Αν η ιστορία του ΔΝΤ με την Ελλάδα ήταν κινηματογραφική ταινία, θα είχε πάρει το Χρυσό Βατόμουρο και οι πρωταγωνιστές της, τύπου Τόμσεν, θα είχαν γίνει περίγελος.
Επειδή όμως η πραγματικότητα είναι τέτοια που ο ισχυρός επιβάλλει τις απαιτήσεις του, άσχετα εάν βασίζονται σε ιδεατές καταστάσεις αγνοώντας τα πεπερασμένα εργαλεία δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής (δεν υπάρχει το εργαλείο της υποτίμησης), οι εσφαλμένες εκτιμήσεις και οι λανθασμένοι στόχοι οδηγούν σε αδιέξοδο μια ολόκληρη χώρα.
Η απαίτηση της Γερμανίας από το 2010 να συμμετάσχει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας είναι το μεγαλύτερο λάθος που θα μπορούσε να γίνει από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Και αυτό αναπαράγει συνεχώς λάθη.
Οποιος ήθελε τη συμμετοχή του ΔΝΤ έπρεπε και να συμφωνεί με ένα γενναίο «κούρεμα» του χρέους, τόσο του επίσημου, δηλαδή των κρατών και των οργανισμών, όσο και του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή θεσμικών και μη επενδυτών. Επίσης, έπρεπε η χώρα να είχε τη δυνατότητα άσκησης νομισματικής πολιτικής, κάτι που δεν ισχύει λόγω ευρώ. Αυτά τα βλέπουν κυρίως οι Αγγλοσάξονες οικονομολόγοι και τα επανέλαβε την προηγούμενη εβδομάδα η Φραντσίσκα Μπράντνερ από την κοινοβουλευτική ομάδα των Γερμανών Πρασίνων (Die Grünen), όμως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν θέλουν να τα ακούν για να μη δώσουν το κακό παράδειγμα και ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου ώστε να επαναληφθούν ανάλογα φαινόμενα στο μέλλον. Ωστόσο, κάνουν παραχωρήσεις ελάφρυνσης του χρέους μέσω της παράτασης των αποπληρωμών και της μείωσης των επιτοκίων, κάτι που ισοδυναμεί με «κούρεμα» του χρέους, αλλά μας το δίνουν με αργά και με δόσεις…
Ετσι, από το 2010 μέχρι σήμερα ανακυκλώνεται μια κατάσταση αδιεξόδου. Τα λάθη συνοδεύονται με νέες απαιτήσεις που σε συνδυασμό με τις άτολμες πολιτικές παρεμβάσεις και τις χρόνιες καθυστερήσεις στην εφαρμογή αυτονόητων μέτρων οδηγούν αναπόφευκτα στην οικονομική συντριβή της χώρας.
Μνημείο ανακριβειών
Η πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ (αρχές Φεβρουαρίου 2017) θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μνημείο ανακριβειών και παραπλάνησης. Μάλιστα συγκρούεται ευθέως με τις προβλέψεις και εκτιμήσεις που διατύπωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ελληνική οικονομία την προηγούμενη εβδομάδα.
Το θέμα έλαβε μεγάλες διαστάσεις την περασμένη εβδομάδα. Η πλευρά της Κομισιόν, διά στόματος του αντιπροέδρου Βάλντις Ντομπρόφσκις, ανέφερε ότι το ΔΝΤ εξέδωσε μια ιδιαίτερα απαισιόδοξη πρόγνωση για την ανάπτυξη της οικονομίας και τα δημόσια οικονομικά, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι η Κομισιόν θα επιμείνει στις προβλέψεις της, ενώ έχει κάθε λόγο να προσδοκά ότι η Ελλάδα θα πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους της.
Η όλη συζήτηση ανάγκασε τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ στην Ευρώπη Πόουλ Τόμσεν να παραδεχθεί ότι εάν είναι θετικά τα επίσημα στοιχεία για την ελληνική οικονομία που θα δημοσιοποιηθούν τον Απρίλιο, το ΔΝΤ μπορεί να αλλάξει τις προβλέψεις για την Ελλάδα.
Το ΔΝΤ στην έκθεση του Φεβρουαρίου, παρά την υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας στο θέμα της ανάπτυξης και στο πρωτογενές πλεόνασμα, υποτιμά τη μακροχρόνια ανάπτυξη και δεν περιλαμβάνει τις τελευταίες εξελίξεις στις προβλέψεις του. Επίσης υποτιμά την πρόοδο που έχει γίνει στις τράπεζες. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αναφέρει στην επιστολή που εμπεριέχεται στην έκθεση του ΔΝΤ ότι τα δημοσιονομικά αποτελέσματα του 2015 και του 2016 είναι πολύ καλύτερα από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Το προσωπικό του ΔΝΤ προέβλεπε πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα -0,5% του ΑΕΠ το 2016 και πλεόνασμα 1,5% το 2018 με τα μέτρα που έχουν μέχρι τώρα νομοθετηθεί. Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2016 θα είναι στο 2% του ΑΕΠ, με τη διαφορά να προκύπτει από τις απαισιόδοξες παραδοχές στην απόδοση ήδη νομοθετημένων μέτρων. Παρά τη σημαντική δημοσιονομική υπεραπόδοση, η ανάλυση δεν προχωράει σε ουσιαστική αναθεώρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων του 2018 και μετά, παραμένοντας στο προβλεπόμενο επίπεδο του 1,5%, παρά τα συντριπτικά στοιχεία για το αντίθετο.
Τακτική παραπλάνησης
Για παραπλανητικές τακτικές κατηγορεί το ΔΝΤ και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην επιστολή του που περιλαμβάνεται στην έκθεση του ΔΝΤ. Θυμήθηκε μάλιστα ότι όταν ήταν υπουργός Οικονομικών, την περίοδο 2012-2014, το ΔΝΤ παραπλανούσε τις ελληνικές αρχές και καθυστερούσε αδικαιολόγητα την αξιολόγηση, ζητώντας συνεχώς νέα μέτρα.
Το ΑΕΠ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τόσο της Τράπεζας της Ελλάδος όσο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχε θετικό πρόσημο το 2016 (0,2 – 0,3%) έναντι προηγούμενων εκτιμήσεων για ύφεση (-0,3%). Το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης 2016 είναι πιθανό να φθάσει το 2% του ΑΕΠ έναντι στόχου 0,5%.
Επίσης, παρά το καλύτερο αποτέλεσμα της εξέλιξης του ΑΕΠ το 2016 σε σχέση με τις προβλέψεις, το οποίο αναγνωρίζεται στην έκθεση, υπάρχει μια ανεξήγητη μείωση 0,25% ως προς τη μακροπρόθεσμη πρόβλεψη για ανάπτυξη σε σύγκριση με την προηγούμενη αντίστοιχη έκθεση του ΔΝΤ.
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, το Ταμείο θεωρεί πως θα χρειαστεί επιπλέον ποσό 10 δισ. ευρώ κεφαλαιακού αποθέματος, χωρίς να εξηγεί το γιατί. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σύμφωνα με τις εποπτικές αρχές (ΕΚΤ, SSM, ΤτΕ) η σημερινή αναλογία βασικών κεφαλαίων ως προς το ενεργητικό είναι 18% (CET1). Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος η επίτευξη των στόχων για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα αυξήσει περαιτέρω το παραπάνω ποσοστό (CET1) .
