H υπόθεση της κατασκευής της προβλήτας κρουαζιέρας στο λιμάνι του Πειραιά επανέρχεται στην επικαιρότητα με την επικαιροποίηση του αναθεωρημένου master plan του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς από την Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ), το Εργατικό Κέντρο Πειραιά (ΕΚΠ) και οι πρωτοβουλίες κατοίκων της Πειραϊκής μεθοδεύουν την αντίδρασή τους.
Μιλήσαμε με τη Μαρία Ζαχαρία, γενική γραμματέα του ΕΚΠ, για να δούμε τι σημαίνει για την περιοχή η υλοποίηση του master plan, τον ρόλο της κυβέρνησης στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της COSCO –υπενθυμίζουμε ότι η κυβέρνηση αντί να τηρήσει την ευρωπαϊκή οδηγία και να διασφαλίσει την αναγκαία συμμόρφωση της ΟΛΠ ΑΕ με τις αποφάσεις του ΣτΕ επιχειρεί να ανατρέψει τα αποτελέσματά τους νομοθετώντας αντίθετα και ψηφίζοντας εσπευσμένα νομοθετική διάταξη στην οποία ορίζεται ότι ΣΜΠΕ και master plan εγκρίνονται ταυτόχρονα με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα– και την οργάνωση της αντίδρασης στα καταστροφικά σχέδια για την ποιότητα της ζωής των κατοίκων του Πειραιά και της ευρύτερης περιοχής που απεργάζεται ο κινεζικός κολοσσός.
Νέο master plan Cosco/ΟΛΠ: Μια νέα κινεζική πόλη 770.000 τ.μ. με εξαώροφα κτίρια στη θαλάσσια όψη του Πειραιά από το Παλατάκι ως το Πέραμα και άλλο ένα ναυπηγείο στην καρδιά της θάλασσας της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας. Πόσο ευνοϊκή είναι αυτή η εξέλιξη για τον Πειραιά και για τη γύρω περιοχή;
Η εξέλιξη της δημιουργίας πολλών χιλιάδων επιπλέον τετραγωνικών μέτρων θα μεγεθύνει το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην πόλη και την περιβαλλοντική μόλυνση που προέρχεται κυρίως από τα πολύ μεγάλα καράβια, τα megaships της κρουαζιέρας, τα οποία φιλοδοξούν να φέρουν στην προβλήτα που θέλουν να φτιάξουν στην Πειραϊκή. Ωστόσο εντός λιμένος υπάρχουν ήδη έντεκα θέσεις, οι τρεις είναι για τα πολύ μεγάλα κρουαζιερόπλοια· άρα καταλαβαίνετε ότι το να φτιαχτεί η προβλήτα στην Πειραϊκή θα εξυπηρετούσε περισσότερο τους εργολάβους, οι οποίοι θα πάρουν τη χρηματοδότηση από την ΕΕ –μιας και το 95% της χρηματοδότησης προέρχεται από εκεί– παρά κάτι διαφορετικό.
Το δικαστήριο στο οποίο είχαν προσφύγει το Εργατικό Κέντρο Πειραιά και οι κάτοικοι αποφάσισε τελεσίδικα –γιατί είναι τελεσίδικες οι αποφάσεις του ΣτΕ– ότι έπρεπε να έχει προηγηθεί η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) της οποιαδήποτε Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Γιατί πρέπει να λάβει υπόψη της τα ήδη υπάρχοντα έργα που έχουν γίνει συνολικά στο λιμάνι, ώστε να βγει συμπέρασμα για το τι περιβαλλοντική μόλυνση έχει προκληθεί ήδη. Τι έκανε ο Οργανισμός Λιμένα Πειραιά (ΟΛΠ); Συνέταξε τη ΜΠΕ, την οποία μάλιστα κατέθεσε και εκπρόθεσμα σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν στους όρους παραχώρησης. Παρ’ όλα αυτά έγινε αποδεκτή και πέρασε παρανόμως από την ΕΣΑΛ –όπως αποφάνθηκε και το ΣτΕ– και γι’ αυτό ακυρώθηκαν οι άδειες. Ωστόσο εκείνο το συγκεκριμένο master plan προέβλεπε πολλά διαφορετικά έργα τα οποία μέχρι να γίνουν οι διαβουλεύσεις και να ψηφιστούν o ΟΛΠ –με την άδεια της εκάστοτε κυβέρνησης– τα προχωρούσε.
