Ο καλός μου φίλος Νίκος είναι χειρουργός σπονδυλικής στήλης και κατέχει θέση consultant σε μεγάλο νοσοκομείο της Αγγλίας.
Λόγω της αναστολής των τακτικών χειρουργείων τον προηγούμενο Μάρτιο, ρωτήθηκαν οι γιατροί πού θα ήθελαν να συνεχίσουν την εργασία τους. Ο Νίκος προσφέρθηκε εθελοντικά να βοηθήσει στην παθολογική μονάδα Covid του νοσοκομείου, γιατί πίστεψε ότι εκεί τον χρειάζονται περισσότερο. Με τον απλό αυτό τρόπο δόθηκε μια μεγάλη βοήθεια στα συστήματα υγείας της Ευρώπης, όχι μόνο στην Βρετανία, και τελικά δεν κατέρρευσαν. Εμείς άραγε επιδείξαμε συνολικά την ίδια διάθεση αυτοθυσίας; Όχι, δεν το κάναμε, παρά μόνο περιστασιακά όπως οι νοσηλευτές από την Κρήτη που πήγαν στη Θεσσαλονίκη ή με οικονομικά ανταλλάγματα όπως συνέβη σε περιπτώσεις ιδιωτών ιατρών. Στην ουσία, αυτό που κάναμε ήταν να επιτάξουμε γιατρούς και να τους στείλουμε, μάλιστα χωρίς εκπαίδευση και «όπλα», από το ένα νοσοκομείο στο άλλο σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Η αυτοθυσία τελικά δεν λύνει το πρόβλημα ενώ οι διαταγές στρέφουν τους επαγγελματίες υγείας εναντίον της διοίκησής τους.
Θα το πω χωρίς περιστροφές: οι πολιτικές υγείας που επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην ενίσχυση των Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και όχι στις κλινικές ήταν λάθος. Οι περισσότεροι ασθενείς πεθαίνουν πριν και μετά τις ΜΕΘ. Φυσικά δεν γνωρίζουμε ακριβώς τις συμβαίνει γιατί έχουμε μια στατιστική τους 18ου αιώνα, τότε δηλαδή που ο James Lind ανακάλυπτε τη θεραπεία τους σκορβούτου. Επιπλέον, είναι λάθος η απόλυτη προσήλωση στην πρόληψη με τα συνεχή lockdown. Όπως γνωρίζουμε ένας μηχανισμός μπορεί να εξουδετερωθεί από έναν άλλο ενώ οι μηχανισμοί δεν δουλεύουν στην πράξη όπως στο εργαστήριο. Όπως παρατηρούμε γύρω μας, οι πολίτες έχουν βρει πολλούς και ευφάνταστους τρόπους να παρακάμπτουν και να ακυρώνουν την καραντίνα ενώ πολλά φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά στους γενικούς πληθυσμούς όπως είναι στις ομάδες μελετών (πρόβλημα εξωτερικής εγκυρότητας) . Μόνο τα νούμερα να δούμε, τόσο των θανάτων όσο και των κρουσμάτων, φτάνει για να καταλάβουμε ότι οι υποτιθέμενοι «μηχανισμοί αποτροπής της μετάδοσης της νόσου», τα lockdown δηλαδή, δεν απέδωσαν (μποτιλιάρισμα στους δρόμους).
Πρέπει να το καταλάβουμε οριστικά: οι ασθενείς με βαριά πνευμονία από Covid19 θεραπεύονται με οξυγόνο. Οι ΜΕΘ και τα lockdown δεν είναι θεραπεία. Στην Αγγλία μείωσαν τις διασωληνώσεις από το 70% στο 30% γιατί υποστήριξαν τους ασθενείς πριν τις ΜΕΘ . Όμως, αυτή η θεραπεία με οξυγόνο απαιτεί να γίνεται οργανωμένα, μέσα στο νοσοκομείο (και όχι στο σπίτι, όπως αφελώς υποστηρίζεται από διάσημους καθηγητές), με ειδικευμένο νοσηλευτικό, ιατρικό προσωπικό, φυσιοθεραπευτές, στους κατάλληλους χώρους με τον κατάλληλο εξοπλισμό.
Μια λύση, που χρησιμοποιείται ευρέως στο εξωτερικό και ελάχιστα στις κλινικές Covid19 σε όλη της Ελλάδα, είναι μια απλή, κατά τα άλλα συσκευή, που χορηγεί οξυγόνο από τη μύτη σε μεγάλες συγκεντρώσεις και μεγάλες ροές. Ονομάζεται high flow nasal oxygen (HFNO) και εφαρμόζεται εδώ και λίγα χρόνια . Σε πολλές χώρες η συσκευή εφαρμόζεται από την πρώτη μέρα εισαγωγής των ασθενών στις κλινικές και είναι αλήθεια ότι πολλοί από αυτούς δεν διασωληνώνονται και παίρνουν εξιτήριο για το σπίτι. Αυτό όμως απαιτεί προσωπικό που να γνωρίζει και να υποστηρίζει συνεχώς τους αρρώστους. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν να μειωθούν οι εισαγωγές στις ΜΕΘ, που σημειωτέον, μια νοσηλεία στη ΜΕΘ συνεπάγεται από μόνη της βαριές επιπλοκές, που οδηγούν ακόμα και στον θάνατο. Άρα, αν αποφύγουμε τις ΜΕΘ είναι η καλύτερη επιλογή που έχουμε. Εμείς, αντί να στρέψουμε την προσοχή στην θεραπεία της νόσου δώσαμε βαρύτητα στις ΜΕΘ και την πρόληψη. Αν και ακούγεται τόσο ιδανικό, στην πράξη δεν δουλεύει.
