«Όλα ξεκίνησαν από μια μικρή ομάδα νέων μαμάδων που ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε πόσο δύσκολο (και επικίνδυνο) είναι να κυκλοφορείς με παιδικό καροτσάκι. Έπειτα καταλάβαμε πόσο δυσκολότερο είναι να κυκλοφορείς με αναπηρικό καροτσάκι, με μπαστούνι κ.λπ.» εξηγεί στο Hot Doc η κ. Ιατρού
«Τι να πρωτοπεί κανείς; Βγαίνεις να πας στο σχολείο, το σουπερμάρκετ, το πάρκο και κάθε διαδρομή γίνεται δρόμος μετ’ εμποδίων. Στενά πεζοδρόμια, γεμάτα κολόνες, δέντρα, κάδοι και μηχανάκια από τα οποία δεν χωρά όχι άνθρωπος αλλά ούτε γάτα. Κι όταν βρεις επιτέλους ένα φαρδύ, ωραίο
πεζοδρόμιο, ε, εκεί σίγουρα κάποιος θα έχει παρατάξει πραμάτειες ή τραπεζάκια ή θα έχει παρκάρει φαρδιά πλατιά την αμαξάρα του ή τη μηχανή του γιατί εκεί τον βόλεψε». Για την Ηλια Ιατρού η παραπάνω κουβέντα είχε επαναληφθεί αμέτρητες φορές σε συζητήσεις με άλλες μαμάδες σε πάρκα και παιδικές χαρές, με την ίδια πάντα κατάληξη: «Πρέπει επιτέλους κάτι να γίνει».
Στις αρχές του 2010 αποφάσισε μαζί με τις φίλες της μαμάδες να κάνουν οι ίδιες αυτό το «κάτι» αναλαμβάνοντας να δημιουργήσουν την ομάδα Μαμάδες στο Δρόμο με σκοπό να δημοσιοποιήσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι κινούνται πεζή στους δρόμους της Αθήνας, να διεκδικήσουν λύσεις, αλλά και τον… ζωτικό χώρο που τους ανήκει. «Ολα ξεκίνησαν από μια μικρή ομάδα νέων μαμάδων που ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε πόσο δύσκολο (και επικίνδυνο) είναι να κυκλοφορείς με παιδικό καροτσάκι. Επειτα καταλάβαμε πόσο δυσκολότερο είναι να κυκλοφορείς με αναπηρικό καροτσάκι, με μπαστούνι κ.λπ.» εξηγεί στο Hot Doc η κ. Ιατρού. Οπως σημειώνει, καθώς μεγάλωναν τα παιδιά τους, μεγάλωνε και η παρέα, με αποτέλεσμα σήμερα στις Μαμάδες να περιλαμβάνονται και μπαμπάδες, μερικές γιαγιάδες, ένας παππούς αλλά και άτομα χωρίς παιδιά.
«Στόχος μας είναι η ασφάλεια. Εννοείται πως πάνω απ’ όλα μας νοιάζει η ασφάλεια των παιδιών, τα οποία είναι και η πιο ευάλωτη ομάδα, αλλά αν είναι ασφαλή τα παιδιά, τότε θα είμαστε κι όλοι οι υπόλοιποι. Οταν τα παιδιά διδάσκονται την οδική ασφάλεια, αλλά μόλις βγουν από το σχολείο δεν μπορούν να εφαρμόσουν τίποτε απ’ όσα έμαθαν, βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα και, ξέρετε, είναι αμείλικτοι κριτές. Καταλαβαίνουν αμέσως πως τον ΚΟΚ όλοι τον ξέρουν αλλά κανείς δεν τον τηρεί. Οταν γίνουν οδηγοί θα κάνουν ακριβώς αυτό, με αποτέλεσμα να γίνουν επικίνδυνοι και για τον εαυτό τους και για τους άλλους» εξηγεί. Βασική πεποίθηση των μελών της ομάδας είναι πως για να αλλάξουν τα πράγματα πρέπει πρώτα να αλλάξει η νοοτροπία των ανθρώπων και γι’ αυτό κάνουν ό,τι περνάει μέσα από τα χέρια τους προκειμένου να ενημερώσουν τον κόσμο και να ευαισθητοποιήσουν για τα ζητήματα της ασφάλειας των πεζών.
ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ
«Αρθρογραφούμε στο μπλογκ, συμμετέχουμε σε συζητήσεις στο διαδίκτυο, σε σεμινάρια, σε συνέδρια, μιλάμε στα κανάλια, κάνουμε εισηγήσεις σε σχολεία, μοιράζουμε φυλλάδια, αφήνουμε σημειώματα ή αυτοκόλλητα στους οδηγούς που εξηγούν ότι εμποδίζουν, γράφουμε επιστολές και τηλεφωνούμε στις τοπικές μας αρχές για προβλήματα πρόσβασης στις γειτονιές μας. Ακόμη ενοχλούμε επιχειρήσεις που καταλαμβάνουν το πεζοδρόμιο, επικοινωνούμε με το ΣΑΤΑ για να συνετίσει τα μέλη του, καλούμε την Τροχαία ή τη Δημοτική Αστυνομία όταν εντοπίζουμε παραβάσεις» εξηγεί.
Οταν δε, ένα πρόβλημα χρονίζει χωρίς αντιμετώπιση, τότε οργανώνουν συγκεντρώσεις ή πορείες στο αντίστοιχο σημείο. «Καλούμε και τις τοπικές αρχές για να τους δείξουμε το πρόβλημα και να τις φιλοτιμήσουμε να το λύσουν. Εχουμε μιλήσει με τον ΟΑΣΑ, με την ελληνική αστυνομία, έχουμε φτάσει μέχρι τη Μόνιμη Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής Πάνω απ’ όλα δεν σταματάμε, δεν το βάζουμε κάτω. Επιμένουμε» συμπληρώνει η κ. Ιατρού.
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Σύμφωνα με την ίδια, λύσεις υπάρχουν πολλές. «Οι αλλαγές που χρειάζεται να δούμε θα μπορούσαν να επιταχυνθούν με τη διαφήμιση. Η οθόνη μπαίνει σε κάθε σπίτι με επιρροή που ο γραπτός λόγος δεν διαθέτει. Αν το κράτος ή τα κανάλια έσκυβαν πάνω στο πρόβλημα και ξεκινούσαν μια μακροπρόθεσμη εκστρατεία που θα έδειχνε τις πραγματικές συνέπειες της αντικοινωνικής οδικής συμπεριφοράς, θα βλέπαμε μια απότομη μείωση των τροχαίων, όπως έγινε στην Αυστραλία» αναφέρει.
Βέβαια, όπως εξηγεί, πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα οδηγούν σαν να τους ανήκει ο δρόμος. « Γι’ αυτούς χρειάζεται αστυνόμευση. Οσο όμως οι πιθανότητες να υποστούν οποιαδήποτε συνέπεια είναι αμελητέες, αυτοί οι οδηγοί θα συνεχίζουν να παρανομούν. Μια ισχυρή αστυνομική παρουσία, κάμερες και αποτελεσματικές ποινές (point-system, επανεκπαίδευση, κοινωνική εργασία κ.λπ.) θα υποχρεώσουν όσους δεν μπορούν να πάρουν το μήνυμα αλλιώς, να καταλάβουν ότι πρέπει ν’ αλλάξουν συμπεριφορά» δηλώνει.
«Το πιο δύσκολο όμως ν’ αλλάξει είναι τα μυαλά των υπευθύνων. Οι πολιτικοί μας κι όλος ο διοικητικός μηχανισμός είναι ακόμη καθηλωμένοι στην εποχή και τη νοοτροπία του αυτοκινήτου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αντιμετωπίζει τα τροχαία ως παγκόσμια επιδημία και οι δικοί μας υπουργοί Υγείας δεν έχουν ανακοινώσει ούτε καν την πρόθεση συνεργασίας με τα υπουργεία Περιβάλλοντος, Δημόσιας Τάξης και Μεταφορών για κοινή δράση πάνω στο πρόβλημα που, εκτός από ζωές, κοστίζει εκατομμύρια κάθε χρόνο σε νοσηλείες και αναπηρικές συντάξεις. Και, μολονότι κανονισμοί και προδιαγραφές υπάρχουν εδώ και χρόνια, οι δήμοι περιορίζονται ν’ αλλάζουν τις πλάκες των πεζοδρομίων, αντί να τα κάνουν προσβάσιμα» συμπληρώνει.
Η ίδια γνωρίζει πολύ καλά ότι έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους έως ότου ο ελεύθερος δημόσιος χώρος επιστρέψει με ασφάλεια στους πολίτες, ωστόσο, όπως καταλήγει, «ο δρόμος δεν μας τρομάζει. Αλλωστε είμαστε Μαμάδες στο Δρόμο».
Ο Δωδεκάλογος των Μαμάδων στο Δρόμο
1. Ως οδηγός, έχω δικαίωμα να κυκλοφορώ σε δρόμους που φτιάχτηκαν για αυτοκίνητα και μηχανές. Οι δρόμοι πληρώνονται από τους φόρους μου και απαιτώ να είναι ελεύθεροι από εμπόδια και ασφαλείς.
2. Ως πεζός, έχω δικαίωμα να κυκλοφορώ σε πεζοδρόμια και πεζόδρομους που φτιάχτηκαν για βάδισμα. Τα πεζοδρόμια πληρώνονται από τους φόρους μου και απαιτώ να είναι καλοφτιαγμένα κι ελεύθερα από εμπόδια, ώστε ποτέ να μην περπατώ στον δρόμο.
3. Ως γονιός, θέλω να βγω βόλτα με τα παιδιά μου. Απαιτώ πεζοδρόμια όπου θα μπορώ να περπατήσω με παιδικό καροτσάκι ή κρατώντας τα παιδιά μου από το χέρι.
4. Ως παιδί, θέλω οι γονείς μου να έχουν ποιότητα ζωής. Απαιτώ πεζοδρόμια που θα τους επιτρέπουν να κινηθούν με άνεση και αξιοπρέπεια στο ηλιοβασίλεμα της ζωής τους.
5. Ως συνάνθρωπος, ξέρω πως το 10% των Ελλήνων έχουν κάποιας μορφής αναπηρία. Απαιτώ υποδομές οι οποίες θα επιτρέπουν στους ανάπηρους συμπολίτες μου να κυκλοφορούν ανεμπόδιστοι.
6. Ως πολίτης, ξέρω πως το κράτος πρέπει να υπηρετεί τον πολίτη. Απαιτώ ελεγκτικά όργανα τα οποία θα προστατεύουν τη ζωή και την ασφάλειά μου, εντοπίζοντας έγκαιρα και περιορίζοντας αποτελεσματικά όσους δρουν με τρόπο που με θέτει σε κίνδυνο.
7. Ως θνητός, ξέρω πως κανείς μας δεν είναι αθάνατος. Απαιτώ συνολικό σχεδιασμό και μέτρα που θα προστατεύουν όλους τους χρήστες των δρόμων, για να αποτρέπονται τα τροχαία όσο είναι δυνατόν και να περιορίζονται οι συνέπειές τους αν συμβούν.
8. Ως άνθρωπος, ξέρω ότι η σωματική άσκηση προωθεί την υγεία. Απαιτώ υποδομές που θα μου επιτρέπουν να κάνω όσο το δυνατόν περισσότερες μετακινήσεις με τα πόδια ή με ποδήλατο.
9. Ως κάτοικος της Ελλάδας, ξέρω πως οι πόλεις μας δεν σχεδιάστηκαν έχοντας υπόψη το αυτοκίνητο και γι’ αυτό δεν το χωρούν. Απαιτώ την προώθηση εναλλακτικών μέσων μεταφοράς ώστε να μειωθεί ο κυκλοφοριακός φόρτος και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής όλων μας.
10. Ως κάτοικος του πλανήτη, ξέρω πως η ρύπανση απειλεί όχι μόνο τη υγεία μου, αλλά και το μέλλον της ανθρωπότητας. Απαιτώ την προώθηση οικολογικών μέσων μετακίνησης που δεν θα επιβαρύνουν το περιβάλλον και την υγεία μας.
11. Ως φορολογούμενος, ξέρω πως οι αλλαγές αυτές θα απαιτήσουν έξοδα, αλλά ξέρω επίσης ότι υπάρχουν οικονομικές και εφικτές λύσεις. Απαιτώ σταδιακή αλλά σταθερή εφαρμογή τους και καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρήματος.
12. Ως κληρονόμος μιας μακράς ιστορίας, ξέρω πως σταδιακά αλλαγές που κάποτε φαίνονταν απίθανες πραγματοποιούνται και μάλιστα μας φαίνονται φυσικές. Ξέρω πως οι μεγάλες αλλαγές χρειάζονται χρόνο, αλλά απαιτώ να ξεκινήσει άμεσα η χάραξη πολιτικής με όραμα, διορατικότητα και επιστημονικά τεκμηριωμένο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και θα υποστηρίξω εκείνους που θα την προτείνουν.