Έρχεται λοιπόν το ΣτΕ και λέει: «Αυτήν τη στιγμή έχεις ολοκληρώσει κάποια έργα. Μην κάνεις σαν να μην υπάρχουν, αφού τα έχεις ολοκληρώσει. Κάνε μου μια ΣΜΠΕ με το τι υπάρχει τώρα για να μπορούμε να δούμε τη φέρουσα ικανότητα – πρώτα από όλα της πόλης». Εάν δηλαδή αυτό περιβαλλοντικά μπορεί να το σηκώσει η περιοχή γιατί υπάρχει πολύ μεγάλη επιβάρυνση στην ευρύτερη περιφέρεια του Πειραιά. Έχουμε ήδη τα καζάνια, στο Ικόνιο τα κοντέινερ και τα αυτοκίνητα, αυτή όλη η περιβαλλοντική μόλυνση η οποία είναι στον αέρα έχει και τις συνέπειές της στα ύδατα. Η μελέτη αποδεικνύει ότι είναι μολυσμένα και υπάρχει επιβάρυνση του κυκλοφοριακού η οποία θα αυξηθεί κατά 65% όταν –και ΕΑΝ θα προσθέσω εγώ!– η προβλήτα της Πειραϊκής γίνει κάποια στιγμή. Κάποιοι δρόμοι θα είναι τόσο φορτωμένοι που δεν θα μπορείς να περάσεις. Υπάρχουν προτάσεις στο συμπληρωματικό κείμενο του ΟΛΠ, όπως για παράδειγμα να αντιστρέψει κάποιους δρόμους και να πηγαίνουν προς το Πασαλιμάνι. Αυτός που έγραψε τη μελέτη δεν ξέρω πού διδάχτηκε όσα διδάχτηκε. Πρέπει να πάψει αυτή η κοροϊδία, έχουμε αντίληψη. Η κυβέρνηση και ο ΟΛΠ δεν συντάσσονται με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Εμείς που έχουμε προσφύγει δεν πρόκειται να το ανεχτούμε. Θα γίνει αβίωτη η κατάσταση, δεν θα το αφήσουμε έτσι· ήδη αντιδρούν και άλλοι δήμαρχοι, όπως του Κερατσινίου – Δραπετσώνας και του Περάματος. Αντιθέτως, δεν έχουμε καμία αντίδραση από τον δήμαρχο Πειραιά ο οποίος δεν παρέστη καν στην τελευταία διαβούλευση της ΕΣΑΛ. Η εξουσία δίνει το πράσινο φως στην COSCO να προχωράει καταπατώντας τους νόμους της χώρας αλλά και τους κανόνες της ΕΕ. Ακόμη και τώρα στη διαβούλευση που έγινε προηγήθηκε η έγκριση από την ΕΣΑΛ χωρίς να έχει ζητηθεί η γνώμη της περιφέρειας και των δήμων.
Με ποιον τρόπο το κράτος εξυπηρετεί τον σχεδιασμό της COSCO;
Μόλις έξι επτά ημέρες από τη συνεδρίαση της ΕΣΑΛ έχει βγάλει προεδρικό διάταγμα για να παραχωρήσει τον χώρο προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο. Ούτε να ήταν το τσιφλίκι τους. Ένα οργανωμένο κράτος δεν μπορεί να λειτουργεί με αυτό τον τρόπο. Η περιφέρεια, τα κλιμάκια των τεχνικών –όχι εμείς οι κάτοικοι– έχουν επιβάλει πρόστιμο για τις περιβαλλοντικές παραβιάσεις της COSCO την ίδια στιγμή που το κράτος κλείνει τα μάτια και προχωράει παραβιάζοντας και όσα ορίζονται τόσο από το ΥΠΠΟΑ όσο και από την Εφορεία Αρχαιοτήτων για το τείχος στο Παλατάκι, για τα έργα με επιχωματώσεις που γίνονται δίπλα στο μνημείο. Μέχρι και αγώνες ταχύτητας έγιναν! Αναρωτιέμαι σε πιο σοβαρό κράτος γίνονται ανεκτά αυτά.
Μέχρι στιγμής η COSCO και σχεδιάζει και προχωράει και υλοποιεί χωρίς το κεντρικό κράτος να την ενοχλεί.
Η αγωνία της COSCO αφορά την αδειοδότηση της Προβλήτας 4. Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι θα μεθοδεύσει την υλοποίηση του project;
Η Προβλήτα 4 θα προσπορίσει επιπλέον κέρδη στην COSCO, όμως μην ξεχνάμε ότι η περιοχή που πρόκειται να γίνει, στον Δήμο Κερατσινίου, είναι ήδη πολύ επιβαρυμένη και κανονικά θα έπρεπε να συζητάμε για το πώς θα φύγουν από εκεί επιχειρήσεις, όχι να φέρουμε κι άλλες. Θα το πω όπως το σκέφτομαι: Eίναι σαν να υπάρχει μια συμμορία που δρα όπως θέλει, δεν ρωτάει κανέναν, δεν σέβεται τον νόμο. Στη ΣΜΠΕ που κατατέθηκε τώρα συμπληρωμένη προβλέπεται πως για την υλοποίηση των έργων θα προχωρήσουν ακόμη και απαλλοτριώσεις σε κατοικημένες περιοχές! Δεν αντιλαμβάνονται όλοι δημότες τους κινδύνους, ειδικά οι του Πειραιά, καθώς ακόμη δεν έχουν δει όπως στην Πειραϊκή να γίνονται βυθοκορήσεις κ.λπ. Στο Κερατσίνι και το Πέραμα το καταλαβαίνουν.
