Κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά απομακρυσμένων και υποβαθμισμένων περιοχών
Από το καλοκαίρι και μέχρι τον Δεκέμβρη παιδιά που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας ή σε υποβαθμισμένες περιοχές των αστικών κέντρων ή ανήκουν σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες (μετανάστες, άτομα με αναπηρία κ.λπ.) συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Μαθήματα κινηματογραφικής εκπαίδευσης» που διοργανώνει το Νεανικό Πλάνο και τελεί υπό την αιγίδα και τη χρηματοδότηση του ΥΠΠΟΑ.
Αποτελούν μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος «Μαθήματα με φως στο σκοτάδι» εγκεκριμένο από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας. Το Νεανικό Πλάνο είναι ο μοναδικός πολιτιστικός και καλλιτεχνικός οργανισμός που λειτουργεί επί 27 συνεχή χρόνια στην Ελλάδα με αντικείμενο τη νεανική οπτικοακουστική επικοινωνία και έκφραση.
Από την Κρήτη και την Ηλεία έως τη Δράμα
Μέσα στο τελευταίο εξάμηνο πραγματοποιούνται εκπαιδευτικές κινηματογραφικές δράσεις για πάνω από 5.000 μαθητές. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν κινηματογραφικά εργαστήρια δημιουργίας ταινιών μικρού μήκους (μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και animation) από επαγγελματίες του κινηματογράφου, προβολές και αναλύσεις διεθνώς βραβευμένων ταινιών για τις οποίες έχουν δημιουργηθεί καινοτόμοι διαδραστικοί εκπαιδευτικοί οδηγοί. Οι ταινίες προέρχονται από τη μοναδική στο είδος της στην Ελλάδα Ταινιοθήκη του Νεανικού Πλάνου και ασχολούνται με θέματα που αφορούν τα παιδιά και τους νέους και τηρούν τις βασικές προϋποθέσεις που έχουν θεσπιστεί από τη UNICEF, την UNESCO και διεθνείς οργανισμούς για τον κινηματογράφο για παιδιά και νέους.
Η δράση έχει πάει σε σχολεία του νομού Ηλείας (Ανδρίτσαινα, Νεράιδα, Δίβρη), του νομού Χανίων (Φουρνές, Γλώσσα, Μάλεμε), του νομού Ευρυτανίας (κοινότητα Προυσού), στα Κύθηρα, στη Δράμα, στις Κυκλάδες (Τήνος). Μέσα στους επόμενους μήνες θα πραγματοποιηθούν κινηματογραφικές εκπαιδευτικές δράσεις στον νομό Τρικάλων (Πύλη, Στουρναραίικα, Ελάτη, Φιλύρα, Φήκη), στο Νεστόριο Καστοριάς, στον νομό Χαλκιδικής (Νέος Μαρμαράς) καθώς και σε οικονομικά υποβαθμισμένες αστικές περιοχές της Αττικής (κέντρο Αθήνας, Περιστέρι, Αιγάλεω, Αργυρούπολη, Κερατσίνι) κ.α.
Τα αποτελέσματά του πρώτου κύκλου θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια του 22ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους και της 19ης Camera Zizanio στον Πύργο Ηλείας (30/11 – 7/12) με την προβολή των οπτικοακουστικών δημιουργιών των παιδιών που συμμετείχαν στα εργαστήρια καθώς και με ομιλίες από τους συμμετέχοντες σκηνοθέτες και τους εξειδικευμένους συνεργάτες εκπαιδευτικούς που υλοποίησαν το πρόγραμμα. Ο δεύτερος κύκλος θα υλοποιηθεί τον Ιανουάριο με Ιούνιο του 2020.
Τα Τσιριγωτάκια που αγάπησαν το σινεμά
Ο σκηνοθέτης και μοντέρ Γιώργος Διδυμιώτης, υπεύθυνος για το κινηματογραφικό εργαστήριο στα Κύθηρα, περιγράφει πώς βίωσαν τα παιδιά το εργαστήριο.
