Συνέντευξη στους Παναγιώτη Φρούντζο, Κωνσταντίνο Καϊμάκη
Μπορείτε να αναφέρετε τους λόγους για τους οποίους διεθνείς κινηµατογραφικές παραγωγές απέχουν από τη χώρα µας;
Αν µε ρωτούσατε έναν χρόνο πριν θα σας έλεγα ότι τα µεγαλύτερα εµπόδια είναι η έλλειψη οικονοµικών κινήτρων προς τους παραγωγούς. Οι ξένοι παραγωγοί απαιτούν οικονοµικά και φορολογικά κίνητρα («soft money», όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνται). Οι χώρες που δεν έχουν να προσφέρουν κίνητρα δεν µπαίνουν στον χάρτη παρά µόνο για πολύ ειδικές περιπτώσεις ή επιµέρους γυρίσµατα. Σήµερα αυτό έχει λυθεί. Το δικό µας κίνητρο επιδότησης της παραγωγής είναι καλύτερο από των περισσότερων χωρών του κόσµου, αλλά επιδιώκουµε να γίνουµε ακόµη πιο ανταγωνιστικοί.
Εποµένως έχουν ξεπεραστεί τα εµπόδια για να έρθουν µεγάλες παραγωγές στην Ελλάδα;
Είµαστε σε πολύ καλό δρόµο. Είµαι σίγουρος ότι η Ελλάδα θα γίνει σύντοµα ένας ισχυρός περιφερειακός παίχτης στον τοµέα της προσέλκυσης οπτικοακουστικών παραγωγών, ειδικά αν λύσουµε θέµατα γραφειοκρατίας και δώσουµε µάχη να µην πληγεί η αξιοπιστία µας ως ιδανικού τόπου γυρισµάτων. Το ζήτηµα δεν είναι µόνο να φέρεις µεγάλες ξένες παραγωγές αλλά κυρίως να φύγουν όλοι ικανοποιηµένοι, ώστε να ξανάρθουν ή να διαδώσουν πόσο καλή ήταν η εµπειρία τους να εργαστούν στην Ελλάδα. Το πρόβληµα της γραφειοκρατίας πρέπει να το σπάσουµε βουτώντας βαθιά, στα θεµέλιά του, στο δαιδαλώδες θεσµικό πλαίσιο και στους εκάστοτε γραφειοκρατικούς µανδαρίνους. Η καλή φήµη µιας χώρας ως προορισµού κινηµατογράφησης είναι ένα άυλο κεφάλαιο, το οποίο θα εξαργυρώνουµε συνεχώς.
Ερχονται αλλαγές στο θέµα της γραφειοκρατίας;
Εχουµε έρθει σε επαφή µε άλλα υπουργεία για να το λύσουµε και είµαστε σε καλό δρόµο. Για παράδειγµα, στο υπουργείο Εργασίας ο υφυπουργός Νάσος Ηλιόπουλος επεξεργάζεται ένα ειδικό εργόσηµο στο θέµα των βοηθητικών ηθοποιών και των κοµπάρσων. Η έλλειψη του εργόσηµου είναι κάτι που ταλαιπωρεί και σίγουρα αποθαρρύνει τους παραγωγούς, µε τροµερό χάσιµο χρόνου και υψηλό διοικητικό κόστος. Μια άλλη σηµαντική βοήθεια θα δωθεί πλέον από τo υπουργείο Πολιτισµού στο κοµµάτι που απλοποιεί τις διαδικασίες κινηµατογράφησης σε αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικά µνηµεία.
Σε ποια κατάσταση ήταν η οπτικοακουστική βιοµηχανία όταν την παραλάβατε;
Οταν αναλάβαµε καθήκοντα η βιοµηχανία αυτή –τα µίντια, ο κινηµατογράφος, η διαφήµιση, η τηλεόραση, τα βιντεοπαιχνίδια, όλο το πακέτο του creative industry δηλαδή– βρισκόταν στο χειρότερο σηµείο. Τώρα παρατηρούµε σηµάδια ανάπτυξης. Στον κινηµατογράφο και στην τηλεόραση για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια εµφανίζονται νέα επενδυτικά σχήµατα, νέες εταιρείες παραγωγής, υπάρχει µεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, χάρη και στις ενισχύσεις παραγωγής που θεσµοθετούµε. Αντίθετα, στον χώρο της έντυπης δηµοσιογραφίας συνεχίζουµε να έχουµε ασφυκτικές και µονοπωλιακές συνθήκες στον χώρο της διανοµής των εντύπων, µειωµένη απορρόφηση διαφηµιστικής δαπάνης, κακοπληρωµένους εργαζόµενους και επισφαλείς σχέσεις εργασίας. Και σε αυτό το πεδίο όµως σχεδιάζουµε δράσεις ενίσχυσης του Τύπου.
Πόσο δύσκολο είναι να πείσετε ξένους παραγωγούς να επενδύσουν στην Ελλάδα;
∆εν είναι δύσκολο, αλλά σίγουρα απαιτεί σοβαρότητα και επιµονή, την άσκηση ενιαίας εθνικής οπτικοακουστικής πολιτικής και πάνω από όλα την εµπέδωση µιας film-friendly culture σε όλους τους φορείς του δηµοσίου και τους δηµόσιους λειτουργούς. Πρέπει να καταλάβουµε όλοι ότι η ανάπτυξη της οπτικοακουστικής και δηµιουργικής βιοµηχανίας είναι απόλυτη προτεραιότητα γιατί δεν µεταφράζεται µόνο σε επενδύσεις, περισσότερους τουρίστες και νέες θέσεις εργασίας –τα οποία είναι απαραίτητα για την ευηµερία του τόπου– αλλά και γιατί ο βαθµός ανάπτυξης της οπτικοακουστικής βιοµηχανίας θα προσδιορίσει τη µελλοντική θέση και επιρροή της Ελλάδας στη διεθνή διπλωµατία, θα επηρεάσει τον απαιτούµενο ψηφιακό µετασχηµατισµό της ελληνικής οικονοµίας και θα συµβάλει στη διάσωση της ελληνικής γλώσσας και την προβολή του ελληνικού πολιτισµού.
Αυτήν τη στιγµή υπάρχει µεγάλο ενδιαφέρον από το εξωτερικό, αφού το cash rebate (επιστροφή επένδυσης) –που ήταν 25% και µέχρι 5 εκατοµµύρια– το κάναµε τον περασµένο µήνα 35% χωρίς όριο. Οι άνθρωποι του ΕΚΟΜΕ και του Κέντρου Κινηµατογράφου που έχουν συχνές επαφές µε παραγωγούς και δηµιουργούς από το εξωτερικό µπορούν να σας το επιβεβαιώσουν αυτό.
Εκτός του cash rebate τι άλλο περιλαµβάνει το σχέδιο ανάπτυξης της οπτικοακουστικής βιοµηχανίας;
Είναι αλήθεια ότι το cash rebate από µόνο του δεν αρκεί για να γίνουµε film-friendly χώρα. Προσπαθούµε να απαντήσουµε σε όλα τα προβλήµατα που υπάρχουν, όπως τα προβλήµατα ρευστότητας που αντιµετωπίζουν οι ελληνικές µικροµεσαίες επιχειρήσεις. Ετσι µε την καθοριστική συνδροµή του υπουργού Οικονοµίας και Ανάπτυξης Γιάννη ∆ραγασάκη πρόσφατα ανακοινώσαµε δύο νέες γραµµές πιστωτικής ρευστότητας µε τη µορφή εγγυοδοσίας δανείων από το ΕΤΕΑΝ και το ΤΕΠΗΧ ΙΙ, τα οποία θα είναι σε άµεση αξιοποίηση αρχές του 2019 ή τέλος του 2018. Πρόκειται για ένα νέο πρόγραµµα εγγυοδοσίας αρχικού ύψους 25 εκατοµµυρίων. Ουσιαστικά, το κράτος µέσω του ΕΤΕΑΝ µπαίνει εγγυητής για να πάρεις δάνειο και να ξεκινήσεις την οπτικοακουστική παραγωγή σου. Η παροχή εγγυοδοσίας συνδέεται µε το cash rebate.
Επίσης αυτή την εβδοµάδα ξεκίνησε το pre-marketing call για τη δηµιουργία του πρώτου επενδυτικού ταµείου για οπτικοακουστικές παραγωγές αποκλειστικά, από κινηµατογραφικές/τηλεοπτικές παραγωγές, animation, video games, µε τουλάχιστον 70 εκατοµµύρια ως αρχικό κεφάλαιο. To ταµείο θα βοηθήσει τους Ελληνες δηµιουργούς – παραγωγούς που έχουν ιδέες αλλά ενδεχοµένως όχι πολλά χρήµατα ή όσα χρήµατα χρειάζονται για να ολοκληρώσουν το έργο τους να βρίσκουν συνεπενδυτές και κανάλια διανοµής στις διεθνείς αγορές. Τα επόµενα βήµατά µας είναι η επιδότηση των υποδοµών. Γι’ αυτό τις εντάξαµε στον αναπτυξιακό νόµο που φτάνει στο 55% της επιδότησης αν είναι εκτός Αττικής. Εξετάζουµε επίσης το ενδεχόµενο ένταξης των υποδοµών οπτικοακουστικής παραγωγής σε ειδικό έργο του ΕΠΑΝΕΚ.
Εχετε εξαγγείλει περιφερειακά γραφεία, έτσι δεν είναι;
Ναι, πολύ σύντοµα θα βγει η διακύρηξη για τον τεχνικό σύµβουλο για τη δηµιουργία του δικτύου των film offices στις περιφέρειες και στους µεγάλους δήµους της χώρας. Πρόκειται για ένα έργο µε προϋπολογισµό 5 εκατοµµύρια ευρώ: το ΕΚΟΜΕ σε συνεργασία µε το ΕΚΚ, τα γραφεία Τύπου του εξωτερικού και τις περιφέρειες/δήµους θα προσφέρουν υπηρεσίες σε επενδυτές που ενδιαφέρονται να κάνουν γυρίσµατα στην Ελλάδα. Να συµπληρώσω επίσης ότι προχωράµε το έργο για τη δηµιουργία του εθνικού αποθετηρίου των οπτικοακουστικών αρχείων για τη διάσωση της εθνικής οπτικοακουστικής κληρονοµιάς. Τα αρχεία αυτά είναι διάσπαρτα από δω και κει. Τώρα δηµιουργούµε ένα κέντρο ψηφιοποίησης, κάτι σαν το βρετανικό BFI και το γαλλικό ΙΝΑ, που θα συµπεριλάβει όλα σε ένα ολοκληρωµένο ευρετήριο. Είναι κάτι που έλειπε και θα ανακοινωθεί εντός της επόµενης εβδοµάδας, µε προϋπολογισµό ύψους 10 εκατοµµυρίων ευρώ.
«Η ΕΡΤ είναι ένα κανάλι που έχει παραδιοίκηση και κυβερνάται από το παλιό καθεστώς». Δεν το λέμε εμείς αλλά ο Νίκος Φίλης…
Η ΝΔ έχει ιδεολογικό ζήτημα με την ΕΡΤ. Οι ενορχηστρωμένες επιθέσεις από τους αδιόρθωτους οπαδούς του «μαύρου» πέφτουν στο κενό. Η αξιοποίηση με δόλιο τρόπο δηλώσεων και απόψεων στελεχών της ΕΡΤ αλλά και του Νίκου Φίλη δεν πείθουν κανέναν. Η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή προοπτική της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Απόδειξη αυτού είναι ότι κάνουμε νέο ξεκίνημα και στη διοίκησή της.
Σχετικά με την προκήρυξη για τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες, νιώθετε δικαιωμένοι με τις επιλογές σας; Δεν παρακάμψατε το ΕΣΡ;
Αυτό είναι ένα τεράστιο ψέμα που έχει πάρει διαστάσεις αστικού μύθου. Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή. Νομίζω ήταν στις 22 ή 23 Ιουλίου του 2015 που βγήκε το νομοσχέδιο σε δημόσια διαβούλευση. Προκηρύσσονται εκλογές λίγο μετά και ξαναπάμε τέλος του Οκτώβρη στη Βουλή το νομοσχέδιο για να το ψηφίσουμε. Τι αναφέρεται σε αυτό το σχέδιο νόμου πενήντα δύο φορές; Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Ποιος κάνει τον διαγωνισμό; Το ΕΣΡ. Ποιος κάνει την ανάκληση των αδειών; To ΕΣΡ. Ποιος ελέγχει τους φακέλους; To ΕΣΡ. Πού είναι η παράκαμψη;
Μα δεν προκήρυξε τον διαγωνισμό το ΕΣΡ…
Ναι, αλλά γιατί; Επειδή δεν υπήρχε ΕΣΡ. Αρα τι πρέπει να κάνει ο νομοθέτης σε αυτή την περίπτωση; Να μην εφαρμοστούν οι συνταγματικές επιταγές και ο νόμος που ψηφίστηκε στη Βουλή των Ελλήνων; Να παραμείνουν σε καθεστώς ανομίας τα κανάλια στον αιώνα τον άπαντα; Αφού καταφέραμε να περάσουμε τον νόμο με πολύ μεγάλη ένταση κι αντίδραση αρχίζουν τα «ναι μεν αλλά». Δεν έχει σύνθεση το ΕΣΡ, η θητεία του έληξε κ.ο.κ. Κι εμείς λέμε: «Καλώς, ας εγκρίνουμε νέα ολομέλεια του ΕΣΡ για να προχωρήσουμε τη διαδικασία». Κάνει μεγάλη προσπάθεια ο Νίκος Βούτσης. Πάμε τρεις φορές στην ολομέλεια διάσκεψης προέδρων. Τίποτε. Εχουν στυλώσει κάποιοι τα πόδια για να μη γίνει ο διαγωνισμός. Τι έπρεπε να κάνουμε δηλαδή; Να μη γίνει ο διαγωνισμός γιατί έτσι βόλευε κάποιους; Εντέλει κάναμε αυτήν τη ρύθμιση και μόνο για την πρώτη φορά –και το τονίζω, μόνο για την πρώτη εφαρμογή του νόμου– θα διενεργούσαμε τον διαγωνισμό στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Αλλωστε το ΕΣΡ και το τελικό αποτέλεσμα μας δικαίωσαν. Ο διαγωνισμός του 2016 ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει. Ακόμη και σε συνθήκες πυρηνικού πολέμου.
Τη θέση της ΕΡΤ στο σημερινό τηλεοπτικό σκηνικό πώς την κρίνετε;
Εχουν γίνει πολύ θετικά βήματα. Με το υβριδικό κανάλι της αύξησε τα ποσοστά τηλεθέασης, έχει την καλύτερη ξένη μυθοπλασία, έχει δυναμώσει το αθλητικό προφίλ της με δεκάδες μεταδόσεις εγχώριων πρωταθλημάτων –και δεν μιλάω μόνο για τη Σούπερ Λίγκα, αλλά και για τα λεγόμενα μικρά αθλήματα– ενώ διαθέτει το πιο ποιοτικό πρόγραμμα από όλα τα κανάλια, το οποίο θα εμπλουτιστεί περισσότερο. Θεωρώ ότι έρχονται ακόμη καλύτερες μέρες για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση και η δημιουργία του τηλεοπτικού καναλιού Ert Sports και η δημιουργία των δύο νέων θυγατρικών που έχουμε ανακοινώσει θα φέρουν νέα αναπτυξιακή δυναμική στην ΕΡΤ και ευρύτερα στον χώρο της ελληνικής τηλεόρασης. Αλλωστε όλες οι μελέτες δείχνουν ότι όταν η δημόσια τηλεόραση γίνεται καλύτερη βελτιώνεται και ο χώρος της ιδιωτικής τηλεόρασης.
Χάσατε το Champions League, ενώ τα λεφτά που δόθηκαν για κάποια παιχνίδια του ελληνικού πρωταθλήματος είναι υπέρογκα.
Τα χρήματα για το Champions League πήγαιναν σε τσέπες ατζέντηδων του εξωτερικού ενώ αυτά των ελληνικών ομάδων μένουν εδώ, επιστρέφουν στο δημόσιο ως φόροι και εισφορές, δημιουργούν θέσεις εργασίας στον τόπο μας. Το πρωτάθλημα κινδύνευε σοβαρά να μην ξεκινήσει αν δεν υπήρχε λύση στο θέμα της τηλεοπτικής στέγης των ομάδων. Η ΕΡΤ δίνει πλέον ελεύθερη πρόσβαση στο ποδόσφαιρο σε κάθε πολίτη της χώρας μας αλλά και στην ομογένεια.
