Κυβερνητικές αποφάσεις με δόγμα του ’50 για την εξυπηρέτηση αμερικανικών συμφερόντων
Η διπλή οικονομική και ενεργειακή κρίση αντιμετωπίζεται εδώ και μήνες από την κυβέρνηση ως «παροδικό φαινόμενο» και τη σέρνει μονίμως πίσω από τις εξελίξεις. H επιθετικότητα που προβάλλει η τελευταία από τη στιγμή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μοιάζει σε πλήρη αντιδιαστολή με την έλλειψη ουσιαστικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Η κυβέρνηση επιχειρεί να εμφανιστεί δικαιωμένη για μια σειρά επιλογών της, γεννώντας σοβαρά ερωτήματα για τον προσανατολισμό και τις προτεραιότητές της.
Πράγματι, από τις πρώτες στιγμές της ουκρανικής κρίσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεχώρισε. Την επομένη της ρωσικής εισβολής ήταν ο μόνος ηγέτης της Δύσης που ζήτησε αντίδραση «αντίστοιχη της πρωτοφανούς ρωσικής προκλητικότητας», με μια επιθετική ρητορική που ανταγωνίζεται υπερδυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Στη συνέχεια ήταν εκείνος που υπερθεμάτισε κατά τη σύνοδο των χωρών του ΝΑΤΟ ζητώντας τόσο την αύξηση των δαπανών όλων των κρατών στο ΝΑΤΟ όσο και την άμεση απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Και βέβαια το περασμένο Σαββατοκύριακο ο πρωθυπουργός της χώρας αποφάσισε με συνοπτικές –και προσωπικές– διαδικασίες την αποστολή «αμυντικού υλικού» σε εμπόλεμη χώρα χωρίς τη σύγκληση ΚΥΣΕΑ και δίχως καν τον υπουργό Εξωτερικών στο πλευρό του.
Ασος στην εξυπηρέτηση
Η ξαφνική και άνευ ευρύτερης συζήτησης αλλαγή του δόγματος εξωτερικής πολιτικής της χώρας προκαλεί αντιδράσεις και ερωτήματα, όμως η τακτική αυτή του Κυρ. Μητσοτάκη δεν είναι διόλου πρωτοφανής για τη διακυβέρνησή του.
Ο Ελληνας πρωθυπουργός ήταν ο πρώτος αρχηγός κράτους-μέλους της ΕΕ που έθεσε ζήτημα «πράσινου πιστοποιητικού», μεταφέροντας σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα αιτήματα των μεγάλων αεροπορικών και τεχνολογικών εταιρειών εκ των Ηνωμένων Πολιτειών. Επίσης πρώτος –όπως διαφημίζει– κήρυξε την απολιγνιτοποίηση άνευ διαβούλευσης και με ένα χρονοδιάγραμμα πιο προωθημένο ακόμη και από της Γερμανίας. Μια απόφαση που, όπως αποδεικνύεται και σήμερα, ωφελεί σφόδρα τους Αμερικανούς και φυσικά μια πολύ συγκεκριμένη ομάδα εφοπλιστών και «ιδιοκτητών της χώρας». Παρομοίως πρώτος κήρυττε επανειλημμένως το τέλος της πανδημίας, ακολουθώντας τους πιο ακραίους νεοφιλελεύθερους κύκλους που ζητούσαν μετ’ επιτάσεως την περιβόητη ανοσία της αγέλης.
Ομως αυτήν τη φορά τα πράγματα είναι εξόχως σοβαρότερα. Η αλλαγή του δόγματος στην εξωτερική πολιτική, από την ουδετερότητα στην πιο ουσιαστική εμπλοκή, δεν συγκρίνεται με τις υγειονομικές αλχημείες ούτε με την αναδιανομή της πίτας της αγοράς ενέργειας σε φίλους και «ημετέρους». Είναι αλήθεια πως η αποστολή όπλων στους Ουκρανούς δεν συνιστά την πλέον ενεργή εμπλοκή στην πολεμική σύγκρουση, αλλά αποτελεί εμφατική δήλωση υποστήριξης της μίας πλευράς. Ωστόσο, δεδομένου ότι η ελληνική πλευρά δεν έχει μείνει σε αυτό τον «συμβολισμό», όπως φαίνεται παραπάνω, καθώς και ότι ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης άφησε από βήματος Βουλής ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο στρατιωτικής εμπλοκής της χώρας, η προσωποκεντρική διαχείριση τον εκθέτει και στο σύνολο της αντιπολίτευσης και των πολιτών.
