«Λαβύρινθος» το… μυαλό του Τιμ Μπάρτον

«Λαβύρινθος» το… μυαλό του Τιμ Μπάρτον

Στην έκθεση του Αμερικανού σκηνοθέτη οι επισκέπτες ακολουθούν 300 μονοπάτια και πολλές φορές έχουν να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο πόρτες για να βρεθούν στον κόσμο της αγαπημένης ταινίας τους

Ο Τιμ Μπάρτον γεννήθηκε και πέρασε τα δύσκολα παιδικά του χρόνια στο Μπέρμπανκ στην Καλιφόρνια, ένα μάλλον πληκτικό προάστιο, το οποίο, όπως αποδείχτηκε στην πορεία, αποτέλεσε και τη μεγαλύτερη πηγή έμπνευσής του. Οπως ο ίδιος έχει πει: «Το Μπέρμπανκ δεν είχε μουσεία. Ετσι σκότωνα την ώρα μου με θρίλερ στον κινηματογράφο, έβλεπα τηλεόραση, ζωγράφιζα και πήγαινα να παίξω στο τοπικό νεκροταφείο. Οταν αργότερα άρχισα να πηγαίνω στα μουσεία βρήκα ότι έχουν πολλές ομοιότητες με τα νεκροταφεία. Δεν εννοώ κάτι μακάβριο, αλλά την ήσυχη, εσωστρεφή ατμόσφαιρα όπου καραδοκούν η ένταση, το μυστήριο και η ανακάλυψη».

Αυτό και το επίσης αφιλόξενο οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγάλωσε οδήγησαν το μοναχικό αγόρι στην κατασκευή όλων αυτών των φανταστικών φίλων που έκτοτε τον συντροφεύουν μια ζωή. «Οι ταινίες μου είναι μια ακριβή θεραπεία για μένα. Μέχρι να αρχίσω να σκηνοθετώ μετά βίας μιλούσα. Ο “Ψαλιδοχέρης” ήταν αυτό ακριβώς: η απόπειρά μου να περιγράψω πράγματα που δεν μπορούσα να εκφράσω με λόγια» είχε αναφέρει ο ίδιος παλαιότερα.

Η περίοδος των σπουδών

Hταν μόλις 24 χρόνων το 1982, όταν ο Τιμ Μπάρτον δημιούργησε το «Vincent», ένα ολιγόλεπτο και ασπρόμαυρο φιλμ, βασισμένο σε ποίημα του Μπάιρον με αφηγητή τον Βίνσετ Πράις. Ο ταλαντούχος τότε νέος είχε καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρον των καθηγητών του από πολύ νωρίς. Σπούδασε στο California Institute of the Arts, μια σχολή Καλών Τεχνών που είχε ιδρυθεί από τον Ουόλτ Ντίσνεϊ. Εκεί έκανε τα πρώτα του σκίτσα με ανθρωποειδή, έντομα και δεινοσαύρους, μια προετοιμασία για τη μελλοντική του καριέρα στο animation. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του, πήγε για μια τετραετία μαθητευόμενος στο στούντιο του Ντίσνεϊ. Του ανατέθηκαν εργασίες, αλλά δεν τις ολοκλήρωσε. Δεν ένιωσε ποτέ ιδιαίτερα άνετα σε αυτό το περιβάλλον.

Παρ’ όλα αυτά, εκείνη την περίοδο ο Αμερικανός ευφυής καλλιτέχνης άρχισε να εξωτερικεύει τα στοιχεία εκείνα που στην πορεία αποδείχθηκαν βασικά στοιχεία της αισθητικής τής δουλειάς του, όπως είναι τα αθώα παιχνίδια που γίνονται απειλητικά, οι καρικατούρες και οι μάσκες. Κάποιες απ’ τις παλαιότερες εκθέσεις έχουν συμπεριλάβει έργα του από εκείνα τα χρόνια, τα οποία παρέμεναν από τότε κλεισμένα στα συρτάρια του.

Μοναδική εμπειρία

Ο μάγος της εικόνας αποφάσισε να δημιουργήσει την έκθεση «Λαβύρινθος του Τιμ Μπάρτον», η οποία ταξιδεύει βορειανατολικά στο Παρίσι και στο Parc de la Villette, σε μια σκηνή 1.000 τετραγωνικών μέτρων.

Οι επισκέπτες της περιοδεύουσας έκθεσης στη γαλλική πρωτεύουσα βυθίζονται στο σύμπαν που δημιούργησε ο εφευρετικός Αμερικανός σκηνοθέτης, ανακαλύπτοντας 150 πρωτότυπα έργα του. Μικροί αλλά και μεγάλοι που νιώθουν παιδιά έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν ανάμεσα σε σκίτσα, ζωγραφιές και τεράστιες εγκαταστάσεις. Μέσα σε 15 διαφορετικά μεταξύ τους δωμάτια που φιλοξενούν τα κινηματογραφικά αριστουργήματα του Μπάρτον μπορεί κανείς να συναντήσει τον «Σκαθαροζούμη» (1988), τον «Τσάρλι και το εργοστάσιο της σοκολάτας» (2005), τον «Batman» (1989), τον «Χριστουγεννιάτικο εφιάλτη» (1993), το «Wednesday» (2022), τη «Νεκρή νύφη» (2005) και άλλες αξεπέραστες ταινίες.

Δεν πρόκειται για απλή περιήγηση στην έκθεση, αλλά για μοναδική εμπειρία μέσα από την οποία συστήνεται ένα πραγματικό σύμπαν εστιάζοντας στο εκτενές έργο του Αμερικανού σκηνοθέτη. Μετά το ντεμπούτο του στη Μαδρίτη ο «Λαβύρινθος» βρίσκεται τώρα στο Παρίσι, τον δεύτερο σταθμό της παγκόσμιας περιοδείας του. Το θέαμα διαρκεί περίπου μία ώρα και δεν είναι λίγες οι φορές που οι επισκέπτες θα χρειαστεί να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο πόρτες, μεταμορφώνοντας με τον τρόπο αυτό κάθε εμπειρία σε διαφορετική. Το μυστήριο ενισχύεται από το γεγονός ότι οι διοργανωτές κρατούν καλά φυλαγμένο το μυστικό του αριθμού των δωματίων, με πηγές να αναφέρουν ότι μπορεί να υπάρχουν έως και 300 πιθανά μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει κάθε επισκέπτης, ώστε να μην υπάρξει κανείς που θα δυσαρεστηθεί αν δεν καταφέρει να βρεθεί στον κόσμο της αγαπημένης του ταινίας.

Πριν από λίγο διάστημα το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη άνοιξε μια έκθεση με τα έργα του Τιμ Μπάρτον, η οποία περιόδευσε στη Μελβούρνη, στο Τορόντο, το Λος Αντζελες, το Παρίσι και στη Σεούλ. Παράλληλα, μαζί με τον «Λαβύρινθο» περιοδεύει επίσης μια δεύτερη έκθεση με τίτλο «The World of Tim Burton», η οποία κινείται από την Πράγα στο Τόκιο, το Σάο Πάολο, τη Σαγκάη, το Χονγκ Κονγκ, την Πόλη του Μεξικού.

Η συναρπαστική έκθεση στο Παρίσι παραμένει ανοιχτή στο κοινό έως τις 20 Αυγούστου.

Documento Newsletter