«Δεν είμαι άγιος. Αλλά αν ρίξετε τον πρώτο πρόεδρο, θα συμπαρασύρετε τις γειτονικές χώρες και τα πάντα», δηλώνει ο Λευκορώσος ηγέτης υπό το βάρος των μαζικών κινητοποιήσεων και της απειλής ευρωπαϊκών κυρώσεων.
Μπορεί ο ηγέτης της Λευκορωσίας, Αλεξάντρ Λουκασένκο, να απέκλεισε το σενάριο επαναληπτικών προεδρικών εκλογών «μέχρι να τον σκοτώσουν», δήλωσε όμως πρόθυμος να παραδώσει την εξουσία κατόπιν δημοψηφίσματος. Η κίνησή του αυτή ερμηνεύεται ως προφανής απόπειρα κατευνασμού του κύματος μαζικών αντιδράσεων και απεργιών με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπος και θέτει τη μεγαλύτερη πρόκληση απέναντι στην εξουσία του τα τελευταία 26 χρόνια. Άλλωστε, το σύνθημα «Παραιτήσου» αρχίζει και γίνεται εξαιρετικά πιεστικό, αφού δεν περιορίζεται σε κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις, αλλά το απεργιακό κύμα απειλεί να παραλύσει τη χώρα.
Βεβαίως, η πρόταση του Λευκορώσου ηγέτη για δημοψήφισμα συνοδεύτηκε από την επίμονη διευκρίνιση ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθεί όσο η προεδρία του τελεί υπό πίεση από τους διαδηλωτές και την αντιπολίτευση – πολύ περισσότερο μετά τη δήλωση της αντιπολιτευόμενης πολιτικού που έχει φύγει στο εξωτερικό, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, ότι προτίθεται να ηγηθεί της χώρας.
Σε μια ένδειξη πάντως ότι γίνεται όλο και πιο ευάλωτος, ο Λουκασένκο ήρθε αντιμέτωπος με πλήθος απεργών και διαδηλωτών με αίτημα την παραίτησή του κατά τη διάρκεια ομιλίας του προς τους εργαζόμενους σε ένα από τα μεγάλα κρατικά βιομηχανικά εργοστάσια, που αποτελούσαν μέχρι τώρα το καύχημα του σοβιετικού στιλ οικονομικού μοντέλου του και σημαντική βάση υποστήριξής του. Η Ρωσία έχει δηλώσει πάντως πρόθυμη να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στη Λευκορωσία, στο πλαίσιο ενός συλλογικού στρατιωτικού συμφώνου, στην περίπτωση εξωτερικής απειλής, με δεδομένο ότι ο Λευκορώσος πρόεδρος αντιμετωπίζει την απειλή κυρώσεων από την ΕΕ μετά την αιματηρή καταστολή των διαμαρτυριών στη χώρα του.
Στο πλαίσιο ωστόσο των «παραχωρήσεων» από πλευράς του ο Λουκασένκο δήλωσε διατεθειμένος να προχωρήσει σε συνταγματικές τροποποιήσεις που θα θέσει σε δημοψήφισμα, προσθέτοντας: «θα παραδώσω τις συνταγματικές μου εξουσίες. Όχι όμως υπό πίεση ούτε εξαιτίας του δρόμου», σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Belta. «Ναι, δεν είμαι άγιος. Ξέρετε τη σκληρή μου πλευρά. Δεν είμαι αιώνιος. Αλλά αν ρίξετε τον πρώτο πρόεδρο, θα συμπαρασύρετε τις γειτονικές χώρες και τα πάντα», τόνισε.
Την ίδια ώρα, με βιντεοσκοπημένο μήνυμά της από τη Λιθουανία, η Τιχανόφσκαγια καλούσε τους αξιωματικούς επιβολής της ασφάλειας και του νόμου να αλλάξουν πλευρές, επισημαίνοντας ότι, αν το κάνουν τώρα, θα τους συγχωρεθούν παρελθούσες συμπεριφορές: «Είμαι έτοιμη να πάρω την ευθύνη και να ενεργήσω ως εθνική ηγέτις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου», δήλωσε η ίδια, σημειώνοντας ότι έχει ζωτική σημασία να αξιοποιηθεί στο έπακρο η ορμή που υπάρχει έπειτα από μια εβδομάδα κινητοποιήσεων. Η επικεφαλής της αντιπολίτευσης ζήτησε επίσης τη δημιουργία νομικού μηχανισμού που θα διασφαλίσει τη διεξαγωγή νέων, δίκαιων προεδρικών εκλογών.
Το βίντεο με το μήνυμά της δόθηκε στη δημοσιότητα την ώρα που το πρακτορείο ειδήσεων Interfax μετέδιδε ότι το προσωπικό του κρατικού δικτύου BT έχει κατέβει σε απεργία, μετά την παραίτηση δημοσίως την περασμένη εβδομάδα ορισμένων παρουσιαστών και μελών του προσωπικού σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους διαδηλωτές.
Το δίκτυο έδειχνε σήμερα το πρωί επαναλήψεις προτού μεταδώσει νέο δελτίο ειδήσεων. Βίντεο που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν ότι το BT έδειξε κάποια στιγμή πλάνα από ένα άδειο στούντιο με λευκούς καναπέδες έχοντας μουσική υπόκρουση. Το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει από ανεξάρτητη πηγή την πληροφορία αυτή, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί δυνατή η επικοινωνία για κάποιο σχόλιο με το δίκτυο.
Εν τω μεταξύ, το Tut.By μετέδωσε ότι εργαζόμενοι στην κρατική Μπελαρουσκάλι, μια από τις μεγαλύτερες μονάδες παραγωγής ποτάσας στον κόσμο και σημαντική πηγή εισοδήματος σε δολάρια για τη Λευκορωσία, απείλησαν να σταματήσουν την παραγωγή, απρόλο που η εταιρεία ανακοίνωσε ότι το εργοστάσιό της εξακολουθεί να λειτουργεί. Το κρίσιμο είναι όμως ότι οι μαζικές κινητοποιήσεις στη Λευκορωσία εξαπλώθηκαν σε τμήματα της κοινωνίας που συνήθως θεωρούνταν πιστά στον πρόεδρο, όπως εργάτες μεγάλων κρατικών εργοστασίων, δημοσιογράφοι κρατικών μέσων, ακόμα και αστυνομικοί και υποστήριξαν τους διαδηλωτές.
Όλα αυτά ενώ οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να στείλουν μήνυμα αλληλεγγύης στους διαδηλωτές στη Λευκορωσία κατά τη διάρκεια έκτακτης βιντεοδιάσκεψης που θα πραγματοποιήσουν την Τετάρτη, ενώ η Βρετανία ένωσε σήμερα κι αυτή τη φωνή της με μια σειρά από καταδίκες από δυτικές χώρες: «Ο κόσμος παρακολούθησε με φρίκη τη βία που χρησιμοποίησαν οι αρχές της Λευκορωσίας για να καταστείλουν τις ειρηνικές διαμαρτυρίες που ακολούθησαν αυτή τη δόλια προεδρική εκλογή», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντόμινικ Ράαμπ.
