Η Αμαλία Βοναπάρτη, συγγενής του Ηλία Πετρόπουλου, μιλάει για τη Μαίρη Κουκουλέ που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 86 ετών.
«Γνώριζα τον Ηλία Πετρόπουλο από μωρό παιδί, γιατί ήταν ο αγαπημένος ξάδερφος της μητέρας μου. Μεγάλωσαν μαζί στη Θεσσαλονίκη κι όταν έγραψε την “Αυλή στην Ελλάδα” της τηλεφώνησε για να της πει ότι υπήρχε κι εκείνη μέσα σε μια φωτογραφία. Τη Μαίρη Κουκουλέ τη γνώρισα στην πρώτη επέτειο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ηταν πολύ ερωτευμένη με τον Ηλία, λίγο πριν φύγουν για το Παρίσι. Συμπτωματικά τούς πέτυχα και ακολουθήσαμε παρέα την πορεία. Ηταν τόσο χαρούμενοι κι οι δυο τους! Ειδικά η Μαίρη ήταν τρομερά προσηνής και γλυκιά με τους συγγενείς του συντρόφου της. Με τη “Νεοελληνική αθυροστομία”, το πιο γνωστό έργο της, ακολούθησε κατά κάποιο τρόπο τη μεθοδολογία του Πετρόπουλου.
Η Μαίρη ήταν ένα άτομο που είχε πολύ γερές βάσεις, έχοντας σπουδάσει Ιστορία και Αρχαιολογία. Ηξερε, με την παρουσία του Ηλία στη ζωή της αλλά και του βοηθού της, του Λέχμαν, ποια μέθοδο καταγραφής θα υιοθετούσε. Επαιξε ρόλο και το ότι ακολουθούσε τον Ηλία σε όλα του τα ταξίδια, ζούσε εκ των έσω την έρευνά του για τα νεκροταφεία λόγου χάρη ή τις κρήνες. Αυτός πάλι την παρακολουθούσε να κάνει “χαρτοκοπτική”, όπως έλεγε, να ψάχνει δηλαδή, να κόβει και να συνθέτει όλα όσα έβρισκε. Η μεγάλη έμπνευση για το δικό της έργο ήταν ο Ηλίας, αφού συνέχισε να γράφει μέχρι και τα τελευταία χρόνια, που εκείνος είχε φύγει από τη ζωή. Του στάθηκε απίστευτα στην αρρώστια του, με αποτέλεσμα να πουλήσει ένα ωραίο εξοχικό σπίτι στη Γαλλία, που είχαν, για να αντεπεξέλθει στα έξοδα της θεραπείας του.
Κάθε φορά που κανονίζαμε να βρεθούμε με τον Ηλία η Μαίρη δεν ήταν παρούσα, γιατί συνήθως ταξίδευε. Τον άφησε κάποια στιγμή και ήρθε στην Ελλάδα, γιατί αυτός βρισκόταν μονίμως στο Παρίσι. Μέχρι το τέλος της ζωής της πήγαινε συνέχεια στην Αστυπάλαια, όπου είχε ένα εξοχικό πάνω στη θάλασσα, το οποίο επίσης είχε προς πώληση. Κάθε χρόνο πήγαινε στην Αστυπάλαια μαζί με τον Γιάννη Κουκουλέ, τον πρώτο της σύντροφο – είχαν παραμείνει δυο καλοί φίλοι. Η Μαίρη διέθετε τρομερό χιούμορ και δεν ήταν καθόλου μελαγχολική. Αναπολούσε τις παρέες των νεανικών της χρόνων, την πνευματική ελίτ της νιότης της. Είχε κάνει σκοπό της ζωής της να διασώσει το έργο του Ηλία. Πριν από λίγο καιρό, που το περιοδικό “Μανδραγόρας” έκανε αφιέρωμα στον Ηλία Πετρόπουλο, εκείνη είχε καλέσει τους δικούς του ανθρώπους για να γράψουν, μεταξύ αυτών κι εμένα. Ο θάνατος του Ηλία την είχε ταράξει πολύ.
Οταν μου τηλεφώνησε το 2003 για να μου ανακοινώσει το μοιραίο, θύμωσε πολύ μαζί μου που δεν μπορούσα να πάω κοντά της, αλλά δεν γινόταν, καθώς ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων είχα αναλάβει την επιμέλεια τριών μουσείων. Δίκιο είχε, ακόμη κι εγώ είχα θυμώσει με τον εαυτό μου, αλλά ήταν αδύνατον. Ξαναβρεθήκαμε σε διάφορες εκδηλώσεις για το έργο του Ηλία, που διοργάνωνε η ίδια. Σ’ έναν θερινό κινηματογράφο, μάλιστα, είχε προβάλει ένα ταινιάκι με το σκόρπισμα της τέφρας του Ηλία στους παρισινούς υπονόμους. Θα τη θυμάμαι πάντα σαν ένα πολύ δοτικό και γλυκό άνθρωπο, με συγκροτημένη σκέψη και μεγάλη ελευθερία στις ιδέες της».