Η συζήτηση με τη Μαρία Φαραντούρη πραγματοποιήθηκε μία μέρα πριν από την αναχώρησή της για τη Βρέμη της Γερμανίας, όπου θα τραγουδούσε Μίκη Θεοδωράκη μέσα στην κεντρική εκκλησία της πόλης. Αφορμή για την κουβέντα μας βέβαια ήταν μια άλλη επικείμενη συναυλία της: στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου. Αυτήν τη φορά η Φαραντούρη, της οποίας η φωνή είναι ταυτισμένη όσο καμία άλλη με την εργογραφία του Μίκη, θα παρουσιάσει ένα άγνωστο στο ευρύ κοινό έργο του με τίτλο «Ο επιζών». Πρόκειται για μια καντάτα («τραγούδι-ποταμός» σύμφωνα με τον δημιουργό) σε ποίηση Τάκη Σινόπουλου την οποία η Φαραντούρη συνήθιζε να τραγουδάει στο εξωτερικό, υπό τη διεύθυνση του Μίκη, την περίοδο της δικτατορίας. «Μίκης, αυτός ο γνωστός άγνωστος» ονομάστηκε το κονσέρτο που θα παρακολουθήσουμε. Ο λυρικός τραγουδιστής Τάσος Αποστόλου θα τραγουδήσει μαζί της αποσπάσματα από λιγότερο γνωστούς κύκλους τραγουδιών του σπουδαίου συνθέτη, όπως τα «Poetica», την «Οδύσσεια», τα «Asmata» και τις «Σερενάτες».
Είναι ακόμη πολύ νωπός ο θάνατος του Μίκη Θεοδωράκη. Πώς κουβαλάτε μέσα σας αυτή την απώλεια;
Ο Μίκης θα συνεχίσει να είναι παρών με το έργο του, το οποίο είναι διαχρονικό. Οπως συμβαίνει με κάθε μεγάλο συνθέτη, δεν αναφερόμαστε στην ημερομηνία θανάτου του αλλά στη δημιουργία που άφησε. Αυτή υπηρετούμε εμείς οι σύγχρονοι του σήμερα και του αύριο, αυτοί που θα έρθουν θα κληρονομήσουν το έργο, θα το μελετήσουν και θα το παρουσιάσουν με τον δικό τους τρόπο. Βέβαια είμαστε τυχεροί όσοι τον γνωρίσαμε από κοντά και ζήσαμε το πάθος, το ταλέντο και τις στιγμές της έμπνευσης και της μουσικής δημιουργίας του.
Τον Θεοδωράκη τον τραγουδάτε σταθερά εδώ και μισό αιώνα. Μετά τον θάνατό του έχετε μεγαλύτερη συγκινησιακή φόρτιση; Πώς νιώθετε για τη συναυλία που θα δούμε σε λίγες ημέρες;
Το Μέγαρο Μουσικής αποφάσισε, και πολύ σωστά, να αφιερώσει μια βραδιά στον Μίκη Θεοδωράκη. Είμαι σίγουρη ότι το ίδιο θα κάνει και τα επόμενα χρόνια, όπως κι άλλοι μουσικοί οργανισμοί με έργα όλων των Ελλήνων συνθετών. Συγκίνηση ασφαλώς θα υπάρχει, όχι μόνο γιατί είναι νωπή η μνήμη του Μίκη, αλλά γιατί τα ίδια τα τραγούδια του, οι μελωδίες του, μας αγγίζουν, αποπνέουν και μεταδίδουν μαζί με τη συγκίνηση τα πιο ωραία αισθήματα.
Εχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς θα ήταν η πορεία σας ως τραγουδίστριας στο ελληνικό και το διεθνές στερέωμα αν δεν συναντούσατε έφηβη ακόμη τον Μίκη Θεοδωράκη;
Κανείς δεν ξέρει. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι θα ήμουν αφιερωμένη στο τραγούδι γιατί αυτή ήταν η κλίση μου από πολύ μικρή. Πάντως είμαι ευτυχής που ήρθαν τα πράγματα όπως ήρθαν και με τον Μίκη και με τον Μάνο έζησα τα χρόνια της άνθησης του ελληνικού τραγουδιού. Σίγουρα είμαι ευτυχής γι’ αυτό.
Μιλήστε μου για το έργο «Ο επιζών» καθώς και για τα άλλα έργα που θα ακουστούν στη συναυλία.
Ο «Επιζών» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα ύστερα από μεγάλη επιτυχία που είχε στο εξωτερικό, τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς. Είναι ένα υπαρξιακό ποίημα του Τάκη Σινόπουλου που εκφράζει την αγωνία του ανθρώπου μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο, για την ταυτότητά του και την πορεία του από εκεί και πέρα. Ο Μίκης στην εξορία του στη Ζάτουνα ταυτίστηκε με αυτό και το μελοποίησε το 1969. Αποτελείται από τρία μουσικά μέρη κι είναι ένα τραγούδι-ποταμός, όπως το αποκαλούσε ο Μίκης, με κλασικό υπόβαθρο και πρωτότυπη μελωδία. Στο υπόλοιπο πρόγραμμα θα τραγουδήσουμε με τον εξαίρετο βαθύφωνο Τάσο Αποστόλου γνωστά αλλά και λιγότερο γνωστά τραγούδια από τους περισσότερους κύκλους τραγουδιών του Μίκη.
Θα ήθελα ένα σχόλιό σας για την πρόσφατη συναυλία του Ξαρχάκου που διοργάνωσε το ΚΚΕ. Είχε τεράστια επιτυχία.
Είμαι πολύ υπέρ και θέλω να πω μπράβο στο ΚΚΕ για την πρωτοβουλία του αυτή. Ο πολιτισμός, ιδιαίτερα το τραγούδι, ενώνει τον κόσμο. Ολα τα κόμματα θα έπρεπε να έχουν και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τα τραγούδια του Ξαρχάκου, του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι κι όλων των άλλων ανήκουν σε όλους μας, γιατί είναι τέχνη, είναι ένα σπουδαίο κομμάτι του σύγχρονου πολιτισμού μας. Αντικατοπτρίζουν την κοινωνία, την ιστορία, τα πάθη μας, τη χαρά, τον καημό, τα συναισθήματά μας. Το τραγούδι μιλάει στους ανθρώπους, είναι η κοινή μας γλώσσα πέρα κι από τα σύνορα. Τα κόμματα έχουν τόσα να τα χωρίζουν∙ ας τα ενώνουν ο πολιτισμός και τα τραγούδια μας που είναι ο κοινός μας πλούτος, η κοινή μας κληρονομιά.