Εκτός των άλλων, έχουμε και τους «υπεύθυνους» να μας λένε τι πρέπει να γίνει ή ότι όλα πάνε καλά. Πριν λίγο καιρό ο υφυπουργός υγείας κος Κοντοζαμάνης τόλμησε και κατηγόρησε τους γιατρούς ότι αποφασίζουν βάσει «επιστημονικών δεδομένων» (που δεν υπάρχουν) αν θα εισαχθούν ή όχι στη ΜΕΘ οι ασθενείς. Είναι άσχετος με το αντικείμενο και προφανώς μιλούσε για μια άλλη χώρα όπου εφαρμόζονται «κριτήρια μη κλιμάκωσης υποστήριξης» ή «μη διασωλήνωσης» σε ασθενείς που δεν θα ωφεληθούν από τις ΜΕΘ. Οι Έλληνες γιατροί, κύριε υπουργέ, κάνουν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που νομίζετε: διασωληνώνουν ασθενείς ανεξάρτητα από το ποιος είναι και τι νόσο έχει (οι γνωστές υποκείμενες νόσοι που τελικά δεν γνωρίζουμε). Αντί να αναζητήσει ευθύνες από όσους χαράζουν πολιτικές υγείας (εννοώ τους λοιμωξιολόγους), που μετά από ένα χρόνο δεν κατάλαβαν γιατί πεθαίνουν οι ασθενείς με Covid19, ζητάει και τα ρέστα (μετατοπίζει ευθύνες δηλαδή) από ανθρώπους που πολεμάνε με το τίποτα. Αφού μας εξουθένωσαν, αφού μας στέρησαν τον ύπνο και τις οικογένειές μας, θέλουν να μας κλείσουν και φυλακή; Κύριοι, το πρόβλημα δεν είναι οι ΜΕΘ αλλά η απόλυτη αποδυνάμωση των κλινικών που υποδέχονται τους ασθενείς με λοίμωξη αναπνευστικού αλλά και η παντελής έλλειψη υποδομών αποκατάστασης όσων τα κατάφεραν μετά τις ΜΕΘ. Κύριοι, συνέλθετε, πεθαίνουν ασθενείς που βγαίνουν ζωντανοί από τις ΜΕΘ γιατί δεν μπορούν να υποστηριχθούν. Κύριοι, ξέρετε άραγε ότι οι φυσιοθεραπευτές περνάνε 2 φορές την ώρα σε νοσοκομεία της Οξφόρδης, όπως του φίλου μου Νίκου, και πως κάθε νοσηλευτής έχει 4 ασθενείς με Covid19 και όχι 20 όπως εδώ; Κύριοι, θα πρέπει να ντρέπεστε που ανανεώσατε για 6 μήνες τους διευθυντές που έβγαιναν στη σύνταξη (πολλοί από αυτούς ήταν σε σύνταξη χρόνια πριν τη συνταξιοδότηση) αντί να προσλάβουν νέους νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές και γιατρούς για τα τμήματα. Κύριοι, είστε ανίκανοι.
Σας καλώ να ακούσετε τους κλινικούς γιατρούς ώστε να θεραπεύουν αποτελεσματικά τους ασθενείς τους και να χρηματοδοτήσετε άμεσα την αγορά εξοπλισμού γιατί οι άνθρωποι που νοσούν από πνευμονία έχουν ανάγκη από οξυγόνο όχι από lockdown, rapid test ή από εμβολιαστικό πάθος. Αν όλα αυτά σας φαίνονται εξωπραγματικά μπορείτε να συμβουλευτείτε τους φίλους Έλληνες γιατρούς του εξωτερικού που με αυτοθυσία βοηθούν ξένους λαούς και τα καταφέρνουν. Η πρόληψη είναι η μια όψη του προβλήματος. Από την πρώτη στιγμή, η θεραπεία ήταν πιο επείγουσα από την πρόληψη και είναι σίγουρο ότι δύσκολα θα απαλλαγούμε από ιούς γενικά, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε πάντα προετοιμασμένοι να θεραπεύουμε μια πνευμονία και όχι να παίρνουμε αόριστα μέτρα πρόληψης που ούτε να μετρηθούν μπορούν ούτε να αξιολογηθούν. Ας ρωτήσουμε τους κλινικούς γιατρούς να μας πούμε τι χρειάζεται μια πνευμονία, σίγουρα δεν χρειάζεται κατευθείαν ΜΕΘ, και ας χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία που συσσώρευσαν όλους αυτούς τους μήνες. Γιατί αν δεν το κάνουμε, αυτή τη φορά θα ζητήσουν τα ρέστα οι άνθρωποι που έχασαν και χάνουν καθημερινά τους δικούς τους, και να είστε σίγουροι ότι δεν θα ζητήσουν τα ρέστα από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές αλλά από τους πολιτικούς (σκέτο) και τους πολιτικούς υγείας (τους λοιμωξιολόγους σκέτο).
Ο Αχιλλέας Κούμπος (MSc) είναι υποψήφιος διδάκτορας ΕΚΠΑ, Αναισθησιολόγος – Εντατικολόγος ΜΕΘ Covid19, Γ.Ν.Ε. «Θριάσιο»
