Έξι χρόνια μετά τη συνεργασία τους στο μνημειώδες «Insenso», η γνωστή ηθοποιός συνεργάζεται ξανά με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό
Σε ένα σχεδίασμα του «Α streetcar named desire» («Το τραμ με το όνομα “Πόθος”») ο Τένεσι Ουίλιαμς αναφέρει πως η ηρωίδα του Μπλανς Ντιμπουά είναι μελαχρινή. Βεβαίως αυτή η πληροφορία δεν έκαμψε τον αιφνιδιασμό της Μαρίας Ναυπλιώτου όταν ο Μιχαήλ Μαρμαρινός της πρότεινε να την υποδυθεί στη νέα του σκηνοθεσία για το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. «Εχει πάνω της στερεότυπα και προτού φτάσει σε μένα “φοράει” διάφορα. Ετσι, όταν ο Μιχαήλ Μαρμαρινός μου πρότεινε τον ρόλο χάρηκα πολύ, αν και εξεπλάγην». Και να που τώρα όχι μόνο συναντά το μοναχικό πλάσμα της Νέας Ορλεάνης, μα στο πρόσωπό της μοιάζει να ανακαλύπτει και δικά της κομμάτια. Αυτό ωστόσο εξηγείται: «Ολοι οι μεγάλοι ρόλοι έχουν κομμάτια μου και είναι αναγκαίο να τα ανακαλύπτω. Δεν ταυτίζομαι με τους ρόλους, αλλά σίγουρα υπάρχουν στιγμές που νιώθω ότι κουβαλάω κάποιον μαζί μου».
Θέλετε να ξεπεράσετε τα στερεότυπα που χαρακτηρίζουν την Μπλανς;
Θα ήταν προκλητικό να ισχυριστώ κάτι τέτοιο. Θέλω, ωστόσο, να βρεθώ πάνω στη σκηνή χωρίς ψυχικά εμπόδια.
Τι σας αφήνει το φορτίο ενός μεγάλου ρόλου κάθε φορά;
Οι συνεργασίες αφήνουν ίχνη και όχι οι ρόλοι. Οταν οι συνεργασίες δεν είναι παραγωγικές, οι ρόλοι μένουν σε εκκρεμότητα. Από την άλλη, αν δημιουργηθεί το σωστό πλαίσιο αισθάνεσαι καλλιτέχνης και όχι απλώς ότι κάνεις μια δουλειά για να βιοπορίζεσαι.
Πού εστιάζετε στον ρόλο της Μπλανς;
Η Μπλανς είναι το απομεινάρι ενός κόσμου που δεν θα επιβιώσει. Και εκεί έγκειται η τραγικότητά της: εκπροσωπεί κάτι ετοιμοθάνατο· εκείνους τους ανθρώπους που δεν μπορούν να αντισταθούν στις τρέχουσες κοινωνικές συνθήκες.
Η σημερινή κοινωνική κατάσταση γεννάει τέτοιους ανθρώπους;
Σε κάθε εποχή οι κοινωνίες παράγουν ανθρώπους που θα… κατασπαραχτούν. Βεβαίως, ανάλογα με την ποιότητα της αγάπης που έχει λάβει ο καθένας από εμάς μπορεί να δημιουργήσει ασπίδες.
Νιώσατε ποτέ ξένη στον κόσμο που σας περιβάλλει;
Πολλές φορές. Δεν είναι εύκολο να ανήκεις, να δημιουργείς πραγματικές σχέσεις. Το να είναι κανείς λειτουργικός δεν σημαίνει ότι είναι απόλυτα ενταγμένος στην κοινωνία. Κατά τον ίδιο τρόπο και εγώ έχω προσπαθήσει να δημιουργήσω διόδους απλώς για να υπάρξω.
Τι είδους διόδους;
Να επιστρέφω στον εαυτό μου και να του θυμίζω ότι ο πρωταγωνιστής είμαι εγώ. Οι άλλοι μπορεί να κάνουν προβολές πάνω μου και να με παρασύρουν να πιστέψω ότι είμαι όσα εκείνοι νομίζουν. Είναι δύσκολο να μείνεις συγκεντρωμένος στον εαυτό σου.
Τι συμβαίνει όταν συνειδητοποιείτε πως δεν σας αποδέχονται;
Είναι από τα πιο βάναυσα πράγματα που έχω νιώσει. Και ως συνέπεια δεν αποδέχομαι εγώ τον εαυτό μου.
Θα λέγατε ότι απολαμβάνετε αποδοχή στον χώρο της δουλειάς σας;
Δεν ξέρω αν έχω γίνει αποδεκτή από τον χώρο, αλλά το σίγουρο είναι ότι βρίσκομαι στη σκηνή από τα 15 μου χρόνια. Η ζωή εκεί πάνω μου δίδαξε πολλά. Στάθηκα όρθια σε καταστάσεις που ήταν ικανές να με διαλύσουν. Και αυτό με βοήθησε να κοιτάξω με αγάπη και αποδοχή τον εαυτό μου, γιατί καταλάβαινα ότι κέρδιζα κάθε φορά έναν αγώνα. Τώρα αν οι άλλοι με αποδέχονταν ή όχι… Ναι, παλιότερα με απασχολούσε, μα όχι πια. Και όχι επειδή είμαι υπεράνω της κριτικής –σε καμία περίπτωση–, αλλά γιατί κατάλαβα ότι αυτή είναι μια βαθιά πορεία και οποιοδήποτε σχόλιο δεν μπορεί να με εκτροχιάσει. Οσα κέρδισα ήταν πιο μεγάλα από την κοινή αποδοχή, ήταν η εσωτερική αποδοχή.
