Ο αριστερός πρόεδρος του Περού, Πέδρο Καστίγιο, έκανε την Τρίτη τρίτο ανασχηματισμό μέσα σε έξι μήνες διακυβέρνησης της χώρας, εν μέσω πολιτικής κρίσης που βάζει σε κίνδυνο την ίδια την προεδρία του.
Η κρίση στο εσωτερικό της εκτελεστικής εξουσίας βρισκόταν εδώ και αρκετές εβδομάδες. Οι εντάσεις είχαν αυξηθεί μόνο μεταξύ του αριστερού προέδρου, Πέδρο Καστίγιο, και του πρώην υπουργού Εσωτερικών του, Αβελίνο Γκιγέν, πρώην εισαγγελέα κατά της διαφθοράς και σεβαστό δημόσιο πρόσωπο γνωστό για τον ρόλο του στις δίκες κατά του πρώην δικτάτορα Αλμπέρτο Φουτζιμόρι.
Ενδοκυβερνητική ρήξη
Στην αρχή της ρήξης υπήρξαν διαφωνίες σχετικά με το διορισμό σε βασικές θέσεις στην αστυνομία και το αίτημα του Γκιγέν να απολυθεί ο γενικός διοικητής, ως ύποπτος για διαφθορά, που αγνοήθηκε. Η γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης οδήγησε επίσης στην αποχώρηση της πρωθυπουργού, Μίρθα Βάσκες, ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, επιταχύνοντας την ανακοίνωση του Καστίγιο, τη Δευτέρα 31 Ιανουαρίου, να ανανεώσει πλήρως το υπουργικό του συμβούλιο, για τρίτη φορά από τότε που ανέλαβε την εξουσία στα τέλη Ιουλίου 2021.
Το υπουργικό συμβούλιο που παρουσιάστηκε το απόγευμα της Τρίτης λειτουργεί ήδη εναντίον του, τόσο από αριστερά όσο και από δεξιά: στερείται στελεχών της προοδευτικής αριστεράς, ενώ δεν έχει και μια σημαντική πολιτική προσωπικότητα όπως ήταν ο πρώην υπουργός Οικονομίας, ο μετριοπαθής οικονομολόγος Πέδρο Φράνκε. Ο Φράνκε ήταν στο αξίωμα από την έναρξη της προεδρίας του Καστίγιο και παρουσιάστηκε ως ο εγγυητής της οικονομικής σταθερότητας της χώρας, έχοντας καταφέρει να καθησυχάσει τους επενδυτές, που ήταν πανικόβλητοι όταν η ριζοσπαστική αριστερά ανέβηκε στην εξουσία.
Αυξανόμενη δυσαρέσκεια με την κυβέρνηση
Αυτή τη φορά, η κυβέρνηση του Καστίγιο έκανε μια στροφή προς τον κοινωνικό συντηρητισμό. Η ανακοίνωση της επιλογής του νέου πρωθυπουργού, Έκτορ Βάλερ, βουλευτής που εξελέγη τον Απρίλιο του 2021 στο Κογκρέσο με το υπερσυντηρητικό κόμμα Renovacion Popular (Λαϊκή Ανανέωση) –πριν διαχωρίσει τη θέση του για να τοποθετηθεί στο κέντρο– και μέλος των Opus Dei, μπέρδεψε τις τάξεις της αριστεράς. Η αποκάλυψη από τον Τύπο την Τετάρτη ότι είχε καταδικαστεί για βία κατά της συζύγου και της κόρης του, προκάλεσε την αγανάκτηση των φεμινιστικών συλλογικοτήτων και των βουλευτών, που ζήτησαν την αποχώρησή του.
Μια άλλη αμφιλεγόμενη επιλογή είναι αυτή της υπουργού Γυναικών και Ευάλωτων Πληθυσμών, Κέιτι Ουγκάρτε, μιας 50χρονης δασκάλας, της οποίας οι αντιδραστικές παρατηρήσεις για την προσέγγιση του φύλου έχουν καταρρίψει και τις τελευταίες ελπίδες των προοδευτικών. Διάφορες φεμινιστικές συλλογικότητες έχουν προειδοποιήσει για μια σαφή «οπισθοδρόμηση στον αγώνα για ισότητα».
Με αυτό το νέο υπουργικό συμβούλιο, ο Πέδρο Καστίγιο προσπαθεί να σώσει την προεδρία του. Σε έξι μήνες στην κεφαλή της χώρας πέτυχε να δυσαρεστήσει μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, την αντιπολίτευση και μέρος των υποστηρικτών του. Οι δημοσκοπήσεις μαρτυρούν μια αυξανόμενη απόρριψη της κυβέρνησης. Μια δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Περουβιανών Σπουδών, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Κυριακή, δείχνει ότι το 61% των ερωτηθέντων αποδοκιμάζει την κυβέρνηση, ένα από τα χειρότερα αποτελέσματα των τελευταίων έξι μηνών. Έλλειψη μεγάλων μεταρρυθμίσεων, έλλειψη κατεύθυνσης και μια εικόνα ενός απόμακρου, σιωπηλού και αινιγματικού προέδρου, που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη: αυτές είναι οι κύριες επικρίσεις εναντίον του.
Υπαναχώρηση από τα υπεσχημένα
Ομολογουμένως έχει απέναντί του το σύνολο των ΜΜΕ και μια ανελέητη αντιπολίτευση, μέρος της οποίας δεν αποδέχτηκε ποτέ τα αποτελέσματα των εκλογών και σκέφτεται μόνο να τον ανατρέψει. Στα τέλη Δεκεμβρίου, γλίτωσε για λίγο τη διαδικασία παραπομπής.
Αλλά αυτό που αποκαλύπτει η αποχώρηση του υπουργού Εσωτερικών Αβελίνο Γκιγέν είναι πάνω από όλα η υποχώρηση του προέδρου από τη δέσμευση για την καταπολέμηση της διαφθοράς, σύνθημα που χρησιμοποίησε κατά κόρον κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, υποσχόμενος μηδενική ανοχή.
