Μαξιμαλισμός και καθυστερήσεις

Η 19η διοργάνωση της Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης γίνεται από 4 έως 7 Μαΐου με τιμώμενη την αμερικανική λογοτεχνία

Με καθυστερήσεις στην οργάνωση σηκώνει αυλαία η 19η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (4-7/5) τιμώντας την αμερικανική λογοτεχνία. Φέτος για πρώτη φορά η έκθεση επιστρέφει στην κανονική της μορφή, καθώς για δύο χρόνια πραγματοποιήθηκε Νοέμβριο (αντί για Μάιο), εξ ολοκλήρου ψηφιακά το 2020 και υβριδικά το 2021, λόγω των περιορισμών που επέβαλε η Covid-19.

Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου ΔΕΘ – Helexpo (τέσσερα κτίρια και 14 αίθουσες) και θα συμμετάσχουν επαγγελματίες του βιβλίου από 40 χώρες. Λαμβάνουν μέρος 600 εκθέτες, ενώ έχουν προγραμματιστεί σχεδόν 500 εκδηλώσεις με τη συμμετοχή 1.200 ομιλητών.

Μεγάλα αφιερώματα

Οι γνωστές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η έκθεση με τη χρηματοδότησή της, καθώς είθισται να καθυστερούν η έγκριση και η εκταμίευση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, προκάλεσαν καθυστέρηση και σε ό,τι αφορά τον προγραμματισμό του φιλόδοξου αφιερώματος στην αμερικανική λογοτεχνία. Οι διεθνώς καταξιωμένοι συγγραφείς τηρούν συνήθως αυστηρά χρονοδιαγράμματα, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να «κλείσουν» έγκαιρα τα μεγάλα ονόματα της αμερικανικής λογοτεχνίας, καθώς το συγκεκριμένο αφιέρωμα ανακοινώθηκε επισήμως από το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού (EIΠ) μόλις πριν από τέσσερις μήνες. Μεταξύ των Αμερικανών συγγραφέων που θα ταξιδέψουν στη Θεσσαλονίκη είναι οι Τζέιμς Γουντ (Αντίποδες), Κλερ Μεσούντ (Gutenberg), καθώς και οι προσκεκλημένοι του ΕΙΠ Νελ Ζινκ, Σάσκια Βόγκελ, Μεγκ Ρόσοφ και Ισμήνη Λαμπ.

Την οργάνωση του Αμερικανικού Περιπτέρου έχει αναλάβει το Ελληνο-Aμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο σε συνεργασία με την Επιτροπή Πολιτισμού του. Σε αυτό συμμετέχουν 22 εκδοτικοί οίκοι. Επίσης θα ταξιδέψουν στη Θεσσαλονίκη τρεις λογοτεχνικοί πράκτορες από ΗΠΑ λαμβάνοντας μέρος στο 1ο Πρόγραμμα Πρόσκλησης Επαγγελματιών του Βιβλίου που εγκαινιάζει φέτος η ΔΕΒΘ, με τη συμμετοχή 20 επαγγελματιών από 16 διαφορετικές χώρες του κόσμου (Αίγυπτος, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Εσθονία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Καναδάς, Μοζαμβίκη, Ουκρανία, Σουηδία, Τουρκία και Φινλανδία).

Στη 19η ΔΕΒΘ συμμετέχουν με εθνικά περίπτερα οι Βουλγαρία, Βοσνία, Γαλλία, Γερμανία, Γεωργία, ΗΠΑ, Ινδία, Ισραήλ, Κροατία, Κύπρος, Ρουμανία, Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, Σλοβακία, Τουρκία. Η Γαλλία συμμετέχει στην έκθεση με επτά συγγραφείς, μεταξύ των οποίων οι βραβευμένοι με Γκονκούρ Μακένζι Ορσέλ και Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ.

Η ΔΕΒΘ συνεργάζεται με τη European Union Prize for Literature (EUPL) και προσκαλεί βραβευμένους συγγραφείς από την Ελλάδα και την Ευρώπη. Συμμετέχουν οι συγγραφείς Τζαν Κάρσον (Ιρλανδία), Λάνα Μπάστασιτς (Βοσνία), Ιωάννα Παρβουλέσκου (Ρουμανία) και από την Ελλάδα οι Τάκης Καμπύλης, Νίκος Χρυσός, Κάλλια Παπαδάκη και Μάκης Τσίτας. Στο αφιέρωμα «Βαλκανικές φωνές» θα πάρουν μέρος ο υποψήφιος για το Μπούκερ 2023 Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ, η παρουσία του οποίου σηματοδοτεί την επιστροφή της Βουλγαρίας στη ΔΕΘΒ έπειτα από χρόνια, η Ρούμενα Μπουζάροφσκα (Βόρεια Μακεδονία), η Λάνα Μπάστασιτς (Βοσνία), η Ιλιέτ Αλίτσκα (Αλβανία) κ.ά.

Οι νεότεροι συγγραφείς

Η ΔΕΒΘ υποδέχεται και φέτος, για ένατη χρονιά, τους νεότερους συγγραφείς της χώρας. Η φετινή διοργάνωση του Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, σε επιμέλεια του ποιητή και εκδότη Γιώργου Αλισάνογλου, είναι αφιερωμένη στην ποίηση και συμμετέχουν οι Γεωργία Διάκου, Τρία Εψιλον, Αριάδνη Καλοκύρη, Bίκυ Κατσαρού, Ηλέκτρα Λαζάρ, Ιωάννα Λιούτσια, Μαρία Μαλαματή-Πετρίδου, Ακης Παραφέλας, Ελένη Σαμπάνη και Νίκος Φιλντίσης.

Δικό της χώρο θα έχει η Παιδική Γωνιά της ΔΕΒΘ, στην οποία συμμετέχουν 43 εκδοτικοί οίκοι και δέκα πολιτιστικοί φορείς, ενώ θα διοργανωθούν 129 εκδηλώσεις για παιδιά, εφήβους και εκπαιδευτικούς. Η Παιδική Γωνιά τιμά την ποίηση, ενώ εκεί θα πραγματοποιηθεί αφιέρωμα στον Αίσωπο σε συνεργασία με το Κέντρο Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών. Επίσης θα υπάρξουν και εκπαιδευτικά προγράμματα για τα δικαιώματα του παιδιού.

Για έβδομη χρονιά φέτος θα λάβει χώρα στο πλαίσιο της ΔΕΘΒ το Φεστιβάλ Μετάφρασης, με πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα, ενώ εγκαινιάζεται επίσης η δημιουργία μιας νέας διεθνούς επαγγελματικής ενότητας, το Rights Center (Κέντρο Δικαιωμάτων) με στόχο την αύξηση των λογοτεχνικών μεταφράσεων και την καλύτερη αξιοποίηση του μεταφραστικού προγράμματος GreekLit (μετάφραση ελληνικών βιβλίων στο εξωτερικό).

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα διεξαχθεί σειρά συζητήσεων και μια ημερίδα που θα εξετάσει το φαινόμενο της ανάπτυξης και άνθησης των λεσχών ανάγνωσης στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια.

Είναι μεγάλο το στοίχημα της φετινής διοργάνωσης, όχι μόνο σε ό,τι αφορά την τιμώμενη αμερικανική λογοτεχνία αλλά και τον τρόπο διεξαγωγής της έκθεσης. Ελπίζουμε με την πλήρη επιστροφή στον παραδοσιακό τρόπο διεξαγωγής της να αποφευχθούν οι αστοχίες της προηγούμενης φοράς, όπως οι διπλές κρατήσεις αιθουσών και η απουσία προγράμματος, και να αποτελέσει το πεδίο για γόνιμη ανταλλαγή ιδεών με στόχο την προώθηση του βιβλίου εντός και εκτός συνόρων.