Υπήρξε εποχή που σας αναστάτωνε ένα αρνητικό σχόλιο;
Ναι, όταν ήμουν μικρότερη. Θυμάμαι στιγμές που έζησα μεγάλη στενοχώρια. Εννοείται πως και τώρα μια αρνητική κριτική δεν με ευχαριστεί – τουλάχιστον όμως δεν με καταρρακώνει.
Οσα χρόνια δουλεύετε στο θέατρο έχετε θέσει στόχους;
Οχι. Ωστόσο συνέβη εκείνο που οραματίστηκα όταν ξεκινούσα ως χορεύτρια: ήξερα πού ήθελα να είμαι. Με απασχολούσε να συνεργαστώ με συγκεκριμένους ανθρώπους.
Τι χώρο καταλαμβάνει το θέατρο στη ζωή σας πλέον;
Είναι η δουλειά μου – και δεν είναι εύκολη η ζωή του ηθοποιού, ειδικά στην Ελλάδα. Δεν μπορείς να κυοφορείς με τέτοια ταχύτητα και ευκολία ρόλους. Από την άλλη δεν ξέρω αν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς το θέατρο.
Το θέατρο είναι το πάθος σας;
Δεν αισθάνομαι ότι ζω για το θέατρο, μέσα ή έξω από το θέατρο.
Πώς τα πάτε με τα πάθη και τους πόθους σας;
Εχω κάνει δουλειά με τον εαυτό μου ώστε να βρίσκομαι σε μεγαλύτερη σύνδεση με τα αισθήματά μου.
Ακόμη και γι’ αυτά που αφήνετε πίσω;
Συνεχώς αφήνουμε κάτι πίσω: τον εαυτό μας, τα όνειρά μας, ανθρώπους που αγαπήσαμε, έρωτες που προδόθηκαν… Και όσο μεγαλώνουμε η οδύνη του αποχαιρετισμού είναι μεγαλύτερη.
Η αγάπη σάς έχει αποπροσανατολίσει από τον εαυτό σας;
Η αγάπη δεν μπορεί να μας απομακρύνει από τον εαυτό μας. Απεναντίας μας βοηθάει να τον ξαναβρούμε. Ο έρωτας είναι εκείνος που καταλύει τα όρια.
Γιατί;
Γιατί ο έρωτας δεν είναι συναίσθημα. Είναι ένα υπέροχο παιχνίδι της φύσης για να βρισκόμαστε κοντά με τους άλλους. Συναίσθημα είναι η αγάπη, γι’ αυτό και είναι τόσο σπάνια.
Και ο έρωτας σπάνιος δεν είναι;
Ο έρωτας είναι δύσκολος. Νομίζω ότι δεν υπάρχει δυσκολότερο πράγμα σε αυτήν τη ζωή από το να κάνεις μια ισότιμη συντροφική σχέση. Τα θέατρα και οι ρόλοι, τα πάνω και τα κάτω της δουλειάς… τίποτε δεν είναι πιο δύσκολο από τις ανθρώπινες σχέσεις.
Πού αναζητάτε τη μαγεία;
Στην αγάπη που μου προσφέρουν οι πολύτιμες σχέσεις που έχω δημιουργήσει. Γιατί είναι άνθρωποι που με αποδέχονται όπως είμαι και τους αποδέχομαι όπως είναι. Η μεγαλύτερη ευχή που μπορώ να κάνω είναι οι σχέσεις αυτές να μείνουν ζωντανές.
Φοβάστε τη μοναξιά;
Οι περισσότεροι τη φοβούνται, εγώ όχι. Εγώ την αγαπώ και τη χρειάζομαι. Το πρόβλημα αρχίζει όταν κανείς αποφασίσει να γίνει μοναχικός. Και εγώ καλλιεργώ τις σχέσεις μου.
Πιστεύετε στην καλοσύνη των ανθρώπων, όπως και η ηρωίδα σας;
Δεν έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στους ανθρώπους, γιατί ξέρω ότι είναι δύσκολο να υπερασπιστείς μια θέση ζωής χωρίς να μετακινηθείς από αυτή. Επιμένω όμως να έχω έναν χώρο για να με εκπλήσσουν οι άνθρωποι θετικά.
Τι είδους αντιστάσεις έχετε αναπτύξει;
Πλέον δεν είμαι διατεθειμένη να επιτρέψω σε κανέναν να μου στερήσει την απόλαυση σε ό,τι κάνω.
Το προσωπικό σας τραμ τι ετικέτα θέλετε να έχει;
Θα ήθελα να καταφέρω να δημιουργήσω ένα σπίτι μέσα μου για να επιστρέφω σε αυτό.
INFO
(«Το τραμ με το όνομα “Πόθος”»
Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός
Διανομή: Μαρία Ναυπλιώτου, Χάρης Φραγκούλης, Θεοδώρα Τζήμου
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά