Λίγες λέξεις, μεγάλη ζημιά

Με μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου η κυβέρνηση νομοθέτησε ότι «οι καθοριζόμενοι στις πολεοδομικές μελέτες κοινόχρηστοι χώροι παραμένουν στη διοίκηση, διαχείριση και λειτουργία της Ελληνικό ΑΕ έως την παράδοσή τους στον Φορέα Διαχείρισης Κοινόχρηστων Χώρων». 

Τι σημαίνει αυτό; Σύμφωνα με τον νόμο, μόλις εγκριθεί η πολεοδομική μελέτη για το Ελληνικό θα πρέπει να παραδοθούν οι κοινόχρηστοι χώροι στον φορέα διαχείρισης, ένα ΝΠΙΔ το οποίο απαρτίζεται από εκπροσώπους των όμορων δήμων, ώστε να αρχίσουν οι εργασίες ανάπλασης και να αποδοθούν σε δημόσια χρήση. Με τη ρύθμιση αυτή οι κοινόχρηστοι χώροι παραμένουν στην Ελληνικό ΑΕ μέχρι η κυβέρνηση να νομοθετήσει ξανά και να παραδοθούν στον φορέα διαχείρισης. Αν αυτό δεν συμβεί, τότε οι κοινόχρηστοι χώροι θα περάσουν, μαζί με τις μετοχές της Ελληνικό ΑΕ, στην ιδιοκτήτρια εταιρεία. Εδώ να σημειώσουμε ότι ενώ θα μπορούσε να προβλεφθεί νέος χρόνος παράδοσης, αυτό δεν συμβαίνει, αλλά είναι στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης να νομοθετήσει ξανά. Οποτε θέλει. Αν θέλει.

Η επίσημη δικαιολογία είναι ότι οι εργασίες ανάπλασης που θα έκαναν οι δήμοι θα εμπόδιζαν τις οικοδομικές εργασίες του ιδιώτη. Κι εδώ έχουμε δύο προβλήματα που δημιουργούνται:

Πρώτον, στο σχέδιο που ορίζει τους κοινόχρηστους χώρους περιλαμβάνεται κι ο λόφος Αγίου Κοσμά, κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, μη δομήσιμος και με πρόβλεψη να γίνει επισκέψιμος για το κοινό. Είναι η πρώτη φορά που αρχαιολογικός χώρος περιέρχεται στην κυριότητα ιδιώτη. Εκτός του ότι κάτι τέτοιο καθιστά την ΠΝΠ αντισυνταγματική, αφού έρχεται σε αντίθεση με τον αρχαιολογικό νόμο, εγείρει και τεράστιο πολιτικό ζήτημα. Αν συνδυαστεί μάλιστα με τη δήλωση του Αδωνη Γεωργιάδη στη συζήτηση για τον αναπτυξιακό νόμο στη Βουλή ότι «αυτό το νομοσχέδιο λέει στους επενδυτές: κύριοι, ξεχάστε την παλιά Ελλάδα με την οποία ακούγατε ότι μόλις φτάσετε θα μπλέξετε με δικαστήρια, πολεοδομίες, αρχαιολογίες, γραφειοκρατίες» καταλαβαίνουμε ότι κάθε άλλο παρά στη διευκόλυνση των εργασιών στοχεύει. Εχουμε, λοιπόν, για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού κράτους μια κατ’ ουσία ιδιωτικοποίηση αρχαιολογικού χώρου. Παράξενο για μια κυβέρνηση που τιμά τόσο τον αρχαίο πολιτισμό και ετοιμάζει μεγάλη φιέστα για τα 2.500 χρόνια από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, δεν νομίζετε;

Δεύτερον, αν δεν υπάρχουν κοινόχρηστοι χώροι στην περιοχή του Ελληνικού, τότε θα έχουμε μια κλειστή, ιδιωτική πόλη. Μια πόλη που ούτε καν η αστυνομία δεν θα μπορεί να μπαίνει μέσα, αφού θα ανήκει σε ιδιωτική εταιρεία. Πάλι παράξενο για μια κυβέρνηση που έδωσε μάχη να καταργηθεί το πανεπιστημιακό άσυλο, δεν νομίζετε;

Η λογική αυτή δεν είναι καθόλου αθώα. Επιτίθεται ευθέως τόσο στον αρχαιολογικό νόμο και στους κανόνες που πρέπει να διέπουν τις επενδύσεις όσο και στην έννοια του κοινόχρηστου χώρου. Αποκτά δε μεγαλύτερη σημασία όταν έρχεται τόσο σύντομα μετά την προσπάθεια νομοθέτησης υπέρ της ιδιωτικοποίησης των αιγιαλών, νομοθέτημα που αποσύρθηκε εν μέσω γενικευμένων αντιδράσεων. Η αντιπολίτευση θα πρέπει να τοποθετηθεί με μεγάλη σαφήνεια και να μη δει το ζήτημα ως κάτι μικρό, τοπικό και με περιορισμένη σημασία, γιατί δεν είναι. Είναι κεντρικό ζήτημα, που χρειάζεται δυναμική αντίδραση. Επειδή πολλά μικρά κρύβουν μέσα τους μεγάλα. Και μπορεί να περνούν χωρίς αντίδραση από αδράνεια ή από έλλειψη κατανόησης της σημασίας τους, όμως αυτοί που τα δρομολογούν ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν.