Η πιθανότητα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως την πρωτεύουσα του Ισραήλ συναντά αντιστάσεις όχι μόνο στο εξωτερικό, αλλά και από πολλούς αμερικανούς αξιωματούχους και διπλωμάτες, που φοβούνται ότι μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε στο ξέσπασμα βίας.
Αυτή η απόφαση, που σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου Χόγκαν Γκίντλι αναβλήθηκε, θα αναιρούσε την πολιτική των ΗΠΑ για δεκαετίες, η οποία προέβλεπε ότι δεν θα πάρουν θέση για το τελικό καθεστώς της ιερής πόλης πριν οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι διαπραγματευθούν και αποφασίσουν από κοινού.
Αν ο Τραμπ προχωρήσει στην κίνηση αυτή, μπορεί να πυροδοτήσει διαδηλώσεις και βία από πλευράς Παλαιστινίων και μουσουλμάνων σε διεθνές επίπεδο. Στην περιοχή που οι εβραίοι αποκαλούν Όρος του Ναού και οι μουσουλμάνοι Χαράμ ας Σαρίφ βρίσκεται το τέμενος αλ Άκσα, που θεωρείται ο τρίτος πιο ιερός τόπος του ισλάμ, κι ένας αρχαίος εβραϊκός ναός που θεωρείται ο πιο ιερός τόπος του ιουδαϊσμού.
Το Ισραήλ κατέλαβε την ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου βρίσκεται η περιοχή, στον πόλεμο των Έξι Ημερών, το 1967. Όμως τα μουσουλμανικά τεμένη εκεί διαχειρίζεται ένας μουσουλμανικός θρησκευτικός οργανισμός.
Ένας ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος είπε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς την περασμένη εβδομάδα ότι ο Τραμπ θα κάνει την ανακοίνωση πως πλέον η Ουάσινγκτον θεωρεί την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του Ισραήλ την Τετάρτη. Όμως ο γαμπρός και σύμβουλος του Τραμπ, ο Τζάρεντ Κούσνερ, άφησε να εννοηθεί την Κυριακή ότι δεν έχει ακόμα λάβει οριστική απόφαση.
Στον Κούσνερ έχει ανατεθεί να επανεκκινήσει την ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων, η οποία βρίσκεται σε τέλμα εδώ και χρόνια, χωρίς μέχρι τώρα να έχει υπάρξει κάποια πρόοδος.
Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Γκίντλι τόνισε τη Δευτέρα σε δημοσιογράφους ότι «το ζήτημα δεν είναι το αν» η αμερικανική πρεσβεία θα μεταφερθεί από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, αλλά «το πότε». «Θα ανακοινώσουμε μια απόφαση μέσα στις επόμενες ημέρες», συμπλήρωσε.
Ο Τραμπ είχε εξαγγείλει ότι η πρεσβεία θα μεταφερόταν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας το 2016.
Σύμφωνα με πολλούς αμερικανούς αξιωματούχους, ο Τραμπ θα υπογράψει ξανά τη ρήτρα αναστολής της ισχύος του νόμου του 1995 που προέβλεπε τη μετεγκατάσταση της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, αλλά θα συνοδεύσει αυτή του την κίνηση με την εντολή προς τους συμβούλους του να αρχίσουν σχεδιασμούς για τη μεταφορά της, χωρίς να κάνει ακόμα σαφές πότε θα ορίσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Ωστόσο δύο αξιωματούχοι είπαν υπό τον όρο να μην κατονομαστούν ότι το σχέδιο να αναγνωριστεί η Ιερουσαλήμ ως η πρωτεύουσα του Ισραήλ συναντά σθεναρή αντίσταση στην αρμόδια διεύθυνση Υποθέσεων Εγγύς Αναστολής (Near Eastern Affairs bureau, NEA) του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Στελέχη της NEA και αμερικανοί πρεσβευτές που υπηρετούν στην περιοχή «εκφράζουν βαθιές ανησυχίες για αυτό», σημείωσε ο ένας αξιωματούχος, ο οποίος διευκρίνισε πως οι περισσότερες από τις ανησυχίες που εκφράστηκαν αφορούν την «ασφάλεια».
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρέπεμψε τις ερωτήσεις για το θέμα στον Λευκό Οίκο. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει τις ανησυχίες των αμερικανών διπλωματών.
Ένας άλλος αμερικανός αξιωματούχος επισήμανε ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών συγκλίνουν στο ότι η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως της ισραηλινής πρωτεύουσας από την Ουάσινγκτον υπάρχει κίνδυνος να πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις εναντίον του Ισραήλ και ενδεχομένως συμφερόντων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Σε διεθνές επίπεδο, ο πρεσβευτής της Σαουδικής Αραβίας στις ΗΠΑ Χαλίντ μπιν Σαλμάν εξέδωσε μια ανακοίνωση προειδοποιώντας εναντίον αυτής της κίνησης, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν τόνισε προσωπικά στον Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής τους συνδιάλεξης την «ανησυχία του», ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας Αϊμάν Σαφάντι προειδοποίησε εναντίον μιας τέτοιας απόφασης τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Ρεξ Τίλερσον, ενώ ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) στην αμερικανική πρωτεύουσα, ο Χουσάμ Ζομλότ, έκρινε πως αυτό θα έδινε το «φιλί του θανάτου» στη λύση δύο κρατών στο Μεσανατολικό και θα είχε «καταστροφικές συνέπειες». Περί «καταστροφής» έκανε λόγο τη Δευτέρα και η τουρκική κυβέρνηση.
Αυτές οι προειδοποιήσεις προστέθηκαν σε μια μακρά σειρά άλλων, ιδίως αυτή του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, για τον οποίο μια τέτοια κίνηση «θα κατέστρεφε την ειρηνευτική διαδικασία». Η Χαμάς εξήγγειλε μια «νέα Ιντιφάντα» σε περίπτωση που οι ΗΠΑ αποφασίσουν μονομερώς να ανακηρύξουν την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Για τον δεξιό εθνικιστή υπουργό Άμυνας του Ισραήλ Αβίγκντορ Λίμπερμαν, ο Τραμπ έχει «μια ιστορική ευκαιρία να αποκαταστήσει μια αδικία».
Αλλά για τον Ντάνιελ Μπέντζαμιν, έναν αμερικανό πρώην αξιωματούχο με αρμοδιότητα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, ο οποίος σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Ντάρτμουθ, ο Ντόναλντ Τραμπ «παίζει με τη φωτιά».
Και ο Μακρόν
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής του τη Δευτέρα με τον αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ στην «ανησυχία του για την πιθανότητα οι ΗΠΑ να αναγνωρίσουν μονομερώς την Ιερουσαλήμ ως την πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Ελιζέ.
Κατά τη διάρκεια της συνδιάλεξης αυτής, «ο Εμανουέλ Μακρόν υπενθύμισε ότι το ζήτημα του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ πρέπει να διευθετηθεί στο πλαίσιο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους, που θα έχουν στόχο τη δημιουργία δύο κρατών που θα ζουν πλάι-πλάι με ειρήνη και ασφάλεια και την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα», αναφέρει η ανακοίνωση που δημοσιοποίησε η προεδρία της Γαλλίας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