«Όλοι στους δρόμους», φώναζε ο Λεοπόλδο Λόπες το πρωί της Τρίτης κάνοντας την εμφάνισή του στις λεωφόρους του Καράκας, μετά την απελευθέρωσή του από τον κατ’ οίκον περιορισμό, που βρισκόταν για να εκτίσει κάθειρξη 13 ετών.
Ο αμφιλεγόμενος ηγέτης της αντιπολίτευσης έκανε την επανεμφάνισή του, κοντά στην αεροπορική βάση Λα Καρλότα, στο πλευρό του Χουάν Γουαϊδό, του αυτόκλητου Προέδρου της χώρας. Ο Λόπες για λίγες ώρες βρήκε καταφύγιο στην πρεσβεία της Χιλής, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Λίλιαν Τιντόρι, για να καταφύγει έπειτα, μαζί με την κόρη τους, στην έδρα της ισπανικής διπλωματικής αποστολής στο Καράκας, σύμφωνα με τον Χιλιανό ΥΠΕΞ, Ροβέρτο Αμπουέρο.
Η επιστροφή του Λόπες, με έναν από τους εντυπωσιακότερους τρόπους στην πολιτική ιστορία της χώρας, δημιουργεί ενδεχομένως νέα δεδομένα στην πορεία της αντιπολίτευσης, σε μία στιγμή σημαντικής καμπής για όλη τη Βενεζουέλα.
Οικονομολόγος, με σπουδές στην Σχολή Διακυβέρνησης Τζον Φ. Κένεντι και μάστερ στη Δημόσια Πολιτική από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ στις ΗΠΑ, ο Λεοπόλδο Λόπες Μεντόσα, που γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1971 στο Καράκας, θρυλείται πως εξ απαλών ονύχων ανατράφηκε με απώτερο στόχο να έλθει μία ημέρα στην εξουσία της χώρας.
Ο Λόπες ανήκει σε εκείνη τη γενιά πολιτικών της Βενεζουέλας που ξεκίνησαν τη σταδιοδρομία τους ταυτόχρονα με την άνοδο στην εξουσία του Ούγο Τσάβες Φρίας στο γύρισμα του αιώνα. Το 2000, μαζί με τους Χούλιο Μπόρχες, Ενρίκε Καπρίλες, Κάρλος Οτάρις και άλλους νεαρούς πολιτικούς ίδρυσαν το κόμμα Πρώτα Δικαιοσύνη (Justicia Primero). Μία κεντρώα παράταξη, με επιρροές από τον χριστιανικό ουμανισμό, η οποία σε κάποια συγκυρία ταυτίσθηκε με τις ελπίδες της αντιπολίτευσης για ανανέωση του κομματικού πανοράματος και για μία αποτελεσματική αντιπολίτευση στον τσαβισμό.
Με την ώθηση του ρεύματος του JP, ο Λόπες κατάφερε μία άνετη νίκη στο Τσακάο, έναν από τους πλούσιους δήμους του Καράκας (με κατοίκους της μεγαλοαστικής τάξης) και ένα από τα προπύργια της αντιπολίτευσης. Η κατάκτηση αυτού του στρατηγικού χώρου εξουσίας εκτόξευσε τη φήμη του Λόπες σε πανεθνικό επίπεδο και η επιτυχία κάποιων από τα μέτρα του δημιούργησε γύρω του μία θετική άλω, που τον έφεραν σταδιακά να κερδίζει σε δημοφιλία στις δημοσκοπήσεις.
Τότε ο Λόπες άρχισε να παρεμβαίνει ενεργά και σε οργανωτικά και πολιτικά ζητήματα εντός του Justicia Politica, το οποίο εν τέλει στάθηκε πολύ μικρό για να χωρέσει τις φιλοδοξίες του. Το αποτέλεσμα ήταν η σύγκρουση με τον Μπόρχες το 2006 και το πρώτο σχίσμα στο εσωτερικό του. Η πολιτική του συνέχεια ταυτίσθηκε για βραχύ διάστημα με το κόμμα Μία Νέα Εποχή (Un Nuevo Tiempo), καταλήγοντας στο τέλος να οργανώνει τη δική του πολιτική παράταξη. Ήταν το τέλος της πρώτης δεκαετίας της διακυβέρνησης του Τσάβες, με εκλογές που ακόμη δεν αμφισβητούντο και με την αντιπολίτευση να διανύει μία περίοδο πολιτικής ξηρασίας.
Ο Λόπες τότε αποδύθηκε σε μία υπομονετική εκστρατεία στρατολόγησης στον στόχο του μίας σειράς ηγετικών στελεχών του συνδικαλισμού και των κοινωνικών κινημάτων, όπως και γνωστούς επαγγελματίες και, προπαντός, φοιτητικά στελέχη της επονομαζόμενης γενιάς του 2007. Μέσα από αυτό το κίνημα γεννήθηκε η αιχμή της αντιπολίτευσης στον Τσαβισμό και αναδείχθηκαν πρόσωπα όπως ο Φρέντι Γκεβάρα, ο Δαβίδ Σμολάνσκι, οι Χουάν Αντρές Μεχία και Μανουέλα Μπολίβαρ.
Μέσα από αυτές τις διεργασίες, γεννήθηκε το 2009 η Λαϊκή Βούληση (Voluntad Popular), παράταξη της οποία ηγείτο ο ίδιος ο Λόπες και στην οποία προσέδωσε –παρά τις προσωπικές καταβολές του, από πλούσια και συντηρητική οικογένεια—έναν χαρακτήρα σοσιαλδημοκρατικό, ως μία πιο αποτελεσματική ταυτότητα απέναντι στην τσαβική ιδεολογία. Γύρω από την παράταξή του συσπειρώθηκαν τα πιο δραστήρια και μαχητικά νεαρά στελέχη της αντιπολίτευσης.
Η κοινωνική θέση και τα οικονομικά συμφέροντα των γονιών του, Λεπόλδο Λόπες και Αντονιέτα Μεντόσα, πάντοτε δημιουργούσαν ερωτηματικά και αμφιλεγόμενες κριτικές για τους αληθινούς στόχους του γόνου τους. Η σύζυγός του Λίλιαν Τιντόρι στα νιάτα της ήταν αθλήτρια και κατόπιν ραδιοφωνική παραγωγός. Με τον Λόπες απέκτησαν τρία παιδιά, και στη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας και η ίδια μεταμορφώθηκε από δημόσιο πρόσωπο σε προασπίστρια των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αφιερώνοντας τη δράση της στην αποφυλάκιση του συζύγου της και άλλων πολιτικών κρατουμένων στη Βενεζουέλα.
Μολονότι έχαιρε πάντα μεγάλης δημοφιλίας, ο Λόπες τρέφει και πολλές αντιπάθειες μέσα στις τάξεις της αντιπολίτευσης, καθώς του προσάπτουν την υπερβολή στις φιλοδοξίες του και τον υπέρμετρο ατομισμό του, κάτι που έγινε ιδιαίτερα φανερό στις μαζικές διαδηλώσεις του 2014 (που του στοίχισαν και τη φυλάκιση), οι οποίες οδήγησαν τον Νικολάς Μαδούρο να οργανώσει το δημοψήφισμα που επιβεβαίωσε την θέση του στην προεδρία.
Παρά τις κατηγορίες ότι μποϊκοτάρει συστηματικά τις προσπάθειες της αντιπολίτευσης να ενωθεί και να οργανώσει συγκροτημένα πολιτικές για μία δημοκρατική αντιπολίτευση, το κόμμα του, η Λαϊκή Βούληση, έχει καταστεί ρυθμιστικός παράγοντας για κάθε πολιτική διαδικασία στους κόλπους της αντιπολίτευσης. Ο εξισορροπιστικός του αυτός ρόλος στην αντιπολίτευση αποδείχθηκε με την απόφαση να ηγηθεί ο Χουάν Γουαϊδό.
Η προσωπικότητα του Λόπες είναι φυσικό πως είναι ιδιαίτερα αντιπαθής στους κόλπους του Τσαβισμού, που προσπαθεί σε κάθε περίσταση να του επιτεθεί. Οι αντίπαλοί του προσπάθησαν, πριν τη φυλάκισή του για τη συμμετοχή του στις διαδηλώσεις για την ανατροπή του Μαδούρο, να τον εμπλέξουν σε σκάνδαλα διαφθοράς και του απαγόρευσαν να διεκδικήσει τη δημαρχία της πρωτεύουσας Καράκας το 2008, όταν όλες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν πως θα κυριαρχήσει.
Κατά την κράτησή του στις στρατιωτικές φυλακές του Ράμο Βέρδε, ο Λόπες τήρησε στάση ανυπακοής, που πυροδότησε την εχθρική μεταχείρισή του από τους δεσμοφύλακές του. Πριν τρία χρόνια, η ποινή του μετατράπηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό, με αποτέλεσμα η πολεμική γύρω από το όνομά του να καταλαγιάσει κάπως. Μέχρι όμως την περασμένη Τρίτη.
ΑΠΕ-ΜΠΕ / El Pais / El Publico
