Μαρία Κίτσου: «Το δώρο του έρωτα δεν εκτιμάται σήμερα» [Συνέντευξη]

Η Μαρία Κίτσου μιλά στην Αφροδίτη Ερμίδη για τον έρωτα με αφορμή την παράσταση «Θα ονειρεύεσαι πάλι μια καινούργια φορεσιά»

Η Μαρία Κίτσου μάς έχει συνηθίσει σε ρόλους που απαιτούν απόλυτο ψυχικό δόσιμο. Ένας από αυτούς είναι και της Ραλούς στην παράσταση «Θα ονειρεύεσαι πάλι μια καινούργια φορεσιά», η οποία βασίζεται στο πρώτο ποιητικό έργο του αθηναϊκού ρομαντισμού, τον «Οδοιπόρο» του Παναγιώτη Σούτσου, υπό τη σκηνοθετική ματιά της Ηλέκτρας Ελληνικιώτη.

Γιατί να ενδιαφέρει το κοινό σήμερα ένα ποίημα του ρομαντισμού, γραμμένο το 1831;

Από καταβολής κόσμου τα θέματα που απασχόλησαν τους ανθρώπους είναι πολύ συγκεκριμένα: ζωή, θάνατος, έρωτας, δημιουργία και εξουσία. Και θα παραμείνουν επίκαιρα έως τη συντέλεια του κόσμου. Το έμμετρο ποιητικό δράμα του Σούτσου –που εισήγαγε τον ρομαντισμό στην Ελλάδα και είναι το αριστούργημά του– μιλάει για έναν ανεκπλήρωτο, τραγικό έρωτα με μεγάλη μαεστρία και σύγχρονους όρους.

Τι πιο επίκαιρο και διαχρονικό από αυτό; Ολοι έχουμε ζήσει κάτι τέτοιο. Αν και γραμμένο το 1831, είναι πολύ πιο μπροστά από την εποχή του, ακόμη και ως προς τη σκιαγράφηση των χαρακτήρων με ψυχαναλυτικούς όρους που ανακαλύφθηκαν πολύ αργότερα. Η δική μας προσέγγιση είναι σύγχρονη. Είναι πολύ θελκτικό να γνωρίσει το κοινό αυτό το έργο –που δεν είναι ευρέως γνωστό– και να εκτιμήσει την αξία, την αλήθεια και την ειλικρίνειά του.

Η αγάπη για την πατρίδα, η πίστη, ο ανεκπλήρωτος έρωτας είναι θέματα που αναζητά ο «Οδοιπόρος». Πώς έχει αλλάξει το περιεχόμενο αυτών των εννοιών από τον 19ο ως τον 21ο αιώνα;

Όπως πάλευαν οι άνθρωποι και αναμετριόνταν τον 19ο αιώνα με αυτά τα μεγάλα ζητήματα, το ίδιο παλεύουμε κι εμείς. Σίγουρα, όμως, ύστερα από σχεδόν δύο αιώνες, κατά τη διάρκεια των οποίων συντελέστηκαν κοσμοϊστορικά γεγονότα που άλλαξαν τον ρου της Ιστορίας, έχουν ενδεχομένως διαστρεβλωθεί, απομυθοποιηθεί ή επαναπροσδιοριστεί.

Σήμερα παλεύουμε ανάμεσα στο μίσος και την αγάπη για μια πατρίδα που μας έχει διχάσει, πληγώσει, θυμώσει. Δοκιμάζεται περισσότερο από ποτέ η πίστη μας σε θεσμούς, αξίες, ανώτερα ιδεώδη αλλά και προς τους συνανθρώπους μας. Σήμερα δεν εκτιμάται όπως άλλοτε –και το λέω με ρομαντικούς όρους– το δώρο του έρωτα. Τον έχουμε αυτοματοποιήσει και εκχυδαΐσει. Βεβαίως σίγουρα υπάρχουν εξαιρέσεις και αυτές πρέπει να στηρίξουμε και να εμπιστευτούμε. Και να μην ξεχνάμε ότι στην εποχή μας πια έχει δημιουργηθεί περισσότερο από ποτέ η ανάγκη ανάληψης προσωπικής πρωτοβουλίας και ατομικής ευθύνης.

