Μια προσωπική κατάθεση ψυχής για τον συναθλητή και ιστορικό Παύλο Κουτουζή με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Τα μικρά της επανάστασης. Όσα δεν ξέραμε για το 1821 μέσα από 200 σύντομα κείμενα» (εκδόσεις Διόπτρα).
Ο ιδρώτας έτρεχε ποτάµι, η κούραση και ο πόνος από τα χτυπήµατα έκαναν τους µυς να τρέµουν, τα χέρια πρησµένα από τους επιδέσµους δυσκολεύονταν να βγουν από τα γάντια. Aλλη µια προπόνηση kick/Thai boxing είχε τελειώσει. Ο Παυλάρας είχε δώσει αλλά και είχε εισπράξει πόνο από τους υπόλοιπους που κάθε απόγευµα έδιναν το παρών στη σχολή πολεµικών τεχνών του Γιώργου Καρυωτάκη στον Ταύρο.
Ενας γνήσιος µαχητής της ζωής
Ηταν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν ένα ψηλό χοντρουλό αγόρι έµπαινε στη σχολή. Το παρουσιαστικό του δεν παρέπεµπε σε µπρατσωµένο αθληταρά. Οµως στα βαριά αθλήµατα η ψυχή παίζει κυρίαρχο ρόλο και ο Παυλάρας την είχε περίσσια. Γι’ αυτό στη µαχητική πορεία του στα ρινγκ έφτασε να µη βρίσκει αντίπαλο, αφού οι µπρατσωµένοι φοβόντουσαν τον Παυλάρα µε την κοιλίτσα. Να ήταν έµφυτη ή επίκτητη η µαχητικότητά του από τις χιλιάδες σελίδες ιστορικών βιβλίων που είχε µέχρι τότε διαβάσει; Ουδείς, ακόµη και ο ίδιος, µπορεί να απαντήσει σχετικά. Το σίγουρο είναι ότι σε κάθε προπόνηση, σε κάθε αγώνα ο Παυλάρας θύµιζε Νικηταρά. Ισως αυτό τον θρυλικό ήρωα της επανάστασης είχε στον νου του όταν αντάλλασσε χτυπήµατα. Οµως ο Παυλάρας είχε και κάτι άλλο από τότε. Ευρυµάθεια από τους τόνους βιβλίων που κατανάλωνε και εµπειρία αφού δούλευε για να µπορέσει να σπουδάσει. Eνας µαχητής της ζωής που σµίλευε µαχητικό χαρακτήρα µέσα από τις σκληρές προπονήσεις. «Μπορείς να πέσεις επτά φορές, αλλά οφείλεις σηκωθείς οκτώ» ήταν τα λόγια του δασκάλου Γιώργου Καρυωτάκη. Μια φράση που δεν έµενε µόνο µες στο ρινγκ, αλλά επεκτεινόταν σε κάθε πτυχή της ζωής…
Ο ευρυµαθής kick boxer και η παλιγγενεσία
Αυτή η ευρυµάθεια και η κοινωνική του εµπειρία τον έκαναν τον «σοφό» της σχολής. Μετά την προπόνηση άπαντες ζητούσαν τη γνώµη του επί παντός επιστητού. Ηταν ένας άλλος Παύλος µετά την προπόνηση, άφηνε τον ρόλο του Νικηταρά και έπιανε αυτόν του ευρυµαθούς Φαναριώτη. Πάντα τον έθελγε η Επανάσταση του 1821. Βαθιά θρησκευόµενος, ρουφούσε οποιαδήποτε πληροφορία είχε να κάνει µε την επανάσταση. Κάπου εκεί στις αρχές του 1994 εµφανίστηκε η αφεντοµουτσουνάρα µου στη σχολή. Ιδια σωµατική υποδοµή µε τον Παυλάρα µεν, χάος απροσµέτρητο στις ιδέες µας δε.
Ο ένας θρησκευόµενος, ο άλλος «αρνητής» που θεωρούσε τις θρησκείες «το όπιο του λαού». Ο ένας προσηλωµένος στο σύγχρονο kick/Thai boxing και ο άλλος διαπνεόµενος από τις παραδοσιακές αξίες του τάε κβον ντο. Ο ένας σπούδαζε θεολογία, ο άλλος πολιτικές επιστήµες. Ο ένας δούλευε σε δουλειές του ποδαριού για να σπουδάσει, η αφεντοµουτσουνάρα µου είχε επιλέξει την καριέρα και τις ταυτόχρονες σπουδές. Από την αρχή κολλήσαµε. Βλέπετε, το χάσµα ιδεών γεφυρωνόταν από το µαχητικό πνεύµα. Οταν οι άλλοι φοβόντουσαν τις µατωµένες γροθιές του Παυλάρα στην προπόνηση, εγώ τις αποζητούσα. Οταν οι άλλοι δεν ήθελαν να υποστούν τις συνέπειες των λακτισµάτων του τάε κβον ντο που εγώ πρέσβευα, εκείνος παρακαλούσε να σταθώ απέναντί του. Στόχος δεν ήταν η νίκη αλλά η εξέλιξη µέσα από τα προτερήµατα του αντιπάλου.