Ποια είναι η θέση του Εργατικού Κέντρου Πειραιά μπροστά στις νέες μεθοδεύσεις της COSCO;
Έχουμε βρεθεί απέναντι σε όλη αυτή την ιστορία εδώ και τρία χρόνια. Αυτό που κάναμε πρόσφατα είναι ότι η δικηγόρος μας κατέθεσε στη δημόσια διαβούλευση της περιφέρειας τις απόψεις του ΕΚΠ και ζητάμε –όχι να ξαναψηφιστεί– αλλά να μην εφαρμοστεί καν. Και θέτουμε περαιτέρω ζητήματα εργασιακά όχι μόνο στην προβλήτα των κοντέινερ που έγιναν απεργίες το προηγούμενο διάστημα, αλλά και στην προβλήτα κρουαζιέρας, όπου έχουμε συναδέλφους που δουλεύουν σε κάποια «μαγαζιά» που δανείζουν προσωπικό και δεν έχουν ούτε πού να κάνουν διάλειμμα ή να σταθούν σε ένα σκιερό μέρος. Έχουν σκεφτεί ότι θα δουλεύουμε σε συνθήκες Κίνας και δεν θα εφαρμόζεται η ελληνική νομοθεσία. Εμείς δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε.
Με ποιον τρόπο θα αντιδράσετε στα σχέδια της COSCO;
Ήδη κάναμε αυτό το υπόμνημα στην περιφέρεια και νομικά θα συνεχίσουμε να κινούμαστε όπως και πριν. Έχουμε τον Δεκέμβρη του 2022 το εξ αναβολής δικαστήριο της δεύτερης προσφυγής του ΕΚΠ με τους κατοίκους που είχε γίνει το 2021, όταν είχε εκδοθεί η περιβαλλοντική άδεια από το υπουργείο Περιβάλλοντος και είχαμε προσφύγει κατά αυτής. Και στρεφόμαστε κατά άλλων δύο σημείων: Πρώτον, όσον αφορά τις παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που έχουν γίνει σε αυτό το έργο και δεύτερον, όσον αφορά το Παλατάκι το οποίο αποδεδειγμένα ανήκει στον δήμο – κι ενώ ζητάμε από τον δήμο να διεκδικήσει την περιουσία του δεν το κάνει. Αντιθέτως o ΟΛΠ δέχεται να παραχωρήσει στον δήμο από τα 140 στρέμματα δέκα για γίνει παιδική χαρά. Αυτή η υπόθεση θα έπρεπε να έχει εκδικαστεί τον Μάιο αλλά ο ΟΛΠ ζήτησε αναβολή διότι είχε βγει η άλλη απόφαση του ΣτΕ, της πρώτης προσφυγής, και υποτίθεται ότι επειδή θα έφερναν τη ΜΠΕ, θα είχε λυθεί μέχρι τότε το ζήτημα. Τελικά έφεραν τη ΣΜΠΕ με τον τρόπο που ήθελαν, όχι όπως τους ζητήθηκε από το ΣτΕ, όχι στο σύνολο, αλλά με συμπληρώματα και μπαλώματα. Εμείς θα προσφύγουμε εκ νέου και δεν πρόκειται να συνεχίσει το έργο. Όσο και να θέλουν να το ξεκινήσουν, θα το ξαναβγάλουμε παράνομο.
Είστε ικανοποιημένοι με τα αποτελέσματα του αγώνα σας μέχρι σήμερα;
Βλέπετε ότι έχει ξεκινήσει από το 2020 η προσπάθειά της COSCO και έχουμε 2022 και το έργο δεν προχωράει γιατί με τις ενέργειές μας το έχουμε καθυστερήσει. Όσο και να υπερτερεί σε δύναμη εξουσίας η άλλη πλευρά, ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι η δύναμη είναι δική μας, των κατοίκων, των εργαζομένων και όταν αντιδρούμε μπορούμε να νικήσουμε. Εμείς δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω. Η άλλη πλευρά πρέπει να έρθει επιτέλους σε συνεννόηση με τους κατοίκους –που τη φιλοξενούν!– για να μπορέσουμε να συνυπάρξουμε αρμονικά.