Φιλαρέτη Κομνηνού: «Οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να μένουν απομονωμένοι»

Για εσένα προσωπικά τι σημασία έχουν αυτές οι έννοιες;

Δηλώνω αθεράπευτα ρομαντική και θα εξηγηθώ. Αυτό που έχει σημασία για μένα είναι να μη χάσω την πίστη μου. Την πίστη μου στους ανθρώπους, στην αγάπη, την αλληλεγγύη, την ανάληψη προσωπικής πρωτοβουλίας, στον έρωτα, στην ομορφιά, την ανθρωπιά, τη θυσία, την καλοσύνη, στο έλεος, στην κατανόηση, στον αλληλοσεβασμό. Προς το παρόν θέλω να πιστεύω ότι τα έχω καταφέρει και δεν θα αφήσω κανέναν να μου το πάρει. Κι αυτό είναι καθημερινός αγώνας.

Eίναι η πρώτη φορά που συνεργάζεσαι με την Ηλέκτρα Ελληνικιώτη. Πώς λειτουργεί η συνύπαρξή σας;

Πολύ αρμονικά και δημιουργικά. Για μένα είναι πολύ σημαντικό να συνομιλώ μέσω της τέχνης με ανθρώπους της γενιάς μου και με νεότερους. Από την αρχή με την Ηλέκτρα είχαμε πολύ ωραία χημεία και πολύ ουσιαστική επικοινωνία. Ταιριάξαμε σε πολλά πράγματα. Από τη μέθοδο με την οποία μπαίνει και την ακολουθεί στη σκηνική πράξη και στις πρόβες μέχρι σε γούστα και αισθητικές αντιλήψεις. Εχει κερδίσει τον σεβασμό μου.

Μίλησέ μας για τον ρόλο σου.

Είναι καινούργια περιπέτεια. Η γνωριμία με έναν ακόμη ενδιαφέροντα και προκλητικό ρόλο ακριβώς γιατί είναι πολυσύνθετος. Η Ραλού είναι μια απελπισμένη, ερωτευμένη γυναίκα που βιώνει έναν απεγνωσμένο έρωτα με τρομερή σφοδρότητα, κάτι που οδηγεί στην καταστροφή της ίδιας και του αντικειμένου του πόθου της. Είναι χαρακτήρας με πολύ έντονα πάθη και παρορμήσεις, τα οποία δυστυχώς αποβαίνουν μοιραία και ολέθρια για την ίδια και τους γύρω της. Είναι μια γυναίκα που την εγκατέλειψε ο επίσης ερωτευμένος εραστής της, για να υπηρετήσει την πατρίδα και να πολεμήσει γι’ αυτήν.

Εκείνη το βιώνει ως εγκατάλειψη και προδοσία. Είναι σε πένθος γιατί πιστεύει ότι ο εραστής της πέθανε στον πόλεμο, χωρίς όμως αυτό να αλλάξει τα συναισθήματά της προς αυτόν. Μια γυναίκα που όταν μαθαίνει πως ο εραστής της τελικά ζει, εύχεται να ήταν νεκρός γιατί στη δραματική πλοκή προκύπτει μια τραγική παρεξήγηση, η οποία πυροδοτεί τη μανιασμένη εκδίκηση και όλα τα φλεγόμενα πάθη της ηρωίδας.

Εντοπίζεις ομοιότητες με εκείνη;

Ίσως στη σφοδρότητα των συναισθημάτων, την πλήρη αφοσίωση στον έρωτά της, τη σταθερότητα και την πίστη της.

Με ποια προσωπικά κριτήρια επιλέγεις τους ρόλους που θα υποδυθείς;

Όσο πιο δύσκολοι είναι οι χαρακτήρες, πιο συμπλεγματικοί, με βάθος, με αντιφάσεις τόσο πιο πολύ με ενδιαφέρουν και με προκαλούν. Επίσης σκέφτομαι σαν θεατής: «Θα με ενδιέφερε να δω αυτό το έργο, αυτόν το ρόλο;». Και ως ηθοποιός τι θα κέρδιζα από αυτόν; Τι αποσταγμένη γνώση θα μου άφηνε; Τι εμπειρίες και μαθήματα ζωής θα αποκόμιζα; Και επίσης πρέπει απαραίτητα να μην είναι βαρετό, γιατί δυστυχώς βαριέμαι πολύ εύκολα.

INFO 3 έως 28/10 στο Θέατρο Θησείον Τουρναβίτου 7, Ψυρρή

*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento στις 30-09-2018