Από την άλλη, βιβλιοφάγος ο ένας βιβλιοφάγος και ο άλλος (έστω και µε διαφορετικά αναγνώσµατα). Ο Παυλάρας είχε βρει κάποιον να του πηγαίνει κόντρα µετά την προπόνηση µε επιχειρήµατα. Είχε πάψει να µονοπωλεί τις συζητήσεις. Ο ευρυµαθής kick boxer είχε να αντιµετωπίσει τον πολυµαθή taekwondoka µε τις αντίθετες και συγκρουσιακές απόψεις.
Τις περισσότερες φορές η σύγκρουση ήταν για την εθνική παλιγγενεσία, το µεγάλο πάθος του Παύλου. Κάποια στιγµή µου εκµυστηρεύτηκε ότι σκέφτεται να πάει για παπάς. Ευτυχώς µετά τη θεολογική τον κέρδισε η Ιστορία και εµείς κερδίσαµε έναν εξαίρετο ιστορικό. Eνας ιστορικός που τώρα µας χαρίζει το βιβλίο «Τα µικρά της επανάστασης». Οσο το διάβαζα διέκρινα πίσω από τις λέξεις τον Παυλάρα της δεκαετίας του 1990 το «µαχίµι» που δεν έπεφτε όσες και αν έτρωγε. Αυτό άλλωστε δεν πρέσβευαν στα µατωµένα χρόνια µέχρι την εθνική παλιγγενεσία (αλλά και µετά) όσοι πολέµησαν τότε; Το πρόβληµα είναι ότι και µετά την ανάγνωση του βιβλίου του το ερώτηµα δεν απαντήθηκε: είναι έµφυτη ή επίκτητη, σµιλευµένη στα ρινγκ και στο διάβασµα, η µαχητικότητα του Παυλάρα;
Οι αθέατες πτυχές της επανάστασης
Πολλές φορές για να εντρυφήσεις σε κάτι πρέπει να ξεφύγεις από τον στρωμένο δρόμο και να χαράξεις ένα άλλο μονοπάτι. Αυτό κάνει ο Παύλος Κουτουζής. Ξεφεύγει από τα καθιερωμένα ιστορικοπολιτικά γεγονότα και στρέφει το ενδιαφέρον στην κοινωνική ιστορία της επανάστασης. Μέσα από 200 αυτοτελή επεισόδια που ανατρέχουν στην προεπαναστατική, επαναστατική και μετεπαναστατική περίοδο βάζει τον αναγνώστη στην αθέατη ζωή όσων δεν πολεμούσαν, αλλά και αν πολεμούσαν ήταν οι μη αναγνωρίσιμοι «παίκτες». Ο Παύλος Κουτουζής με εύληπτη και παιγνιώδη γλώσσα δίνει βήμα ακόμη και στα γυναικόπαιδα, για να αφηγηθούν πόσο διαφορετικά βίωσαν τα χρόνια του Αγώνα. «Τα μικρά της επανάστασης επιχειρούν να αποστούν από τη στερεοτυπική ιστορική αφήγηση, να δώσουν έμφαση στο προσωπικό, το κοινωνικό, να συστήσουν τα πρόσωπα, τους ήρωες και τους αντιήρωες, να αφηγηθούν πράξεις τους, γνωστές και τελείως άγνωστες, όπως βιώθηκαν από τους ίδιους και τους συγχρόνους τους και όπως αποδόθηκαν από τις πηγές, να αναδείξουν νέες πτυχές, λεπτομέρειες, να μιλήσουν για τις ομάδες, τις γυναίκες, τα παιδιά και πόσο διαφορετικά έζησαν την επανάσταση» γράφει σε σημείωμά του ο συγγραφέας.
INF0
Το βιβλίο «Τα μικρά της επανάστασης. Όσα δεν ξέραμε για το 1821 μέσα από 200 σύντομα κείμενα» του Παύλου Κουτουζή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα