Ήρθε στην Ελλάδα το 2001, πρόσφυγας από το Αφγανιστάν. Τo 2004, ύστερα από μεγάλη αγωνία, ήταν από τους ελάχιστους Αφγανούς που κατόρθωσαν να λάβουν πολιτικό άσυλο.
Σήμερα, 17 χρόνια μετά, ο πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων Γιόνους Μουχαμμαντί έλαβε την ελληνική ιθαγένεια. Η διαδικασία της πολιτογράφησης ήταν αρκετά χρονοβόρα. Αυτό όμως έχει ελάχιστη σημασία πλέον για τον ίδιο, αφού θα κατορθώσει να υλοποιήσει το όνειρό του: να ψηφίσει για πρώτη φορά.
«Υπάρχει βούληση να μη δίνεται η ιθαγένεια»
«Εγώ δικαιούμουν ήδη από το 2008 να αιτηθώ πολιτογράφηση, όμως για να γίνει η συγκεκριμένη αίτηση τότε έπρεπε να καταβάλω περισσότερα από χίλια ευρώ, ποσό που δεν είχα. Υπέβαλα την αίτηση το 2014, όταν το σχετικό ποσό μειώθηκε στα 100 ευρώ» ανέφερε στο Documento ο κ. Μουχαμμαντί. Τυπικά η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, αφού προκειμένου να λάβει την ταυτότητά του απαιτούνται άλλοι τρεις μήνες περίπου.
Διάστημα που φαντάζει μικρό συγκριτικά με τον «χρόνο αναμονής που είναι πολύ μεγάλος. Με κάλεσαν για την πρώτη συνέντευξη στα τέλη του 2016, δύο χρόνια αφότου έκανα την αίτηση. Και είμαι από τους λίγους που συγκέντρωναν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, όπως να υποβάλλεις για κάποια συνεχόμενα χρόνια φορολογική δήλωση, να γνωρίζεις πολύ καλά τη νεότερη ελληνική ιστορία και την ελληνική γλώσσα. Πολλοί άλλοι είτε δεν έχουν χαρτιά είτε περιμένουν δύο χρόνια μέχρι να περάσουν από αυτή την επίπονη και δύσκολη διαδικασία για να μην τα καταφέρουν τελικά». Ο κ. Μουχαμμαντί ήταν ένας από «τους περίπου είκοσι που έλαβαν τώρα ιθαγένεια. Θεωρώ ότι όλη αυτή η χρονοβόρα διαδικασία πολιτογράφησης δεν δικαιολογείται. Πιστεύω ότι υπάρχει βούληση γι’ αυτή την καθυστέρηση, ώστε να μη δίνεται η ελληνική ιθαγένεια».
Σημαντική κατάκτηση
Εντούτοις ο κ. Μουχαμμαντί τα κατάφερε. Κι αυτό αποτελεί πολύ σημαντική κατάκτηση για τον ίδιο: «Πρώτη φορά στη ζωή μου θα έχω ταυτότητα που θα δείχνει ότι είμαι πολίτης κάποιας χώρας. Ούτε στο Αφγανιστάν είχα ταυτότητα γιατί ανήκα σε συγκεκριμένη φυλή. Οπότε κανείς δεν μπορεί να καταλάβει πώς αισθάνομαι. Μόνο εγώ». Κατόρθωσε όμως παράλληλα να υλοποιήσει και ένα μακροχρόνιο όνειρό του: «Πρώτη φορά, στα 45 μου χρόνια, θα έχω δικαίωμα να ψηφίσω. Είναι το όνειρο πολλών να ψηφίσουν και να συμβάλουν στην πολιτική ζωής της χώρας στην οποία ζουν και είναι πατρίδα τους. Κυνηγούσα χρόνια αυτό το όνειρο. Κάποτε πίστεψα ότι δεν θα πραγματοποιηθεί. Κι όμως, έγινε πραγματικότητα».
Πλέον αλλάζει και η ζωή του Ρουίν, του γιου του, που «μεγάλωσε στην Ελλάδα και πάντοτε είχε απορία γιατί τον έψαχναν στα αεροδρόμια τόσο σχολαστικά, πιο πολύ από άλλα παιδιά». Τα ταξιδιωτικά έγγραφα του κ. Μουχαμμαντί και της οικογένειάς του ανέγραφαν ότι μπορούν να ταξιδέψουν παντού εκτός από το Αφγανιστάν. Αυτό αλλάζει και ο Ρουίν θα μπορέσει να εκπληρώσει το όνειρό του να «ταξιδέψει στο Αφγανιστάν, να δει τον παππού και τη γιαγιά του».
«Απέλαση σημαίνει θάνατος»
Ο κ. Μουχαμμαντί έχει σπουδάσει ιατρική, αλλά λόγω του πολέμου δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τις σπουδές του επειδή «η πρόσβαση για εκπαίδευση στους πρόσφυγες είναι ακόμη και σήμερα αδύνατη». Το 2004 ήταν από τους 11 «τυχερούς» μεταξύ των 4.000 προσφύγων που τα κατάφεραν. «Κι αυτό γιατί τότε το σύστημα ασύλου δεν λειτουργούσε ουσιαστικά. Η βούληση ήταν να μην υπάρξει αναγνώριση των προσφύγων. Το ποσοστό αναγνώρισης προσφύγων ανερχόταν σε 0,01%, ενώ πλέον κυμαίνεται σε 30-40%. Είναι ό,τι χειρότερο να είσαι πρόσφυγας και να μη λαμβάνεις άσυλο. Ζεις σε μια συνεχή αβεβαιότητα: Θα μείνεις; Θα μπεις φυλακή; Θα απελαθείς; Απέλαση για τους πολιτικούς πρόσφυγες σημαίνει θάνατος».
Οταν ο κ. Μουχαμμαντί έλαβε άσυλο «κρατούσα ένα χαρτί που ουσιαστικά έγραφε ότι δεν διώκομαι. Μπορούσα να ζήσω σε αυτήν τη χώρα, ήμουν ασφαλής. Πολύ εντονότερο συναίσθημα ακόμη και από το να λάβεις ιθαγένεια. Εχω διαβάσει στο σχολείο για όσα έχουν πετύχει οι Ελληνες και δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα έρθω στην Ελλάδα. Οταν έφτασα είπα ότι θα μείνω εδώ. Δεν βρήκα ό,τι φανταζόμουν, αλλά δεν το μετάνιωσα ποτέ».
«Υπάρχει συμπόνια από τους Ελληνες»
Αναφορικά με το προσφυγικό ζήτημα ο πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών σχολίασε ότι «δυστυχώς ποτέ δεν λήφθηκε σοβαρά υπόψη σαν θέμα, ειδικά η διαχείριση των προσφύγων. Το πρόβλημα θα διογκωθεί αν οι αρχές δεν ασχοληθούν σοβαρά με το ζήτημα της ένταξης. Ακόμη και οι εντάσεις που δημιουργούνται μεταξύ των προσφύγων οφείλονται στις συνθήκες διαβίωσης και στην έλλειψη επικοινωνίας. Πρόκειται για ανθρώπους που δεν έχουν εικόνα για το μέλλον τους. Ζουν σε ασφυξία. Κι όλα αυτά ενώ η Ελλάδα έχει δεχθεί το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί στα χρονικά για το προσφυγικό». Η ελληνική κοινωνία όμως «έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Οι Ελληνες έχουν δείξει τρομερή αλληλεγγύη. Υπάρχουν προβλήματα και ρατσιστικές επιθέσεις, αλλά οι Ελληνες γενικά συνέβαλαν στο να προστατευθούν οι πρόσφυγες. Υπάρχει συμπόνια. Φοβόμουν ότι το κίνημα αλληλεγγύης θα εξασθενούσε όταν έκλεισαν τα σύνορα. Ευτυχώς διαψεύστηκα».