημα; Οχι να βγουν αυτοί οι άνθρωποι; Να ανοίξουν τα επισκεπτήρια; Την ώρα μάλιστα που μπαινοβγαίνουν σωφρονιστικοί υπάλληλοι καθημερινά. Είναι δυνατόν να μη δίνεις άδεια στον κρατούμενο να βγει από τη φυλακή; Το καλοκαίρι έγινε χαμός με τον τουρισμό, ενώ εκείνοι μείνανε μέσα. Αλλά να ανοίγεις τα σύνορα και μάλιστα προς κράτη που ο κορονοϊός έκανε πάρτι;».
«Τους θεωρούν παρίες»
Ο τομεάρχης δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ Θεόφιλος Ξανθόπουλος κάνει λόγο για κυβερνητική ανεπάρκεια, παντελή έλλειψη σχεδίου σε σχέση με την πανδημία, ενώ αναφερόμενος στον θεσμό των αδειών και την περικοπή τους σημειώνει πως «είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα της κυβερνητικής ανεπάρκειας στο κομμάτι του σωφρονισμού. Η λογική του βλέποντας και κάνοντας έχει κοντά ποδάρια. Εδώ δεν υπήρχε ένα σχέδιο για το πώς θα διαχειριστούν τα ζητήματα του κορονοϊού, τον Σεπτέμβριο μάλιστα έγινε και η περίφημη δήλωση ότι το σωφρονιστικό σύστημα είναι θωρακισμένο από τον ιό».
Αναφερόμενος στο δόγμα «νόμος και τάξη» που διέπει την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ο Θ. Ξανθόπουλος υποστηρίζει ότι όλα αυτά συνθέτουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τους κρατούμενους:«Αυτά που ξέρετε τελείωσαν. Εδώ θα υπάρξει τάξη απόλυτη και κανείς δεν μπορεί να ασκήσει δικαιώματα χωρίς την άδεια/συναίνεση της πολιτικής προϊσταμένης».
Η ιδεοληψία του «νόμος και τάξη» στο σωφρονιστικό σύστημα αλλά και η μη ουσιαστική προστασία των έγκλειστων από την πανδημία συνθέτουν από κοινού, όπως λέει ο Θ. Ξανθόπουλος, «ένα εκρηκτικό άθροισμα».
«Θα έπρεπε να υπάρχει ένας προγραμματισμός, οι άνθρωποι που θα παίρνουν τις άδειές τους να υφίστανται το τεστ, άμα τη επάνοδο, να υπάρχουν χώροι στους οποίους θα έμεναν όσοι αντιμετώπιζαν συμπτώματα ή θα ήταν θετικοί στο διάστημα της καραντίνας, όλο αυτό το πρωτόκολλο που συνηθίζεται στους εκτός φυλακής. Η κυβέρνηση όμως αφενός δεν το έχει προγραμματίσει, ενδεχομένως να μην έχει περάσει από το μυαλό της, και αφετέρου δεν ασχολείται με αυτούς, τους θεωρεί παρίες. Αυτό έχει δημιουργήσει τα φαινόμενα που βιώνουν όλοι οι κρατούμενοι στις φυλακές. Είναι ενδεικτικό και το ότι οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι είναι οι πρώτοι που φωνάζουν ότι είναι ανάγκη η λειτουργία του θεσμού των αδειών. Γιατί ακριβώς εκτονώνεται η πίεση στις φυλακές, ηρεμούν οι κρατούμενοι, αποκαθίσταται μια κανονικότητα και υπάρχει για τη ζωή στη φυλακή μια ηρεμία. Αυτά όλα λοιπόν δεν μπορεί να τα υπηρετήσει η πολιτική της κυβέρνησης όσον αφορά το σωφρονιστικό σύστημα ακριβώς γιατί συνδυάζεται η ανικανότητα και η έλλειψη οργάνωσης με την ιδεοληψία του “εσάς θα σας συντρίψουμε γιατί είστε το εύκολο τμήμα της καταστολής” τονίζει κλείνοντας και υπενθυμίζει ότι στόχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι «τα ζητήματα του σωφρονισμού να αποτελέσουν αντικείμενο δημόσιας συζήτησης και διαβούλευσης»