«Στο εργαστήρι κινηματογράφου συμμετείχαν 27 Τσιριγωτάκια ηλικίας 9-13 χρόνων. Οι συναντήσεις με τους μικρούς κινηματογραφιστές έγιναν στον Ποταμό, ένα από τα κεφαλοχώρια του νησιού, όπου μαζεύτηκαν παιδιά και από γειτονικές περιοχές. Κάθε πρωί οι γονείς έφερναν τα πιτσιρίκια και τα αποχαιρετούσαν ευχόμενοι: “Καλές ταινίες”! Αρχικά κάναμε παιχνίδια και προβολές ώστε να γνωρίσουν τα κάδρα, τα πλάνα, τις σκηνές, την κάμερα, το μικρόφωνο, τα ακουστικά, το τρίποδο, το φως και τη σκιά. Την τρίτη μέρα έκαναν γύρισμα. Χωρίστηκαν σε ομάδες, διάλεξαν πρωταγωνιστή και του πήραν συνέντευξη για να φτιάξουν ένα μικρό ντοκιμαντέρ για τη ζωή του. Επρεπε να δουλέψουν ως ερευνητές, σεναριογράφοι, τεχνικοί και βεβαίως σκηνοθέτες. Αφού είδαμε το υλικό αποφασίστηκε ποια θα ήταν τα έξτρα υλικά που θα συνόδευαν τις συνεντεύξεις: φωτογραφίες, πλάνα από την καθημερινότητα στα Κύθηρα και οτιδήποτε άλλο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τα βίντεο έπρεπε να είναι έτοιμα την άλλη μέρα για να μπουν στο μοντάζ. Αυτό που έχει σημασία –και επισήμαναν και τα παιδιά– είναι ότι η κάθε ταινία μιλούσε για τη ζωή κάποιου έτσι όπως την έβλεπε ο δημιουργός, όχι ο πρωταγωνιστής. Κυρίως κατά τη διάρκεια του μοντάζ τα παιδιά διαπίστωσαν ότι εικόνα και ήχος περνούν από διάφορα στάδια επεξεργασίας και μέσω της σύνθεσης αλλάζουν μορφή. Ακριβώς όπως και οι εικόνες που βλέπουν στην τηλεόραση, το κινητό, το τάμπλετ κ.λπ. Είναι όλα επεξεργασμένα προϊόντα.
Μια άλλη πτυχή της διαδικασίας για την οποία τα παιδιά έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον ήταν το γύρισμα. Στόχος ήταν να περάσουν όλοι από όλα τα πόστα του μίνι κινηματογραφικού συνεργείου. Ο ήχος ήταν το πόστο που τελικά κέρδισε τις εντυπώσεις: “Ακούς ό,τι δεν μπορούν να ακούσουν οι άλλοι!” είπε η μικρή Μαριάνθη. Αυτό που με εντυπωσίασε ήταν η δυνατότητα οργάνωσης της ομάδας και ο καταμερισμός εργασίας που έκαναν. Δούλεψαν χωρίς εντάσεις και εγωισμούς. Καθένας είχε τον ρόλο του και λειτουργούσε ως κρίκος μιας αλυσίδας, με συνείδηση του ότι όλοι οι κρίκοι έχουν ίδιο μέγεθος και σημασία και μαζί σηκώνουν το βάρος της δουλειάς. Τα παιδιά περιμένουν –και απαιτούν– τη συνέχεια. Ηδη μου έχουν αποκαλύψει τα σχέδιά τους για μια ταινία μυθοπλασίας. Σε έναν τόπο όπως τα Κύθηρα, όπου διέξοδοι για τα παιδιά δεν υπάρχουν (ούτε κινηματογραφική αίθουσα), το να δίνεται η ευκαιρία να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν εκφράζοντας τις ιδέες τους, τις αγωνίες, τη χαρά, τη λύπη τους και εντέλει την άποψή τους για τον κόσμο είναι βασική ανάγκη. Γι’ αυτό το εργαστήρι είχε τέτοια μεγάλη συμμετοχή και ενθουσιώδεις συμμετέχοντες».
INFO Νεανικό Πλάνο
