«Μακάβριος χορός» – Τι τρομάζει τον Στίβεν Κινγκ;

«Μακάβριος χορός» – Τι τρομάζει τον Στίβεν Κινγκ;
AP Photo/Mark Lennihan

Τον Νοέμβριο του 1978 ο Στίβεν Κινγκ είχε ήδη εκδώσει πέντε βιβλία και δίδασκε δημιουργική γραφή και λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Μέιν. Όταν δεν μοχθούσε για τα προς το ζην, έκανε διορθώσεις στο χειρόγραφο της «Πύρινης οργής». Μια μέρα του τηλεφώνησε ο υπεύθυνος εκδόσεων με τον οποίο συνεργαζόταν για να του προτείνει κάτι. Πώς θα ήταν να κατέγραφε ο αναδυόμενος μετρ του τρόμου τον τρόπο που ο ίδιος βίωνε αυτό το συναίσθημα; Τι ήταν αυτό εν ολίγοις που μπορούσε να τρομάξει τον άνθρωπο που είχε γράψει την «Κάρι», το «Σάλεμς Λοτ» (μια νέα προσέγγιση του «Δράκουλα») και τη «Λάμψη»; Αυτά τα βιβλία δηλαδή που όποιος διάβασε ανυποψίαστος αναγκάστηκε να κοιμάται για βδομάδες με τα φώτα αναμμένα.

Κάπως έτσι προέκυψε το 1981 ο «Μακάβριος χορός» (εκδόσεις Κλειδάριθμος, μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος), η κατά Κινγκ ανατομία του τρόμου η οποία είναι χωρισμένη σε δέκα απολαυστικά κεφάλαια στα οποία συνδυάζεται η βιωματική γραφή (όπως έκανε λίγα χρόνια μετά στο «Περί συγγραφής») με την ειδική γνώση που ελάχιστοι κατέχουν σε τέτοιο εύρος και βάθος. Η πρώτη από τις δέκα ιστορίες τοποθετείται ένα απομεσήμερο του Οκτωβρίου του 1957 όταν ένιωσε ότι κάτι άλλαξε μέσα του βλέποντας την ταινία «Η Γη εναντίον των ιπτάμενων δίσκων», μία από τις δεκάδες b-movies της εποχής που διατηρούσαν ζεστή την ψυχροπολεμική έχθρα του μέσου Αμερικανού με τους Σοβιετικούς. Την περίοδο δηλαδή που βόλευε η θεωρία ότι το «κακό» θα ερχόταν απ’ έξω με στόχο να διαλύσει το αμερικανικό όνειρο, το οποίο είχε πυρήνα την «αγία» αμερικανική οικογένεια.

Ο Κινγκ μεγάλωσε μέσα στους κινηματογράφους, εξού και η γραφή του είναι άκρως κινηματογραφική αλλά και σε διαρκή συνομιλία με το σινεμά και τη λαϊκή κουλτούρα. Στο βιβλίο ωστόσο αναφέρονται με σεβασμό και αγάπη και οι προπάτορες του λογοτεχνικού είδους, στα βήματα των οποίων πάτησε ανοίγοντας με τη σειρά του νέους δρόμους για τις επόμενες γενιές. Ο «Δράκουλας» του Μπραμ Στόκερ, όπως γράφει, του φαίνεται αξιοθαύμαστο επίτευγμα επειδή εξανθρωπίζει την έννοια του εξωτερικού κακού. Ενδιαφέρουσα είναι η σύγκριση που κάνει ανάμεσα στον Στόκερ και τον Λάβκραφτ, παρατηρώντας ότι στο έργο του δεύτερου ο τρόμος έχει εντελώς διαφορετική υφή, καθώς το κακό παραμένει απόμακρο.

Μεταξύ όσων σημειώνει είναι και ότι οι ταινίες και τα μυθιστορήματα τρόμου κάθε δέκα με είκοσι χρόνια γίνονται ακόμη πιο δημοφιλή και η τάση αυτή συμπίπτει με τις περιόδους οικονομικής ύφεσης ή πολιτικής πίεσης. «Τα βιβλία και οι ταινίες δείχνουν σαν να αντανακλούν τούτες τις αιωρούμενες ανησυχίες (ελλείψη καλύτερου όρου) που συνοδεύουν τέτοιες σοβαρές αλλά όχι και μοιραίες αναστατώσεις. Τα έχουν πάει λιγότερο καλά σε περιόδους που ο αμερικανικός λαός έχει να αντιμετωπίσει τον πραγματικό τρόμο στη ζωή του» σημειώνει ο Κινγκ.

Τι συνιστά όμως μια καλή ιστορία τρόμου; Σύμφωνα με τον συγγραφέα είναι εκείνη που λειτουργεί σε συμβολικό επίπεδο. Μια ιστορία στην οποία έχει γίνει χρήση φανταστικών (ενίοτε υπερφυσικών) συμβάντων τα οποία δρουν καταλυτικά στην κατανόηση των μύχιων φόβων μας. Τέλος, όπως συμβαίνει με το αστείο, έτσι και με τον τρόμο λειτουργεί αυτό που δεν έχουμε ξανακούσει, που δεν έχουμε ξαναδεί, κάτι που μας ξαφνιάζει. «Αυτό που λειτουργεί τη μία φορά δεν θα λειτουργήσει ξανά», εξηγεί.

image description
Documento Newsletter