Κύκλος αποφάσεων
Η εμφάνιση ενός πρωθυπουργού να αποφασίζει με μια κλειστή ομάδα, με τον ανιψιό του και εξ απορρήτων του Γρηγόρη Δημητριάδη, με τον υπουργό Αμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο σε δεύτερο ρόλο και ακόμη πιο δίπλα τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνο Φλώρο, προκάλεσε αντιδράσεις ακόμη και στο εσωτερικό του κόμματός του. Αλλωστε από τους κόλπους της ΝΔ και του φιλοκυβερνητικού Τύπου πυροδοτήθηκαν τα σενάρια για τις σχέσεις του με τον Νίκο Δένδια, η απάντηση του οποίου ειρήσθω εν παρόδω στη Βουλή παρέμεινε αδύναμη αναφορικά με τα ερωτήματα για την απουσία του από τα κέντρα αποφάσεων.
Την ίδια ώρα, παρά τη «συνετή και υπεύθυνη» στάση που τήρησαν στη Βουλή τα κόμματα της αντιπολίτευσης και έσπευσε να αναγνωρίσει ο ίδιος, δεν έδειξε καμία διάθεση συνεννόησης μαζί τους. Τουναντίον, επέλεξε για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα να ενημερώσει την αξιωματική αντιπολίτευση και τα υπόλοιπα κόμματα μέσω της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, παρότι είναι ξεκάθαρο πως η Βουλή δεν προσφέρεται για πλήρη ενημέρωση σε τόσο κρίσιμα εθνικά ζητήματα. Και στη συνέχεια, συνεχίζοντας να υποβαθμίζει την κρισιμότητα των στιγμών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αρκέστηκε να αναφέρει ότι «αν κάποιος πολιτικός αρχηγός θεωρεί ότι χρειάζεται παραπάνω πληροφόρηση, ενημέρωση ή επικαιροποίηση ανάλογα με το πώς προχωρούν τα πράγματα, ο πρωθυπουργός ποτέ δεν έχει αρνηθεί», Ο δε Κυρ. Μητσοτάκης έφτασε στο σημείο να απαξιώσει εντελώς το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών.
«Δόγμα Παπάγου» το 2022
Στο διά ταύτα, με κάθε του κίνηση και στην ουκρανική κρίση ο Κυρ. Μητσοτάκης επιβεβαιώνει πως λειτουργεί κατά μόνας, αποφεύγοντας την ουσιαστική συνεννόηση τόσο εντός κυβέρνησης όσο και έναντι της αντιπολίτευσης, την ώρα που γίνεται ξεκάθαρη η στροφή της χώρας στο «δόγμα Παπάγου». Την πλήρη πρόσδεση δηλαδή στην αμερικανική μηχανή και απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως πράττει σε κάθε σπουδαίο ζήτημα εδώ και δυόμισι και πλέον χρόνια. Με την αντιπολίτευση να τηρεί σχετικά χαμηλούς τόνους δεδομένης της κρισιμότητας των στιγμών, ο πρωθυπουργός εκμεταλλεύεται τη «σύνεση και υπευθυνότητα» για να νομιμοποιήσει τις αποφάσεις του, προδίδοντας την αγωνία για τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τη χώρα.
Είναι προφανές ότι ο πρωθυπουργός μοιράζεται πλήρως την αμερικανική οπτική των πραγμάτων και στην ουκρανική κρίση, φτάνοντας στο σημείο να δρα και να αποφασίζει με εξωφρενικές κρίσεις μεγαλείου. Τα εύσημα που έδωσε ήδη ο πρεσβευτής των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ στην κυβέρνησή του δεν είναι καθόλου τυχαία. Ο λογαριασμός, ωστόσο, για τις αποφάσεις και τις επιπτώσεις τους θα έρθει στη χώρα και όχι στον ίδιο. Και προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει το μέγεθός του.
